آب بندی بتن یکی از شیوه‌های بسیار خوب و مناسب برای جلوگیری از ورود رطوبت به بخش‌های داخلی یک سازه و همچنین رسیدن این رطوبت به قسمت‌های داخلی ساختمان است. اصولاً اگر یک بتن آب بندی نشده باشد می‌تواند آب، آلودگی آبی و مواد شیمیایی را جذب کند که در انتها باعث خسارات فراوانی به سازه‌های فولادی و بتنی خواهد شد. امروز به کسانی که مایل‌اند از بتن سازه خود محافظت کنند و می‌خواهند که از زندگی طولانی و بازدهی آن اطمینان حاصل کنند توصیه می‌شود که مواد آب بندی بتن به بهترین شکل ممکن استفاده کنند و مانع از ورود آب بخش‌های داخلی سازه شوند.
در حقیقت چه روشی برای آب بندی بتن مناسب است؟ بهترین موادی که می‌توان استفاده کرد چیست؟ اصولاً برای آب بندی بتن می‌توان به روش‌های فیزیکی و شیمیایی متوسل شد. در روش‌های فیزیکی یک ماده نفوذناپذیر به صورت یک لایه بر روی بتن کشیده شده و مانع از عبور آب و ایجاد فشار هیدرو استاتیک می‌شود. این لایه کاملاً مقاوم بوده و آب به درون آن نفوذ نمی‌کند. این در حالی است که در روش‌های شیمیایی یک ماده بخصوص به بتن اضافه شده و با ایجاد تغییر در ساختار آن مانع از ورود آب به لایه‌های زیرین آن می‌شود. هرکدام از این روش‌ها در یک جای خاص جواب می‌دهد و برای ایجاد تمایز بین این دو روش باید شرایط محیطی و نحوه استفاده از آنها را نیز در نظر گرفت.
در ادامه این مطلب، چند شیوه رایج برای آب بندی بتن ذکر خواهیم کرد و مواد مناسب برای استفاده در این روش معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید!
آب بندی بتن با سیستم‌های غشای ورقهای
آب بندی بتن به کمک سیستم‌های غشایی ورقهای یکی از ابتدایی‌ترین و ساده‌ترین روش‌های جلوگیری از ورود آب و رطوبت به داخل یک سازه است. در این روش یک لایه نفوذناپذیر به صورت غشا بر روی سطح بتن کشیده شده و از طریق وصل کردن آنها به یکدیگر یک سد محکم ایجاد می‌شود. این غشا ممکن است از مواد مختلفی ساخته شود که امروزه با پیشرفت تکنولوژی زمینه تولید آنها از مواد پلیمری فراهم شده است. رایج‌ترین ماده‌ای که در تولید این ورق‌ها به کار گرفته می‌شود، پلی‌اتیلن است. پلی‌اتیلن نه‌تنها شدیداً آب‌گریز است، بلکه به دلیل ساختار چسبنده و مولکول‌های نزدیک به هم مانع از ورود آب به فضای بین‌مولکولی شده و در نتیجه مانع از عبور مولکول‌های آب از سطح ورق می‌شود.
ورقهای پلیمری همچنین مقاومت کششی بالایی دارند و در برابر خاک‌های اسیدی، فشارهای خمشی و سایر تنش‌های محیطی از خود استحکام نشان می‌دهند. البته امروزه در برخی از آنها امکان خودترمیمی و قابلیت اتصال مجدد نیز به وجود آمده است. اگرچه آب بندی بتن با استفاده از این ورق‌ها بسیار ساده و راحت است، اما هنوز هم در مورد شیوه استفاده از آنها و سازگاری آنها با محیط زیست مسائلی مطرح می‌شود و افراد بسیاری از استفاده از آنها فراری هستند. یکی دیگر از مشکلاتی که در استفاده از ورقههای پلیمری وجود دارد این است که برای ایجاد یک لایه آب بندی بسیار مستحکم لازم است که گوشه‌ها، لبه‌ها و فضای بین ورق‌ها به طور کامل پوشش داده شود و به نوعی نفوذناپذیر باشد. کوتاهی در هر کدام از این مراحل می‌تواند به روند آب بندی بتن لطمه بزند.
غشاهای مایع
غشاهای مایع یکی دیگر از شیوه‌های آب بندی بتن هستند که به عنوان یک ماده مایع و آبکی با استفاده از قلم‌مو، اسپری، غلتک و یا شیوه‌های دیگر به سطح بتن کشیده شده و مانع از نفوذ آب به داخل بتن می‌شود. این مواد مایع ممکن است حاوی آسفالت و یا مواد پلیمری به صورت گرم یا سرد در یک پایه حلالی باشند. این غشاها نسبت به غشاهای ورقهای کاربرد سخت‌تری دارند، اما می‌تواند یک لایه نفوذناپذیر بسیار مستحکم ایجاد کنند که حتی نسبت به شیوه‌های ورقهای عملکرد بهتری داشته باشد. غشاهای مایع به صورتی بر روی بتن قرار می‌گیرند که فضاهای خالی و تخلخل بتن را کاملاً پوشش داده و مانع از رسیدن آب به ساختار بتن می‌شوند. امروزه از این شیوه آب بندی بتن برای استخرها و سقف ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
آب بندی بتن به کمک غشاهای مایع به نوع غشاهای استفاده شده، ضخامت مناسب و همچنین کاربرد آن بستگی دارد. به‌طوری‌که اگر یک کارگر ماهر و با تجربه بتوانند این غشا را بر روی یک بستر تمیز و خشک قرار ده،د می‌توان اطمینان داشت که برای سال‌های متمادی امکان استفاده از آن وجود دارد. علاوه بر مزایای متعددی که در این شیوه دیده می‌شود، چند مشکل نیز برای آنها وجود دارد که ممکن است از استفاده از آن پشیمان شوید. یکی از مشکلات رایج غشاهای مایع این است که اگر به درستی بر روی سطح بتن قرار نگیرند، امکان تاول زدن و شکستن آنها وجود دارد. از طرفی دیگر در ساخت غشاهای مایع از ترکیبات آلی فرار و سمی استفاده شده است که برای محیط زیست کاملاً مضر بوده و گروه‌های حامی محیط زیست با استفاده از این غشا برای آب بندی بتن مخالف هستند.
اگرچه غشاهای مایع در قسمت‌های مختلف به کار گرفته می‌شوند، اما در حقیقت این غشاها تنها در جاهای به کار گرفته می‌شوند که امکان استفاده از غشاهای ورقهای پلیمری برای آب بندی بتن وجود نداشته باشد.
مواد افزودنی آب بندی بتن
در طول سه دهه گذشته، نوع جدیدی از آب بندی بتن در سراسر جهان شکل گرفته است که با روش‌های معمول عنوان شده در بالا تفاوت محسوسی دارد. در این سیستم که از مواد افزودنی بهره می‌برند بر روی سطح بتن کشیده نمی‌شود و به جای ایجاد یک مانع در طرف مثبت یا منفی بتن، با مواد موجود در آن واکنش داده و با ایجاد تراکم بالا مانع از نفوذ آب به داخل بتن می‌شود. در واقع زمانی که آب به این لایه می‌رسد، آب وارد سازه بتنی می‌شود، اما به دلیل اینکه تراکم داخلی بتن بسیار بالاست، امکان پیشروی آب به سمت لایه‌های داخلی از بین می‌رود و در نتیجه یک سیستم آب بندی بتن پیشرفته ایجاد می‌شود.
یکی از نمونه‌های مواد افزودنی آب بندی بتن هیدروکسید کلسیم است که در جریان هیدراتاسیون بتن با آن واکنش داده یک محصول جانبی تولید می‌کند که باعث بالا رفتن تراکم می‌شود. این تراکم بالا باعث می‌شود که سرعت حرکت آب در داخل بتن به شدت پایین آمده و نوعی سیستم آب بندی بتن مستحکم به وجود آید. از دیگر مزایای استفاده از این روش می‌توان به جلوگیری از وجود سایر مواد شیمیایی و همچنین حشرات و جانوران موذی اشاره کرد.
برخلاف روش‌های فوق، که آب بندی بتن با استفاده از خواص آب‌گریز بودن لایه‌ها شکل گرفته بودند، مواد افزودنی بتن هیدروفوب یا آب دوست هستند همزمان که رطوبت به آنها نزدیک می‌شود، متورم شده و یک سد طبیعی در برابر حرکت آن ایجاد می‌کنند. این روش‌ها برای آب بندی بتن بسیار مناسب هستند و نسبت به روش‌های قبل هزینه کمتری نیز دارند، اما هنوز هم مهندسین نسبت به ترک‌خوردگی در بتن با استفاده از این مواد نگران هستند و احساس می‌کنند که می‌توانند منشأ این ترک‌خوردگی باشند.
مواد افزودنی کریستالی
ماده افزودنی کریستالی معمولاً به صورت خشک و پودری هستند که در منشأ خود خاصیت آب دوستی دارند. برخلاف سایر شیوه‌های آب‌گریزی، مواد افزودنی کریستالی به صورت واقعی آب موجود در داخل بتن برای رشد کریستال جذب می‌کنند و به طور کامل فضای داخلی بدن را پوشش می‌دهند. مواد افزودنی کریستالی حرکت آب در جهات مختلف را متوقف کرده و آب ورودی به داخل بدن را به سرعت جذب می‌کنند. این مواد که در چند سال اخیر کشف شده‌اند هیچگونه مواد آلی و سمی فرار در آنها استفاده نشده است و به راحتی بازیافت می‌شوند.
دلیل استفاده از مواد افزودنی کریستالی برای آب بندی بتن می‌تواند به چند دلیل مختلف برگردد. این مواد علاوه بر خاصیت آب بندی خود، به راحتی نصب می‌شوند، در کیسه‌های آماده به فروش می‌رسند، خاصیت ضدعفونی دارند، سرعت و برنامه‌ریزی کار را بهبود می‌دهند و هزینه کار کردن با آنها نسبت به سایر روش‌های قبل پایین‌تر است. از طرفی در مورد مواد افزودنی آب بندی بتن نگرانی ترک‌خوردگی سازه بتنی وجود داشت، اما مواد افزودنی کریستالی این نگرانی را نیز از بین برده و مشکلی بابت ترک خوردن سازه بتنی وجود ندارد.
برای آب بندی بتن روش‌های مختلفی وجود دارد که برخی از آنها قدیمی بوده و برخی نیز به لطف پیشرفت تکنولوژی در چند سال اخیر وارد بازار ساخت و ساز شده است. طبیعتاً روش‌های مدرن و جدید کارایی بیشتری در جلوگیری از نفوذ رطوبت به قسمت‌های داخلی بتن دارند، اما شیوه‌های راحت نصب غشاها باعث شده است که هنوز هم بسیاری از افراد به استفاده از آنها تمایل نشان دهند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شیوه‌های آب بندی بتن و همچنین آشنایی با محصولات ما به وب‌سایت کارخانه بتن آماده پاسارگاد مراجعه کنید و برای سفارش بتن آماده با ما در تماس باشید.