کسانی که با وضعیت جغرافیایی ایران آشنایی دارند، می‌دانند که ما در ایران با آب و هوا و شرایط جوی متنوعی مواجه هستیم که در اغلب موارد صاحب پروژه‌ها را به انجام کارهای تعمیراتی بر روی سازه‌ها از جمله تعمیر فونداسیون مجبور می‌کند. تغییرات ساختار فونداسیون و تغییر شکل آن نسبت به حالت اولیه و طبیعی به این دلیل اهمیت دارد که فونداسیون به عنوان پایه اصلی استحکام و ماندگاری سازه در نظر گرفته می‌شود.
بنابراین اگر در برابر شرایط طبیعی مشکلی برای آن به وجود بیاید، سریع‌ترین راهکار ممکن یر فونداسیون است که هم طول عمر سازه را افزایش می‌دهد و هم هزینه‌های ما را پایین می‌آورد. اما در مورد یک فونداسیون شکست خورده باید موارد زیر را در نظر بگیریم:
- به چه دلیلی برای تعمیر فونداسیون سازه اقدام می‌کنیم؟
- آیا خراب کردن و نوسازی فونداسیون نسبت به تعمیر آن بهتر نیست؟
- از چه روش‌هایی برای تعمیر و بازسازی فونداسیون استفاده می‌شود؟
- آیا هزینه‌های تعمیر فونداسیون نسبت به خراب کردن و بازسازی آن کمتر است؟
- چه برآوردهایی در مورد این هزینه‌ها مطرح می‌شود؟
مادر گروه کارخانه بتن آماده پاسارگاد سعی می‌کنیم که به شکل‌های مختلفی به این سؤالات پاسخ دهیم.
دلایل نیاز به تعمیر فونداسیون
اولین موردی که در تعمیر فونداسیون باید در نظر داشته باشیم این است که:
- به چه دلیل این کار را انجام می‌دهیم؟
- چه مواردی باعث می‌شود که ما به تعمیر آن نیاز داشته باشیم؟
- آیا این عوامل طبیعی هستند؟
- آیا موارد غیر طبیعی در به وجود آمدن تعمیرات فونداسیون دخیل هستند؟
بله! با توجه به شرایط جغرافیایی و شرایط جوی، می‌توان ادعا کرد که عوامل طبیعی به عنوان اصلی‌ترین عامل شکستگی فونداسیون شناخته می‌شوند که به شکل‌های مختلفی باعث تغییر ساختار و شکل اولیه آن می‌شوند. ما در کشور ایران در قسمت شمال و جنوب کشور با دریا مواجه هستیم که امکان سیلاب در آنها وجود دارد، در نواحی مرکزی با پدیده‌هایی مانند زلزله مواجه هستیم، در مورد مناطق کوهستانی احتمال رانش وجود دارد و در مناطق بیابانی احتمال نشست زمین وجود دارد. بنابراین هرگونه تغییر در ساختار زمین باعث می‌شود که ساختار فونداسیون نیز تغییر کند.
اما دلایل عمده‌ای که برای تعمیر فونداسیون وجود دارند
سیلابی شدن و نفوذ رطوبت به فونداسیون
سیلابی شدن و جاری شدن سیل به عنوان اصلی‌ترین فاکتور تغییر در ساختار فونداسیون معرفی می‌شود و معمولاً در تمامی نقاط ایران شامل چنین پدیده‌ای هستیم. زمان جاری شدن سیل و سیلاب، حجم وسیعی از آب و گل و لای به سمت منازل مسکونی و تجاری حرکت می‌کند که تنها سد حرکتی آنها، قسمت پایین ساختمان و فونداسیون آن است. بنابراین، علاوه بر اینکه رطوبت به مرور زمان بر ساختار آن تأثیر گذار است، فشار شدید و وزن بالای سیلاب باعث می‌شود که قسمت‌های مختلف فونداسیون جابه‌جا شود و نیاز به تعمیر فونداسیون داشته باشد.
نشست زمین و تغییر وضعیت فونداسیون
زمانی که به اخبار گوش می‌دهیم، پدیده کم آبی و برداشت بیش از حد از ذخایر زیرزمینی در صدر اخبار قرار دارد. اما این چه ربطی به تعمیر فونداسیون و هزینه‌های آن دارد؟ در شهرهای مختلف ایران، از جمله همدان، اصفهان، یزد و حتی کرمان شاهد تأمین آب کشاورزی از سفره‌های زیرزمینی هستیم. ی شدن این سفره‌های زیرزمینی باعث می‌شود که فضای بین لایه‌های زمین خالی شده و در نتیجه آن، بافت‌های زمین به همدیگر نزدیک شوند و اصطلاحاً با پدیده نشست زمین مواجه باشد. اگرچه فونداسیون به کمک فولاد یک ساختار یکپارچه تشکیل می‌دهد، اما نشست زمین باعث می‌شود که سطح زیر فونداسیون خالی شده و در نتیجه به طور آن دچار شکستگی شود.
تأثیر دیوار بر فونداسیون و شکستگی آن در اثر فشار زیاد
دو مورد فوق بیشتر به بحث جغرافیایی و بحث زمین شناختی مربوط می‌شد و دخالت انسان‌ها به صورت غیر مستقیم در نظر گرفته شد. اما یکی از مواردی که ما را مجبور به تعمیر فونداسیون می‌کند دخالت انسانی در آن نقش مستقیمی دارد، عدم رعایت نکات استاندارد و مهندسی است. قرار دادن بار زیاد بر روی فونداسیون باعث می‌شود که فونداسیون شکسته شده و ساختار آن تغییر کند. این عوامل ممکن است به فاکتورهای زیر ربط داشته باشد:
- کوتاهی در آماده سازی زمین و سفت کردن آن؛
- کاهش هزینه‌ها به کمک کاهش حجم میلگرد استفاده شده؛
- کاهش هزینه‌ها به کمک کاهش حجم سیمان استفاده شده؛
- استفاده از مصالح ساختمانی و مواد اولیه غیر استاندارد؛
- انجام بتن ریزی فونداسیون در شرایط نامناسب؛
- استفاده از بتن بی کیفیت و مواد اولیه نامناسب.
روش صحیح بتن ریزی فونداسیون را در مطالب قبلی بتن آماده پاسارگاد به بحث گذاشتیم که شما رابه در مطالعه آن دعوت می‌کنیم.
سایر عوامل محیطی و طبیعی
علاوه بر عوامل فوق، موارد محیطی و طبیعی دیگری نیز ممکن است در شکستگی فونداسیون نقش داشته باشد که مهم‌ترین آنها، پدیده زلزله است که تأثیر بسیار بدی بر یک سازه بتنی دارد. در بیشتر موارد، زلزله ما را مجبور به تخریب و از بین بردن سازه می‌کند، اما در مورد زلزله‌های خفیف می‌توان از راهکارهای تعمیر فونداسیون نیز استفاده کرد
روشهای تعمیر فونداسیون
شناسایی عوامل منجر به شکستگی و تعمیر فونداسیون ما را کمک می‌کند که راهکارهای مناسب و متناسب با آن را انتخاب کنیم. زمانی که بحث استفاده از روشهای تعمیراتی مطرح می‌شود، لازم است که به چند سؤال پاسخ دهیم:
- فونداسیون تا چه اندازه شکسته شده است؟
- آیا روشهای تعمیراتی در مورد آن کاربرد دارد؟
- آیا تعمیر فونداسیون نسبت به تخریب آن روش بهتری است؟
- با توجه به میزان شکستگی، کدام یک از روشهای تعمیری بهتر است؟
- با توجه به محل سکونت خود، از کدام یک از روشهای تعمیرات ای استفاده کنیم؟
پاسخ دادن به برخی از این سؤالات به تجربه ما برمی‌گردد و برخی نیز تابع شرایط موجود در محیط است. به عنوان مثال، زمانی که در مناطق دوردست سکونت دارند و نمی‌توانند از تکنولوژی‌های پیشرفته استفاده کنند، مجبور هستند که از سبک‌های سنتی‌تر و با استفاده از روشهای مختلف این کار را انجام دهند. اما در مناطق پیشرفته‌تر، می‌توان هزینه‌های بیشتری به کار اختصاص داد و از روشهای متناسب با تکنولوژی‌های جدید استفاده کرد.
به طور کلی روشهای تعمیر فونداسیون را در سه روش زیر می‌توان خلاصه کرد:
استفاده از دیوارهای حامی
استفاده از دیواره‌های حامی برای جلوگیری از پیشرفت شکستگی فونداسیون و تخریب کامل آن، یک روش سنتی و قدیمی است که در مناطقی که به تکنولوژی‌های جدید دسترسی ندارند، کاربرد دارد. در این حالت، مهندسین سازه تلاش می‌کند که اطراف فونداسیون را به طور کامل تخلیه کرده و با استفاده از تکنیک‌های بتن ریزی، مجدداً تمامی شکستگی‌های فونداسیون را پوشش می‌دهند. زمانی که ترک خوردگی‌های فونداسیون ناچیز باشد و از لحاظ استاندارد نیز استحکام آن در سطح مناسبی باشد، این روش انتخاب خوبی است.
پر کردن ترک خوردگی‌ها و نصب سیستم پشتیبان
احتمالاً کسانی که بام کارهای ساختمانی و پروژه‌های پیمانکاری سر و کار دارند، با اصطلاحاتی مانند چسب ساختمانی، مواد پرکننده و گروت ساختمانی آشنایی دارند که به منظور پر کردن ترک خوردگی‌ها استفاده می‌شود. البته کاربرد آنها فقط به این حوزه محدود نمی‌شود و کاربرد بسیار وسیع‌تری دارد. اما، مهندسین سازه می‌توانم برای تعمیر فونداسیون بر روی حالت چسبندگی آنها حساب کرده و تمامی ترک خوردگی‌ها را با این مواد پوشش دهند. در نهایت، برای حفظ پایداری فونداسیون سعی می‌کند که اطراف آن را با یک سیستم پشتیبان مانند دیوار یا شمع حامی، پوشش دهند
نصب سیستم‌های هیدرولیکی و توزیع فشار بر روی فونداسیون
یکی از جدیدترین تکنولوژی‌هایی که برای تعمیر فونداسیون به کار گرفته می‌شود و در حقیقت تأثیر خاصی بر ساختار آن ندارد و بدون اینکه از مصالح ساختمانی استفاده کند، خصوصیات فنی آن را برمی گرداند، استفاده از سیستم‌های هیدرولیکی و توزیع فشار بر روی فونداسیون است.
این روش در حالتی که فونداسیون به طور کامل دچار شکستگی شده باشد و امکان تخریب آن فراهم نباشد، کاربرد دارد. در این حالت، یک صفحه فلزی و مستحکم در بخش زیرین فونداسیون قرار می‌گیرد و توسط سیستم‌های هیدرولیکی تحت فشار قرار می‌گیرد. این سیستم هیدرولیکی ضمن اعمال فشار به فونداسیون برای بازگشت به حالت قبلی، باعث توزیع فشار بر روی قسمت‌های دیگر فونداسیون شده و از تشدید آسیب دیدگی جلوگیری می‌کند.
تعمیر فونداسیون و اعمال روشهای مختلف برای آن به نظر مهندسین ناظر پیشنهاد آنها بستگی دارد و نمی‌توانیم سرخورد برای این کار اقدام کنیم.
اگر به مشاوره بیشتر در این زمینه نیاز دارید.
یا قصد سفارش بتن آماده، انواع بلوک سیمانی و سبک و همچنین تیرچه و بلوک را دارید،
با ما در کارخانه بتن آماده که پاسارگاد در تماس باشید.
سلام ممنون برای اطلاعات
خواهش میکنم امیدوارم مطالب ما برای شما مفید باشن.