بایگانی ماهانه: می 2017

بتن ریزی و حمل بتن

به طور کلی بتن ریزی و حمل بتن باید به نحوی باشد که جدا شدن اجزا ، کاهش اجزا و کاهش اسلامپ آن حداقل باشد . بتن با اسلامپ کم و دارای حباب های هوا به دلیل قوام خمیری آن قابلیت حمل بهتری هم دارد. گاهش جدا شدن دانه های درشت البته نامناسب نیست ، البته به شرط اینکه سنگدانه ها مجددا با مصالح ریز مخلوط شوند و یا بتن مذکور به عنوان لایه فوقانی روی بتن قبلی ریخته شود ، زیرا در این صورت مواد لرزاننده ها باعث متراکم شدن مصالح میگردند (+)

ریختن بتن حمل شده در شوت و یا از ارتفاع کم باعث کاهش امکان جداشدگی دانه ها می شود . البته با استفاده از دریچه های مناسبی که نشت آنها تا جای ممکن کم باشد می توان از کاهش اجزا در مخلوط بتن جلوگیری کرد.برای این هدف می توانید وسایل اختلاط بتن و حمل بتن را با یک ملاط مناسب آغشته کرد و از ریختن بتن به داخل آب جلوگیری کرد .

در مورد تسمه نقاله باید با صفحات ویژه از برگشت مصالح ریزدانه بعد از عبور از قرقره نهایی جلوگیری کرد .

کاهش اسلامپ به چه دلایلی ممکن است در مخلوط بتن روی دهد ؟

کاهش اسلامپ به دلیل افزایش حرارت بتن ، خشک شدن آب بتن و نیز کاهش دوغاب سیمان رخ می دهد .

برای جلوگیری از کاهش اسلامپ باید از قرار گیری بتن در معرض آفتاب و باد جلوگیری کرد . رنگ زدن وسایل حمل و انتقال بتن به رنگ سفید یخچالی می تواند مفید باشد.

وسایل حمل و بتن ریزی

وسیله هایی که برای حمل بتن و بتن ریزی استفاده میشود تابع مسافت حمل بتن ، امتداد حمل بتن ، حجم بتن ، شرایط محل بتن ریزی و سایر مسائل فنی و اقتصادی است .(+)

حمل بتن توسط این وسایل می تواند انجام شود :

• کامیون مخلوط کن بتن

کامیون مخلوط کن بتن برای اختلاط و حمل بتن در مسافت های کوتاه و بلند مورد استفاده قرار می گیرد . در روش حمل بتن با استفاده از کامیون مخلوط کن بتن به کار گاه مرکزی تهیه بتن احتیاجی نیست و فقط یک کارگاه پیمانه کردن لازم است . زیرا بتن در کامیون مخلوط کن بتن به خوبی و به بهترین شکل مخلوط می شود .

تخلیه از کامیون مخلوط کن بتن به راحتی کنترل میشود و بتن تخلیه شده یکنواخت است . در حمل بتن با استفاده از کامیون مخلوط کن بتن کنترل کیفیت بتن به خوبی حالت کارگاه مرکزی نیست . آزمایشات بتن مربوط به اسلامپ و قوام بتن هم در هنگام تخلیه بتن ضروری است .

• جرثقیل و جام

این وسیله برای بتن ریزی در ساختمان های بلند و افزودن کابل به آن برای بتن ریزی سد به کار میرود. در این روش بتن از مرکز بتن سازی به محل ریخته شدن حمل میشود (+)

محاسن بتن ریزی با جرثقیل و جام : ظرفیت بسیار زیاد و کار تمیز  این وسیله

ابعا جام با توجه به حجم بتن ریزی انتخاب میشود .

• فرغون دستی و فرغون موتوری

این وسیله برای حمل بتن در مسافت های کوتاه  در انواع کارگاه ها به خصوص مواردی که محل ورود به محوطه کار نسبتا محدود هستند به کار میرود .فرغون به صورت چرخ فولادی و چرخ لاستیکی موجود است . نوع چرخ لاستیکی کاربری ساده تری دارد . قدرت تحرک فرغون بسیار زیاد است و توانایی آن در داخل سازه ها بسیار خوب است .

نقطه ضعف : حرکت این وسیله بسیار کند است . مهارت نیروی انسانی به کار گیرنده در کارایی آن نقش دارد .

• شوت

شوت برای حمل بتن به ترازهای پایین تر از محل تهیه بتن به خصوص در پایین تر از سطح زمین و برای تمام عملیات ساختمانی مناسب است . گاهی می توان شوت را از اتصال نیم بشکه ها به هم درست کرد .

مزایا: هزینه به کار گیری این وسیله بسیار کم است – برای حمل بتن احتیاج به نیروی محرکه ندارد و قوه جاذبه کار حمل را به انجام میرساند .

نکته : نوک شوت در محل تخلیه بتن باید به قدر کافی پایین باشد تا از جداشدن اجزای بتن جلوگیری کند .

• تسمه نقاله

تسمه نقاله برای حمل بتن به صورت افقی و نیز ترازهای بالتر به کار می رود . نقاله ها گران تر هستند ولی ممکن است با کاربرد آنها نیاز به استفاده از وسایل گران بها مانند جرثقیل را برطرف کنند (+)

مزایا : با تسمه نقاله می توان به هر محلی با سرغت دست یافت . حرکت آن به جلوو عقب به راحتی میسر است و می توان حجم زیادی از بتن را با آن در زمان کوتاه حمل کرد .

• پمپ بتن

پمپ بتن برای انتقال مستقیم بتن از محل تخلیه اصلی به قالب ها یا محل تخلیه ثانوی به کار می رود .

مزایا : خط لوله جای کمی را اشغال می کند و به سهولت می توان با گسترش لوله ها به نقاط مختلف دست یافت . بتن ریزی با این وسیله مداوم است . بتن ریزی در افق و در ارتفاع با استفاده از یک بازوی متحرک امکان پذیر است

• شوت های قائم یا خرطومی

این وسیله برای بتن ریزی در انواع گوناگون قالب های قائم مورد استفاده قرار می گیرد . با استفاده از این وسیله امکان جداشدن دانه ها در اثر سقوط از ارتفاع زیاد و یا در اثر برخورد به آرماتوربندی یا سایر موانع به حداقل می رسد

• قیف و لوله

این وسیله برای بتن ریزی در زیر آب به کار میرود

• بتن پاش

در مواردی که باید در مکان های سخت بتن ریزی کرد و یا در محل هایی که باید مقاطع نازک با سطوح وسیع درست کرد از بتن پاش استفاده می کنند . این وسیله به خصوص در تعمیرات بتن کاربرد دارد.

بتن ریزی بهتر است در شرایط استاندارد حرارتی و آب و هوایی انجام شود تا کیفیت نهایی بتن ریزی مطلوب باشد و بتن دچار تخریب نشود . در این مقاله در خصوص شرایط استاندارد بتن ریزی و همین طور بتن ریزی در شرایط خاص صحبت می کنیم.(+)

آزمایش بتن ؛ کنترل دائمی کیفیت بتن تازه (+) ازطریق آزمایش بتن آزمایشگاهی برای حصول اطمینان از مطلوبیت عملکرد سازه بتنی از اهمیت بالایی برخوردار است . هر فردی که به عنوان مسئول بتن ریزی انتخاب می شود باید در کتابچه بتن ریزی بعضی از موارد را به دقت یادداشت کند . از جمله مواردی که لازم است یادداشت برداری شود ، حجم بتن ریزی ، زمان جا دادن بتن ، شروع و ختم بتن ریزی هر قطعه سازه ، نسبت های اختلاط بتن ، گواهی نامه های بتن حمل شده و آرماتور ها ، درجه حرارت محیط و بتن در هنگام بتن ریزی و هنگام مراقبت از بتن و تعداد نمونه های گرفته شده .

انواع نمونه برداری در آزمایش بتن

• نمونه برداری از بتن تازه

برنامه نمونه برداری از بتن برای آزمایش بتن باید از طرف دستگاه نظارت تنظیم و ابلاغ گردد اما معمولا نمونه برداری از بتن ، در سه نوبت به ازای مقدار معینی از بتن ریزی و هر نوبت به فاصله حداقل نیم ساعت از نوبت قبلی انجام می پذیرد . حدود مقدار بتن ریزی برای انواع سازه به شرح زیر است :

تاسیسات هیدرولیکی بزرگ     500 متر مکعب

شالوده های بزرگ سازه ها       100 متر مکعب

شالده های بزرگ ماشین آلات       50 متر مکعب

تیر و ستون و سایر اعضای کم ضخامت سازه ها     20 متر مکعب

در هر نوبت جهت آزمایش بتن باید به میزان درست کردن دو نمونه بتن برداشته شود . باید توجه شود که تعداد نمونه ها در یک نوبت کاری یک کارگاه از 6 عدد کمتر نباشد . این نمونه ها برای آزمایش بتن جهت آزمایش مقاومت فشاری به کار می روند .

• در صورتی که نتایج نمونه های گرفته شده در چند آزمایش بتن یکنواخت باشد و به طور مستمر از حدقال مقدار قابل قبول بهتر باشد دستگاه نظارت می تواند با تصویب کارفرما تعداد نمونه ها را به حداقل دو نوبت در روز کاهش می دهند .

روش نمونه گیری در آزمایش بتن از وسایل مختلف بتن سازه طبق ( c172) به شرح زیر است :

• نمونه گیری از بتن کامیون مخلوط کن در آزمایش بتن

در حین تخلیه قسمت میانی بتن مخلوط کن 2 بار از جریان بتن نمونه گیری میشود . برای اطمینان بیشتر از یکنواختی بتن ، دو نمونه با هم مخلوط میشود و دوباره از هم جدا میشوند. زمان بین گرفتن نمونه تا قرار دادن آن در قالب آزمایشگاهی نباید بیش از 15 دقیقه باشد . نمونه گیری باید به نحوی انجام شود که جلوی جریان بتن گرفته نشده و جدا شدن اجزای بتن رخ ندهد .

• نمونه گیری از بتن درست شده توسط دستگاه های احداث روسازی

تمام یک بار موجود در دستگاه باید در یک محل تخلیه شود و حداقل 5 قسمت از توده بتن باید جدا شود. مخلوط کردن قسمت ها و مراقبت از آن و محدودیت زمانی مانند قسمت 1 که توضیح دادیم است .

• نمونه گیری از بتن دستگاه های بتن ساز در آزمایش بتن( یا بچ پلانت ها )

تمام نکات مربوطه مثل قسمت 1 است . اگر تخلیه بسیار سریع صورت پذیرد باید بتن را در یک ظرف بزرگ تخلیه نمود ، به طوری که بتن داخل ظرف به بتن موجود در کامیون مخلوط کن بتن شبیه گردد .

آزمایش بتن تازه

• اسلامپ یا نشت مخروط بتنی آبرام در در آزمایش بتن( c143)

برای آزمایش، قالب مخروطی را روی یک صفحه مناسب قرار داده بتن تازه را در سه لایه در آن می ریزند . بتن هر لایه با کوبیدن 25 ضربه میلگرد به قطر 16 میلی متر و به طول 60 سانتی متر که سر آن کاملا گرد شده متراکم می گردد . سپس سطح فوقانی بتن با یک خط کش صاف میشود و قالب به آهستگی در 5 تا 10 ثانیه بدون پیچیاندن یا کج و کوله کردن ، به سمت بالا کشیده شده و برداشته میشود . مقدار اسلامپ را از مقدار نشست مخروط بتنی اندازه گیری می کنند . کل این عملیات باید در حدود 2.5 دقیقه به طول انجامد . برای اندازه گیری روانی بتن آزمایشهای دیگر از قبیل نفوذ گلوله فلزی ( C360) موجود هستند اما در ایران چندان متدوال نیستند .

• تعیین مقدار هوای بتن تازه در آزمایش بتن( به روش وزنی C138 ، به روش حجمی C173 و به روش فشاری C231 )

در روش وزنی در آزمایش بتن ، از وزن مخصوص نظری محاسبه شده ، وزن مخصوص اندازه گیری شده کم میشود و حاصل به دست آمده بر وزن مخصوص محاسبه شده تقسیم میگردد ، حاصل تقسیم درصد هوا را نشان می دهد . این روش به علت خطا در اندازه گیری رطوبت سطحی دانه ها و .. گاهی درصد هوا را تا 1 درصد اشتباه نشان میدهد .

در روش حجمی در آزمایش بتن که به خصوص برای بتن با دانه های سبک بسیار مناسب است ، از حجم معلومی از بتن متراکم شده به وسیله به هم زدن بتن در مقداری آب هوا خارج می شود . از تغییر سطح آب ، میزان هوای بتن اندازه گیری می شود .

در روش فشاری در آزمایش بتن که معمول ترین روش می باشد ، بتن در داخل ظرف ریخته و متراکم میشود . سپس روی بتن آب ریخته شده و مجموعه آب و بتن تحت فشار قرار می گرد تا آب جتنشین هوای بتن گردد . از تغییر سطح آب مقدار هوای بتن به دست  می آید . این روش برای بتن با سنگدانه متخلخل مناسب نیست .

• وزن مخصوص بتن تازه ( C138)در آزمایش بتن

برای اندازه گیری وزن مخصوص بتن تازه بتن در قالب ریخته و کوبیده میشود و از اندازه گیری تغییر وزن قالب از حالت خالی به پر و تقسیم آن بر حجم داخلی قالب ، وزن مخصوص بتن تازه به دست می آید

• تعیین دمای بتن تازه در آزمایش بتن

این کار با قرار دادن یک دماسنج حفاظ دار که دقتی برابر +1 و -1 درجه سانتی گراد دارد ، در بتن تازه انجام می پیذرد . دماسنج باید تا زمانی که دمای قرائت شده آن در دو مرتبه متوالی تغییر نکند در بتن قرار گیرد .

سایر آزمایش بتن

بسته به مورد ممکن است سایر آزمایشها از قبیل رو زدن آب بتن ( C232) یا زمان گیرش بتن ( C403) و کنترل دانه بندی بتن و عیار سیمان بر روی بتن تازه انجام پذیرد .