مشخصات فنی بتن به ویژگی‌ها و خصوصیات مواد اولیه به کار رفته در ساخت آن بستگی دارد و به همین دلیل است که ویژگیهای ماسه سنگ برای پیمانکاران و مهندسین سازه در اولویت بالاتر قرار می‌گیرد. سنگدانه ها و ماسه سنگ بر خصوصیاتی مانند میزان آب مورد نیاز برای تولید بتن، کارپذیری و خصوصیات پلاستیسیته بتن و همچنین بتن ریزی تأثیر گذار است. از طرف دیگر مشخصات دیگر مانند مقاومت فشاری و مقاومت کششی بتن، تراکم پذیری بتن، دوام و طول عمر بتن، نفوذ پذیری بتن و همچنین رنگ نهایی بتن به ویژگیهای ماسه سنگ بستگی دارد.
به خاطر داشته باشید که سنگ دانه از سنگ بازالت، گرانیت، سنگ آهک، کوارتزیت، سنگ گابرو یا سنگ شوی و غیره بدست می‌آید. منابع اصلی ماسه سنگ سنگهای آذرین (گرانیت یا بازالت) یا رسوبی (سنگ آهک) هستند. پس با ما همراه باشید تا مشخصات فنی بتن با توجه به تغییر نوع ماسه سنگ و سنگدانه بررسی کنیم.
بافت سطحی بتن جدا از مشخصات فنی بتن
در مجموع، بافت سطحی بتن تحت تأثیر پیوند بین سنگدانه و سیمان قرار دارد. سطح صاف و نرم همانند آنچه که در سنگها دیده میشود، نشان دهنده پیوند ضعیف است. این در حالی است که سنگدانه های با بافت خشن منجر به ایجاد یک پیوند مکانیکی خوب با سیمان میشود. وجود سنگدانه ها و گرد و غبار ریز در داخل ماسه سنگ منجر به اتصال ضعیف و کاهش استحکام بتن میشود. بنابراین اگر ماسه سنگ خالص باشد و در آن گرد و خاک وجود نداشته باشد، پیوند بین ماسه سنگ و سیمان بسیار مستحکم بوده و مشخصات فنی بتن در سطح ایده آل خواهند بود.
تأثیر شکل سنگدانه بر مشخصات فنی بتن
یکی از مهمترین موضوعاتی که مشخصات فنی بتن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، شکل سنگدانه استفاده شده برای تولید بتن است. معمولاً ماسه سنگها به شکل‌هایی مانند گرد، ماسه سنگ گرد نامنظم، ماسه سنگ مکعبی، ماسه سنگ شکسته و ماسه سنگ بلند تقسیم بندی می‌شوند.
ماسه سنگ گرد
ماسه سنگ گرد دارای حداقل مساحت سطح برای جرم یکسان نسبت به سایر شکل‌های سنگدانه و لازم است که سیمان کافی برای ایجاد پیوند بین این موزه سنگ و ها فراهم شود. بنابراین با توجه به ساختار و شکل ماسه سنگ و همچنین نسبت سیمان مخلوط شده در بتن، کارپذیری این نوع بتن‌ها بسیار بالاست. البته نباید فراموش کنیم که وجود گرد و خاک می‌تواند برای این ماسه سنگها مشکل ساز شده و در نتیجه مشخصات فنی بتن را تحت تأثیر قرار دهد.
ماسه سنگ گرد نامنظم
این دسته از سنگها دارای حداقل ابعاد کمتر از ۴۰ میلی متر هستند و در کمترین حالت اندازه آنها به کمتر از ۲۰ میلیمتر می‌رسد. اگرچه این دسته از ماسه سنگها شکل نامنظم دارند، اما از بسیاری از جهات همانند سنگ دانه‌های گرد هستند و تقریباً تأثیر مشابهی بر روی مشخصات فنی بتن می‌گذارند. به خاطر داشته باشید که استفاده از این سنگدانه ها ممکن است کارپذیری بتن شما را نسبت به مورد قبل کاهش دهد.
سنگدانه های بلند
این سنگدانه ها به صورت بلند بوده و ظاهر آنها شبیه به دانه برنج است. طول این سنگدانه ها در حدود 1.8 برابر ابعاد آن است. معمولاً طول این سنگدانه ها در حالت استاندارد ۳۰ میلیمتر است و در بلندترین حالت ممکن به ۵۴ میلی متر می‌رسد. این سنگ دانه‌ها به عنوان سنگدانه های بلند طبقه بندی می‌شوند و کار پذیری آنها نسبت به موارد قبل کمتر است. اگر سیمان کافی برای این دسته از ماسه سنگها به کار ببرند، استحکام و مقاومت فشاری بسیار بالایی دارند.
اندازه ماسه سنگ
حداکثر اندازه اسمی ماسه سنگ فاکتوری است که به طور مستقیم بر روی کیفیت فنی و مشخصات فنی بتن تأثیر گذار است. این موضوع باعث شده که مهندسین و پیمانکاران به سراغ گزینه‌های بروند که با پروژه آنها همخوانی داشته باشد. بررسی فنی بتن‌ها نشان می‌دهد که ماسه سنگ با اندازه ۲۰ میلیمتر برای بیشتر پروژه‌ها مناسب هست.
اندازه‌های ۴۰ میلی متر و ۱۰ میلی متر تنها برای برخی کارهای خاص مناسب هستند. به طور کلی انتخاب اندازه ماسه سنگ با توجه به محل استفاده از بتن متغیر است. معمولاً برای سطوح صاف و برای کارهای تزیینی از ماسه سنگ با اندازه کوچک استفاده میشود. این در حالی است که برای بتن ریزی فونداسیون و برای پروژه‌های سنگین‌تر از ماسه سنگهای بزرگ استفاده میشود.
کیفیت سنگدانه
احتمالاً اگر در حوزه ساخت و ساز فعالیت می‌کنید، با واژه‌هایی مانند ماسه شسته آشنا هستید. شستشوی ماسه بیشتر به منظور جدا کردن گرد و غبار و ماسه سنگهای با اندازه‌ی ریز صورت می‌گیرد تا از ترک برداشتن بتن جلوگیری شود. این گرد و خاک‌ها ممکن است به مواد مضر شیمیایی یا حتی آهک باشند که به طور مستقیم بر عملکرد بتن و مشخصات فنی بتن مؤثر هستند.
یکی از معیارهای بررسی کیفیت سنگدانه، مقدار ماسه سنگ خورده شده (ACV) در ساختار ماسه سنگ است. مقدار کل ماسه‌های خرده شده در هر ماسه سنگ در حالت استاندارد نباید بیش از ۴۵ درصد برای بتن‌های مورد استفاده در سطوح باشد. این در حالی است که برای بتن‌های غیر از پوشش سطوح این عدد به ۳۰ درصد کاهش می‌یابد.
فاکتور مهم بعدی وزن مخصوص ماسه سنگ است. گرانیت با وزن مخصوص پایین نشان‌دهنده تخلخل بالاست که در نهایت منجر به طول عمر پایین و مقاومت فشاری کم میشود. در حقیقت چگالی و تراکم بتن به طور مستقیم با وزن مخصوص سنگدانه در ارتباط است. به خاطر داشته باشید که افزایش وزن سنگدانه در حضور رطوبت نباید بیش از ۱۰ درصد کلی وزن آن باشد.
برخی از الزاماتی که در رابطه با ماسه سنگ و باید به خاطر داشته باشید
علاوه بر اطلاعات و مشخصاتی که در بندهای قبلی داده شد، برخی اقدامات جانبی و اضافی وجود دارد که به طور مستقیم در کیفیت بتن مؤثر هستند. در برخی موارد مشخصات فنی بتن شدیداً با این عوامل تغییر می‌کند و شما باید به فکر نهایت آنها باشید. پس سعی کنید به موارد زیر پایبند بمانید:
- مواد ارگانیک به دلیل حضور مواد گیاهی در ساختار بتن هستند. حتی اگر مقدار آنها هم خیلی کم باشد، باز هم از سخت شدن بتن جلوگیری می‌کنند.
- وجود یون کلر به صورت ذرات بسیار ریز خطرناک نیست. اما برای پروژه‌هایی که از فولاد در ساختار بتن استفاده میشود، سرعت زنگ زدگی آهن را افزایش می‌دهد. از طرف دیگر می‌تواند بر روی سایر مواد افزودنی در ساختار بتن تأثیر بگذارد. بنابراین محتوای کلر در سازه‌های بزرگ باید در حدود 0.10 درصد وزن سیمان باشد. این در حالی است که این رقم برای پروژه‌های کوچک در حدود 0.15 درصد است.
- اکسیدهای قلیایی مانند سدیم اکسید و پتاسیم اکسید منجر به انجام واکنش‌های قلیایی شده و بر روی مشخصات فنی بتن مؤثر هست. میزان مجاز اکسیدهای قلیایی در سیمان نباید فراتر از حد مجاز یعنی بیش از ۱% باشد. این مقدار می‌تواند در بلند مدت باعث شکسته شدن و تخریب بتن شود.
حالا چیکار کنیم؟
اصولاً عکس العمل شما در برابر انتخاب ماسه سنگ و سنگ دانه برای یک پروژه مشخص می‌کند که باید چه کاری انجام دهید. مهندسین سازه و پیمانکاران به دو دسته تقسیم میشود:
- گروه اول خودشان مسئول تولید بتن می‌شوند: این گروه سعی می‌کند که همه مواد اولیه را فراهم کنند و تولید بتن را در یک کارگاه در نزدیک به پروژه خود را انجام دهند. در این حالت بهتر است که مطالعات دقیق‌تر و بهتری نسبت به وضعیت ماسه سنگها و تأثیر آنها بر مشخصات فنی بتن داشته باشند. البته خرید سنگ دانه از شرکت‌های معتبر دارای مجوز در این زمینه می‌تواند بخش مهمی از مشکلات شما را از بین ببرد.
- گروه دوم از بتن آماده استفاده می‌کنند: این گروه ترجیح می‌دهند که دردسرهای تولید بتن در کارگاه و خرید ماسه سنگ را متحمل نشوند. یک کارخانه بتن آماده برای رفع نیاز خود و همچنین پاسخ دهی به سفارش‌های متنوع، مجبور به خرید انواع ماسه سنگ است. این کارخانه‌ها بخش کنترل کیفی دارند و وضعیت مواد اولیه را به طور کامل و استاندارد بررسی می‌کنند. از طرف دیگر تولید بتن آماده با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد و پروژه با سرعت بالا و به صورت استاندارد انجام میشود.
به عنوان جمع بندی این مطلب به خاطر داشته باشید که انتخاب سنگدانه به طور مستقیم بر مشخصات فنی بتن تاثیرگذار است و حتی شرایط استفاده از آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شما می‌توانید با خرید سنگدانه با کیفیت و استاندارد بخش مهمی از مسیر ساخت و ساز خود را مرتفع کنید. البته گزینه خرید بتن آماده یکی از بهترین راهکارهایی است که می‌توانید از آن استفاده کنید. برای سفارش بتن آماده و خرید بلوک و گروت ساختمانی می‌توانید از شماره‌های درج شده در وب سایت برای تماس با ما استفاده کنید.
