اینکه ما به عنوان پیمانکار یا سازنده هر پروژه‌ای، به فکر بررسی کیفیت بتن آماده باشیم نه تنها نقطه ضعف محسوب نمی‌شود، بلکه برای گرفتن تأییدیه از مهندس ناظر هم بسیار مهم است. شرایط تولید بتن آماده در کارخانه‌ها تقریباً یکسان است، اما این بخش کنترل کیفی بتن و قسمتهای مختلف یک کارخانه بتن آماده است که کیفیت نهایی محصول را مشخص می‌کنند. همه ما میدانیم که در تولید بتن از ماسه سنگ، سیمان و آب به عنوان بخش‌های اصلی استفاده می‌شود. اما اینکه هر کدام از این بخش‌ها از کجا تأمین شوند و شرایط تولید آنها به چه صورت باشد، تأثیر مهمی در کیفیت نهایی بتن آماده دارد.
در این مطلب ابتدا فرایند بررسی کیفیت بتن آماده را مورد آنالیز قرار خواهیم داد و سپس سه بخش مهم در بررسی کیفی بتن را معرفی می‌کنیم.
چه چیزهایی کیفیت بتن آماده را تضمین می‌کند؟
قبل از هر چیزی به روند تولید بتن آماده در کارخانه توجه کنید:
- در ابتدا هر کدام از مواد اولیه از محل مناسب تأمین می‌شوند؛
- مقدار مشخص از سیمان، ماسه سنگ و بتن با توجه به نوع سفارش تعیین می‌شود؛
- همه مواد اولیه در مخزن اصلی کارخانه بتن آماده با یکدیگر ترکیب می‌شوند؛
- فرآیند اختلاط با توجه به نوع بتن و سفارش به دست آمده انجام می‌شود؛
- بتن تولید شده به دستگاه میکسر انتقال داده شده و به کمک آن به محل سفارش فرستاده می‌شود.
اضافه کردن مواد افزودنی به بتن آماده، مشخص کردن زمان اختلاط بتن در داخل مخزن کارخانه، مشخص کردن چرخش میکسر در طول زمان انتقال بتن، نحوه پمپاژ کردن بتن به محل استفاده و فراهم آوردن شرایط استفاده از بتن آماده تحت تأثیر نوع سفارش و نحوه استفاده از بتن قرار دارد.
بنابراین اگر هدف ما بررسی کیفیت بتن آماده باشد، این بررسی ممکن است در مرحله تولید و در کارخانه بتن آماده صورت گیرد، یا ممکن است شامل اضافه کردن مواد افزودنی شود یا ممکن است نحوه بکارگیری و بتن ریزی در آن نقش داشته باشد. با این تفاسیر روند کنترل کیفیت بتن آماده به سه مرحله کلی تقسیم بندی می‌شود:
کنترل ابتدایی یا کنترل پیشین
در این مرحله اقدامات اصلاحی در همان گام‌های اولیه صورت می‌گیرد و جنبه‌های ضروری کنترل کیفیت بتن آماده بررسی می‌شود. به طور کلی این فرایند کنترل شامل پنج گام کلی می‌شود:
- کنترل کیفیت مواد خریداری شده
- کنترل نحوه ذخیره سازی مواد «در اینجا میتوانید مطلب مربوط به نحوه انبار کردن و ذخیره سازی سیمان را بخوانید»
- طراحی روند مخلوط و طرح اختلاط بتن
- انتقال و توزین تجهیزات: تولید کننده بتن یا کارخانه بتن آماده باید بتوانند روش کالیبراسیون مستند و استاندارد در نظر بگیرد. استفاده از سیستم‌های توزین و اندازه گیری الکتروشیمیایی، استفاده از روش‌های مدرن برای بررسی مواد اولیه می‌تواند به طور مستقیم بر کیفیت بتن آماده نقش داشته باشد.
- آماده سازی میکسر: میکسر های کارخانه بتن آماده باید برای انتقال بتن به محل پروژه آماده شده باشند و در شرایط عملیاتی قرار گیرند.
کنترل میانی یا کنترل مرحله تولید
در این مرحله شرایط تولید بتن آماده مورد بررسی قرار می‌گیرد و به عنوان اقدام فوری برای کنترل کیفیت تولید بتن و تحویل دقیق آن انجام می‌شود. این مرحله از کیفیت بتن آماده شامل کنترل روند تولید و کنترل محصول می‌شود.
کنترل تولید
تولید بتن در هر کارخانه باید به طور سیستماتیک کنترل شود. این کنترل به منظور اطمینان از تولید بتن مطابق با الزامات و مشخصات استاندارد است که به صورت توافق بین تولید کننده و خریدار شکل می‌گیرد. در هنگام سفارش خرید بتن آماده، قرارداد مشخصی بین خریدار و کارخانه بسته می‌شود و در جریان آن مقدار بتن آماده، مقدار آب اضافه شده به بتن، مقدار سیمان و سایر پارامترهای تاثیرگذار بر تولید بتن آماده مشخص می‌شود. معمولاً خریداران بازرسی‌های منظم روزانه را از شرایط کارخانه انجام می‌دهند و از این طریق از کیفیت بتن آماده خریداری شده مطمئن می‌شوند.
کنترل محصول
در جریان کنترل محصول، نمونه‌های تصادفی از بتن آماده تولید شده برداشته می‌شود و آزمایشات مختلفی مانند تراکم بتن، استحکام بتن و سایر روش‌های بررسی کیفیت بتن آماده بر روی آن انجام می‌گیرد. اگر در هر کدام از این موارد تغییرات قابل توجهی از مقادیر پیش بینی شده دیده شود، کارخانه باید اقدامات اصلاحی لازم را انجام دهد.
در فرآیند تولید بتن مهم است که نسبت آب به سیمان به صورت ثابت و صحیح حفظ شود و مقدار آب اضافه شده باید بر مبنای دانه‌های سیمان و شرایط استفاده از آن مشخص شود. در مطالب قبلی ۶ آزمایش مهم برای بررسی کیفیت بتن معرفی کردیم که شما هم میتوانید از این روش به عنوان مبنای بررسی کیفیت بتن آماده تولید شده استفاده کنید.
کنترل نهایی
در کنترل نهایی، کیفیت بتن بعد از استفاده در پروژه بررسی می‌شود. در این بررسی‌ها هرگونه تغییرات در کیفیت بتن و مواد اولیه به کار رفته در ساخت آن مورد آنالیز قرار می‌گیرد و به اطلاع کارشناس تولید می‌رسد. به عنوان مثال، درجه بندی اندازه ماسه سنگ، حباب‌ها و محتوای هوای موجود در بتن، تست مقاومت بتن ۲۸ روزه و سایر تست‌های بررسی کیفیت بتن مانند تست التراسونیک بتن انجام می‌گیرد و در نهایت گزارش آن به عنوان گزارش کیفیت بتن آماده نوشته می‌شود.
در انتها باید این نکته را متذکر شویم که کیفیت بتن آماده به طور مستقیم بر روی استحکام پروژه و مقاومت آن در برابر شرایط طبیعی تأثیر گذار است. پس سعی کنید سفارش خرید بتن آماده خود را به کارخانه‌هایی بدهید که از اعتبار بالایی برخوردار هستند و به عنوان شرکت‌های شناخته شده در بازار شناخته می‌شوند.