معرفی 8 نوع ماده پلاستیکی ساختمانی رایج

امروز می‌خواهیم برخلاف مطالب قبلی وبلاگ کارخانه بتن آماده پاسارگاد، از بحث بتن و ساخت و ساز فاصله بگیریم و به سراغ یک نوع ماده خاص برویم که تقریباً در همه روشهای اجرای سازه به کار گرفته می‌شود، این مواد به چیزی نیستند جز ماده پلاستیکی ساختمانی . تقریباً در همه پروژه‌ها و همه ساختمان‌ها از مواد پلاستیکی استفاده می‌شود که تنها چند نمونه از آنها عبارتند از:

• لوله‌های پولیکا برای انتقال فاضلاب؛
• لوله‌های پلاستیکی برای آبرسانی و لوله کشی به بخش‌های مختلف ساختمان؛
• پوشش‌های پلیمری برای سقف و سایر قسمت‌های مرتبط با رطوبت؛
• لایه‌های پلاستیکی برای نفوذ ناپذیر کردن بخش‌های مختلف ساختمان؛
• استفاده از ماده پلاستیکی ساختمانی برای استخرها، سرویس‌های بهداشتی و آشپزخانه.

می‌بینیم که کاربرد ماده پلاستیکی ساختمانی بسیار زیاد است و نقش مهمی در سازه دارد.

پس با ما همراه باشید تا بیشتر آنها را معرفی کنیم.

ماده پلاستیکی ساختمانی پلی اتیلن (PE)

پلی اتیلن (Polyethylene) از پلیمریزاسیون مونومر های وینیل ساخته شده است. مونومر یک ترکیب ساده است که می‌تواند برای تبدیل شدن به ترکیبات جدید فرایند پلیمریزاسیون را انجام دهد. سه روش برای پلیمریزاسیون مونومر ها وجود دارد که عبارتند از فرایندهای تحت فشار بالا، فرایندهای تحت فشار متوسط و فرآیندهای تحت فشار کم. هر کدام از این روشها میزان متفاوتی از کریستالیزاسیون و تراکم را ایجاد می‌کند.

فرایند تولید پلی اتیلن در فشار بالا منجر به تولید کریستال‌هایی با ویسکوزیته پایین می‌شود، این در حالی است که پلی اتیلن ساخته شده در فشار کم دارای بلورها و تراکم بالا است. همزمان که تراکم کریستالیزاسیون پلی اتیلن افزایش می‌یابد، سختی، نقطه نرم شدن و استحکام آن نیز بالا می‌رود. همچنین ضریب تأثیر و ترکیب آنها کاهش می‌یابد. پلی اتیلن به عنوان یک ماده پلاستیکی ساختمانی دارای پایداری شیمیایی و مقاومت بالا در برابر آب است. با وجود اینکه استحکام این ماده چندان بالا نیست، در دماهای پایین کاملاً انعطاف پذیر است. مقدار مشخصی از کربن سیاه در ترکیب پلی اتیلن باعث می‌شود که مقاومت پیری آن افزایش محسوسی داشته باشد.

ماده پلاستیکی پلی وینیل کلراید (PVC)

پلی وینیل کلراید (Polyvinyl chloride) یا همان pvc یک نوع ماده پلاستیکی ساختمانی است که از مونومرهای وینیل کلراید به صورت پلیمریزاسیون ساخته می‌شود. پلی وینیل کلراید دارای پایداری شیمیایی و مقاومت پیری بالایی است، اما مقاومت آن در برابر درجه حرارت کم است. حتی اگر دمای اطراف آن به بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد برسد، امکان تجزیه و از بین رفتن آن وجود دارد. معمولاً پلی وینیل کلراید در دمای بین ۶۰ تا ۸۰ درجه سانتیگراد استفاده می‌شود. این ماده با اضافه کردن مقادیر مختلفی از مواد پلاستیسایزر (plasticizer)، به دو ماده پلاستیکی نرم و سخت قابل تبدیل است.

ماده پلاستیکی پلی استایرن (PS)

ماده پلاستیکی پلی استایرن (Polystyrene) از مونومرهای استایرن و در طی واکنش پلیمریزاسیون ساخته می‌شود. این نوع ماده پلاستیکی ساختمانی دارای شفافیت خوب در انتقال نور، رنگ آمیزی آسان، پایداری شیمیایی بالا، مقاومت در برابر آب، مقاومت در برابر نور، تغییر پذیری آسان و قیمت پایین است. با این حال، پلاستیک پلی استایرن دارای معایبی از قبیل سختی ضعیف، شکل پذیری کم، مقاومت پایین در برابر حرارت و اشتعال پذیری آسان است. این نقاط ضعف در پلی استایرن باعث شده است که استفاده از آن در ساختمان‌ها با محدودیت‌هایی همراه باشد.

ماده پلاستیکی پلی پروپیلن (PP)

پلاستیک پلی پروپیلن (Polypropylene) از مونومر آکریلیک و به صورت پلیمریزاسیون ساخته می‌شود. این ماده دارای خواصی از قبیل وزن پایین با تراکم g/cm²  0.90 مقاومت در برابر حرارت قوی (100-1200سانتی گراد)، شکل پذیری معمولی و مقاومت در برابر حرارت است. به همین دلیل از آن به عنوان یک ماده پلاستیکی ساختمانی مناسب یاد می‌شود. مهم‌ترین نقاط ضعف این ماده استحکام پایین آن در دماهای پایین است و مقاومت چندانی در برابر هوا از خود نشان نمی‌دهد. بنابراین عمدتاً ماده پلاستیکی پلی پروپیلن در بخش‌های داخلی ساختمان استفاده می‌شود. در چند سال گذشته ماده‌های پلی پروپیلنی پیشرفت‌های چشمگیری را تجربه کرده‌اند و به همین دلیل پلی پروپیلن همراه با پلی اتیلن و پلی وینیل کلراید، به اصلی‌ترین مواد پلاستیکی ساختمانی تبدیل شده‌اند.

ماده پلاستیکی پلی متیل متاکریلات (PMMA)

پلی متیل متاکریلات (poly methyl methacrylate) یک نوع رزین ترموپلاستیک است که با عنوان شیشه ارگانیک نیز شناخته می‌شود و از یک فرایند پلیمریزاسیون تولید می‌شود. این ماده پلاستیکی ساختمانی دارای مزایایی از قبیل عبور نور مناسب، استحکام بالا در دمای پایین، جذب آب کم، مقاومت در برابر حرارت بالا، مقاومت در برابر پیری بهتر و پردازش و کارپذیری آسان است. با این حال از مقاومت سایشی ضعیف و قیمت بالا به عنوان بزرگ‌ترین مشکلات این ماده یاد می‌شود. بنابراین لازم است که در شرایطی استفاده شود که کمترین سایش ممکن و قرار گیرد و ممکن است به خاطر قیمت بالا، کمتر در پروژه‌های کوچک استفاده شود.

رزین پلی استر (PR)

رزین پلی استر به کمک متراکم کردن الکل‌های حاوی پیوند دوگانه یا اسیدهای چند ظرفیتی با دو ایزوتوپ و مانند واکنش پلیمریزاسیون تولید می‌شود. این رزین دارای خواص پیوندی بسیار قوی و مناسب، رنگ پذیری عالی، انعطاف پذیری، مقاومت در برابر حرارت و مقاومت در برابر رطوبت است. به همین دلیل شاهد هستیم که رزین‌های پلی استر عمدتاً در حمام‌ها و سرویس‌های بهداشتی و همچنین آشپزخانه‌ها برای مقاومت در برابر عبور آب و مقاومت در برابر حرارت استفاده می‌شود.

رزین فنولیک (PF)

رزین فنولیک از فرایند پلیمریزاسیون فنل و آلدهید تحت تأثیر کاتالیزور اسیدی یا کاتالیزور قلیایی ساخته می‌شود. این رزین که به عنوان یک ماده پلاستیکی ساختمانی نیز شناخته می‌شود، دارای استحکام و تراکم بالا، مقاومت در برابر نور، مقاومت در برابر آب و رطوبت، مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر خوردگی، و عایق الکتریکی به شمار می‌رود. با این حال میزان خشکی و سفتی این رزین‌ها ضعیف است. رزین‌های فنولیک که توسط عوامل پرکننده و عوامل عمل آورنده تولید می‌شود، امکان تبدیل به پلاستیک فنولیک را نیز دارد. پلاستیک فنولیک بسیار صاف، مستحکم، بادوام و ارزان است. این ماده نوعی از پلاستیک معمولی استفاده شده در ساختمان به شمار می‌رود.

رزین سیلیکون ارگانیک یا رزین سیلیکون آلی (SI)

رزین سیلیکون ارگانیک از طریق فرآیند هیدرولیز کردن یک یا چند نوع مونومر آلی سیلیکون ساخته می‌شود. این رزین دارای خواص مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر سرما، مقاومت در برابر آب و رطوبت و همچنین مقاومت در برابر خوردگی است. با این حال عملکرد مکانیکی و همچنین تحمل نیروهای جانبی عمر بسیار ضعیف است.  دو نقطه ضعف را می‌توان با افزودن گزینه‌های سنتزی (آلدهید فنل، اپوکسی و پلی استر)، فیبرهای شیشه‌ای و آزبست بهبود بخشید.

علیرغم تنوع بالا، هر کدام از مواد فوق الذکر به عنوان یک نوع ماده پلاستیکی ساختمانی استفاده می‌شود و نقاط قوت آنها بیشتر مد نظر قرار می‌گیرد. در حقیقت، این پیمانکاران هستند که روش‌هایی برای پوشش دادن نقاط ضعف مواد پلاستیکی پیدا کرده و از نقاط قوت آنها به بهترین شکل استفاده می‌کنند.

اگر در مورد سایر مصالح ساختمانی به کار رفته در پروژه‌های مختلف سؤال دارید یا برای پروژه ساخت و ساز خود به بتن آماده، بلوک سیمانی، تیرچه و بلوک، و گروت نیاز دارید، با ما در کارخانه بتن آماده پاسارگاد در تماس باشید.