بایگانی ماهانه: می 2017

میلگرد ؛ به طورکلی میلگرد در آرماتوربندی به روشهای مختلفی طبقه بندی میشود .

• از نظر مصالح : فولادی ، رشته های پلاستیک فولاد ، کابل های فولادی
• از نظر روش ساخت : گرم نورد شده ، سرد اصلاح شده ، گرم عمل آمده
• شکل مقطع : ساده ، آجدار ، آجدار پیچیده (TOR)
• نوع عملکرد در بتن

معمولا روش ساخت و شکل مقطع مهمترین تاثیر ها را در خصوصیات و موارد استفاده از میلگرد دارد .

مشخصات میلگرد

مهمترین مشخصه های میلگرد عبارت است از : شکل پذیری ، سطح مقطع ، مقاومت حد جاری شدن و گسیختگی ، شکل پذیری ، و جوش پذیری.

میلگرد با سطح مقطع صاف و دایره ای معمولا از جنس نرمه هستند . هرچند که میلگردهای صاف به عنوان میل مهار با حد جاری شدن گاه تا 10000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع نیز موجود هستند.  میلگرد های صاف به عنوان تنگ تیر و ستون ، میلگردهای حرارتی دال ها و میلگردهای اصلی و خمشی منابع آب و سازه هایی که ترک خوردگی در آنها بسیار مهم است به کار می روند .

میلگردهای آجدار دارای برجستگی هایی در سطح میلگرد‌به نام آج هستند . وظیفه آج ها افزایش پیوستگی بتن و‌میلگرد است . این میلگردها ممکن است سخت یا نیم سخت باشند . با پیچاندن میلگردهای آج دار میلگرد تور به دست می آید که ححد جاری شدن آن بیشتر و تنجش نهایی آن کمتر است .

جوش پذیری عبارت است از قابلیت میلگرد‌جهت جوش شدن به طوری که ترک خوردگی یا سایر نواقص در اثر جوش شدن در آن به وجود نیاید . این ویژگی به خصوص د رمورد شبکه های پیش ساخته یا وصله های جوشی یا میله های مهاری بسیار مهم است . میلگرد گرم نورد شده و نیز فولاد با آلیاژ یا کربن کم جوش پذیری بسیار خوبی دارد .

آزمایش کنترل کیفیت میلگرد

طبق آیین نامه ملی 18-4 ایران انجام آزمایشهای کنترل پس از تحویل فولاد به کارگاه اجباری است . و فقط وقتی وزن کل میلگرد مصرفی در یک کارگاه آرماتوربندی از 50 تن بیشتر باشد می توان به تشخیص دستگاه نظارت از انجام این آزمایش صرف نظر کرد

آزمایشهای کنترل برای تعیین حد جاری شدن ، تاب کششی ، تنجش های نهایی روی نمونه هایی صورت میگیرد که به دلخواه و به طور پراکنده برداشته شده باشند .

کنترل کیفیت میلگردها با انجام این آزمایش ها تعیین میشود :

آزمایش کشش میلگرد

در این آزمایش میلگرد‌به طول مشخص در فک های دستگاه کشش قرار گرفته و کشیده میشود . در روی یک صفحه مدرج نیروی وارد به میلگرد‌مشخص شده و در روی یک استوانه متصل به دستگاه منحنی نیرو – تغییر شکل رسم میشود .  از این آزمایش می توان حد جاری شدن ، تاب کششی  تنجش نهایی را به دست آورد . حد جاری شدن ، مهمترین مشخصه میلگرداز نظر طراح سازه های بتن آرمه است . در صورتی که تنجش نهایی میلگرداز 8 درصد کمتر باشد نه تنها  شکل پذیری قطعه بتن آرمه کم بوده و احتمال گسیختگی ترد سازه وجود دارد بلکه کار کردن بر روی میلگرددر کارگاه نیز مشکل میشود .

آزمایش تا شدگی میلگرد

در این آزمایش با توجه به قطر میلگردآن را توسط دستگاه مکانیکی خم نموده و ترک ها و یا پوسته شدن احتمالی آن را میبینند .  طبق آیین نامه ملی 18-4 میلگردتا زاویه 45 درجه خم شده سپس نیم ساعت در آب جوشانده میشود و سپس خم آن به مقدار 22.5 درجه باز میشود . در صورت مشهود نبودن نقص در میلگرد استفاده از آن بلامانع است . در صورت مشاهده نقص باید سه میلگرددیگر تحت آزمایش قرار گیرند. میلگرد وقتی قابل قبول است که نایج آزمایش هر سه میلگرداخیر قابل قبول باشند .

آزمایش جوش پذیری میلگرد

در صورتی که جوش پذیری میلگردها مورد تردید باشد باید قبل از شروع کار تعدادی نمونه جوش شده تهیه شوند و تحت آزمایش کشش و تا شدگی قرار گیرند . نتیجه آزمایش کشش وقتی رضایت بخش است که مقطع گسیخته شده در محل جوش یا مجاورت آن نباشد . نتیجه آزمایش تاشدگی وقتی رضایتبخش است که در اثر خم کردن در منطقه جوش شده ترک به وجود نیاید .

در حین انجام کار نیز برای حصول اطمینان باید سه سری نمونه برای هر 300 اتصال در مورد فولاد نرم و سه سری نمونه برای هر 150 اتصال در مورد فولاد سخت تحت آزمایش قرار گیرد .  هر سری شامل دو نمونه یکی برای آزمایش کشش و دیگری برای آزمایش تاشدگی است . برای فولادهای اصلاح شده در صورت تغییر جوشکار و یا وسیله و شرایط کار باید سه سری نمونه تهیه و بعد از حصول اطمینان از قابل قبول بودن نتیجه آزمایش ها کار را ادامه داد .

آزمایش بتن ؛ برای کنترل کیفیت بتن سخت شده و اطمینان از مناسب بودن بتن برای بهره برداری مورد نظر بر روی بتن آزمایش هایی تحت عنوان آزمایش بتن انجام میشود .

آزمایش بتن پیش بینی شده

برای انجام آزمایش بتن به این شکل طبق برنامه مشخص و از پیش تعیین شده ای از بتن نمونه گیری به عمل می آید . و سپس نمونه ها مورد آزمایش قرار میگیرند . انواع نمونه جهت آزمایش بتن به شرح زیر است :

• نمونه های مطالعاتی برای تحقیق مطابقت نسبت اختلاط محاسبه شده با مشخصات مورد نظر در آزمایشگاه بتن و کارگاه بتن تهیه میشود .
• نمونه های کنترل برای تحقیق عملکرد و مشخصات بتن مورد مصرف در کارگاه گرفته شده و در شرایط آژمایشگاهی نگه داری میشوند .
• نمونه های آگاهی به منظور اطلاع از مشخصه های بتن تهیه شده در کارگاه در موارد مشخص دلخواه مثلا هنگام کشیدن کابل های پیش تنیدگی تهیه و در شرایط کارگاه بتن نگه داری میشوند.

مهمترین آزمایش بتن پیش بینی شده به شرح زیر است :

1-آزمایش مقاومت فشاری بتن ( C39 و C31)

برای این آزمایش بتن در قالب های مکعبی استاندارد به ضلع 15 یا 20 سانتی متر و یا در قالب های استوانه ای استاندارد به قطر 15 و ارتفاع 30 سانتی متر با شرایط مشابه بتن ریزی در مخروط آبرام ریخته و کوبیده میشود . در صورت تهیه بتنی با اسلامپ کم می توان از ویبراتورهای داخلی یا سطحی نیز برای تراکم بتن استفاده نمود و پس از باز کردن قالب از بتن در شرایط استاندارد مراقبت به عمل آمده در زمان معین ( معمولا 7 و 28 روزگی برای سیمان معمولی و 35 روزگی برای سیمان مقاوم به سولفات ) بتن تحت آزمایش بتن قرار میگیرد . روش های آزمایش بتن و ضاف کردن سطح آزاد بتن و… در C31 آمده است .

مقاومت فشاری نمونه مکعبی استاندارد بتن 25/1 برابر مقاومت فشاری بتن نمونه استوانه ای استاندارد همان بتن است مشروط بر آنکه حداکثر 50 کیلوگرم بر سانتی متر مربع از آن بیشتر باشد .

در صورتی که نمونه مکعبی بتن استاندارد نباشد می توان با ضرب کردن ضریب اصلاح در جدول زیر در مقاومت به دست آمده از آزمایش فضاری بتن بر روی بتن مقاومت فشاری نمونه مکعبی استاندارد ( به ضلع 15 یا 20 سانتی متر ) را به دست آورد.

2- آزمایش مقاومت کششی بتن یا آزمایش برزیلی (C496)

در این آزمایش بتن نمونه بتنی تهیه شده طبق بخش قبل به صورت خوابیده و در مورد نمونه استوانه ای و یا متکی بر یک لبه برای نمونه مکعبی بتن زبر دستگاه پرس قرار گرفته و در اثر فشار پرس در نمونه تولید کشش میشود و نمونه به دو قسمت شکسته میشود .

• آزمایش مقاومت خمشی بتن (C78و C31)

بتن در دولایه در قالب های مکعب مستطیلی 50*15*15 سانتی متر ( برای سنگدانه ای تا 5 سانتی متر ) ریخته و متراکم میشود . برای اسلامپ بیش از 7.5 سانتی متر باید بتن را با میله متراکم کرد . برای اسلامپ کمتر از 2.5 سانتی متر باید بتن را با لرزاندن متراکم نمود . برای اسلامپ بین این دو مقدار می توان بتن را با کوبیدن میله متراکم کرد . برای هر 6 سانتی متر مربع سطح باید دوبار به داخل بتن میله کوبید . در مورد تراکم بتن با ویراتور حجمی نباید فاصله های ورود ویبراتور از هم از 15 سانتی متر کمتر باشد .

برای آزمایش بتن دو بار متمرکز مساوی به فواصل مساوی از هم و از و از انتهای تیر روی تیر به دهانه سه برابر عرض مقطع تیر تا حد شکستن تیر وارد آیند .

• آزمایش نفوذ ناپذیری بتن

این آزمایش بتن با اندازه گیری مقدار آب تحت فشاری که از یک سمت نمونه بتن داخل آن شده اسد و یا از یک انتها وارد شده و در زمان معینی از سمت مقابل خارج میگردد انجام میپذیرد . وجوه دیگر نمونه بتن معمولا کاملا عایق شده در آب تحت فشار قرار میگیرند .

• آزمایش بتن جذب آب بتن

در صد جذب آب بتن با قرار دادن بتن به مدت 24 ساعت تا 48 ساعت در آب و توزین آن و سپس خشک کردن آن در گرمخانه و توزین آن به دست می آید . اختلاف وزن های فوق تقسیم بر وزن نمونه کاملا خشک مقدار جذب آب را مشخص می نماید . گاه بتن به جای قرار گیری در آّ به مدت 5 ساعت در آب جوشانده میشود .

• آزمایش بتن یخبندان (c666)

برای این آزمایش بتن طبق روندA  یخ زدن و ذوب یخ در آب و طبق روند B یخ زدن د رهوا و ذوب یخ در آب انجام می پذیرد.

در این آزمایش بتن  مدول الاستیسیته دینامیک نمونه بتن که تحت دوره های متوالی انجماد و ذوب یخ قرار گرفته پس از 300 دوره یا تا وقتی که به 60 درصد مقدار اولیه برسد اندازه گیری میشود . از روی میزان افت مدول الاستیسیته یا تعداد دوره های لازم برای رسیدن مدول به 60 درصد مقدار اولیه پایایی بتن به یخبندان اندازه گیری میشود .

بتن ریزی ؛ ایمنی در بتن ریزی برای تضمین سلامت کارگران و همینطور متصدیان و افراد حاضر در ساختمان در هنگام بتن ریزی ضروری است. برای حفظ سلامت و ایمنی رعایت این نکات ضروری است :

قالب بتن را می توان از مصالح مختلفی ساخت . ویژگی های قالب بتن شامل این موارد است :

سیمان مورد نیاز برحسب نوع از نزدیک ترین مرکز تهیه و توزیع یا کارخانه سیمان‌باید خریداری و به کارگاه آرورده شود . مساله حمل در زمان انجام کار و هزینه تهیه سیمان‌نقش موثری دارد . سیمان‌در کارخانه به دوصورت فله و پاکتی تحویل داده میشود .

بتن تازه باید دارای این خصوصیات باشد تا کیفیت لازم و استاندارد لازم برای استفاده به عنوان یکی از مصالح مهم در ساختمان سازی را داشته باشد :

ویژگی های مطلوب بتن تازه

• قابلیت حمل بتن تازه

بتن تازه باید در عین روانی به صورت خمیری نسبتا سفت باشد تا ضمن حمل و نقل اجزای تشکیل دهنده آن از هم جدا نشده و در یک گوشه جمع نشود .

• قابلیت ریختن بتن تازه

باید بتوان به سهولت بتن تازه را بدون اینکه انسجام آن به هم بخورد در محل مورد نظر خالی کرد .

• قابلیت جا دادن بتن تازه

باید بتوان به راحتی بتن تازه را در قالب جا داد به طوری که تمام گوشه ها و زوایای قالب ها و دور میلگرد ها توسط بتن پر شود .

• قابلیت تراکم بتن تازه

باید بتوان حتی المقدور هوای موجود در بتن تازه را خارجکرده و آن را متراکم نمود

• قابلیت پرداخت بتن تازه

باید بتوان به راحتی سطح بتن تازه را صاف کرد و یا روی آن نقش مورد نظر را ایجاد کرد

این قابلیت ها باید در ارتباط با وسایل و تجهیزات مورد استفاده ارزیابی شوند . به عبارت دیگر باید متناسب با امکانات و وسایلی که برای حمل ، ریختن ، جا دادن ، تراکم و پرداخت بتن به کار گرفته می شوند فاکتور کیفیت بتن هم در نظر گرفته شود (+)

به عنوان مثال بتنی که برای حمل با جام بتن مناسب است ممکن است برای حمل بتن با تلمبه بتن مناسب و خوب نباشد .

ویژگی های بتن سخت شده مطلوب

بتن باید پس از گرفتن و سخت شدن دارای مشخصات مطلوبی باشد . در میان این مشخصات برخی از اهمیت بالاتری برخوردارند . گاهی دستیابی به برخی خصوصیات دستیابی به سایر ویژگی های را تضمین میکند یا بالعکس نا ممکن می کند (+)

بتن گرفته و سخت شده باید تمامی  یا برخی از خصوصیات زیر را داشته باشد :

1. مقاومت به نیروهای وارده در بتن سخت شده

بتن باید بتواند به تلاشهای وارده کاملا مقاومت کند . مقاومت از مهمترین مشخصات بتن سخت شده است و از آنجا که مقاومت بتن با میزان انجام هیدراتاسیون سیمان و با جنس سنگدانه های مصرفی و نیز کار انجام شده بر بتن کاهش یا افزایش می یابد . می توانیم بگوییم هر زمانی که مقاومت بتن خوب باشد بسیاری از ویژگی های هم کاملا مناسب خواهد بود(+)

عوامل موثر بر مقاومت شامل این موارد است :

الف- خمیر سیمان باید دارای کیفیت مطلوب باشد . برای این منظور باید:

• سیمان از نوع با کیفیت و خوب باشد
• نسبت آب به سیمان مناسب و تا جای ممکن با توجه به سایر ویژگی های مورد نظر برای بتن کم باشد
• مراقبت از بتن به بهترین نحو انجام شود

ب- سنگدانه ها از کیفیت مناسبی برخوردار باشند . که برای این منظور باید :

• دانه ها سالم باشند
• شکل دانه ها مناسب باشد
• دانه بندی مناسب باشد

پ- بتن خوب جا داده شده و متراکم باشد به این منظور باید :

• نسبت آب به سیمان مناسب باشد
• کارایی بتن کافی باشد
• اختلاط به نحو مناسبی انجام شده و یکنواختی بتن تامین گردد
• لرزاندن بتن به نحو موثر و با رعایت نکات فنی و با استفاده از وسایل مناسب انجام شود
  

  2. پایایی در بتن سخت شده

به عبارت بهتر حفظ کیفیت و قابلیت بهره برداری در طی زمان . بتن خوب معمولا در شرایط محیطی بسیار متنوع دارای پایایی خوب است . عوامل جوی ، سایش و عوامل شیمیایی عمده ترین علل کاهش پایایی و دوام بتن هستند.

بتن مقاوم به عوامل جوی باید دارای دو ویژگی باشد :

1- قابلیت تغییر حجم بتن کم باشد

2- قابلیت جذب آب بتن کم و بتن تا حد ممکن آب بند باشد

3.مقاومت به عوامل محیطی در بتن سخت شده که عبارتند از عوامل شیمیایی ، یخ بندان ، تر و خشک شدنهای متوالی و …

عمده ترین عوامل شیمیایی عبارتند از :

عوامل خارجی شامل : اسیدها -آب – سولفات ها – آب دریا- کربناتی شدن

عوامل داخلی : واکنش نا مطلوب سنگدانه ها با قلیاهای سیمان – واکنش نامطلوب قلیاهای سیمان با کربنات های سنگدانه ها

4.ثبات حجم در بتن سخت شده ، یعنی عدم تغییر حجم به نحوی که در سازه تنشهای بیش از حد ایجاد گردد

5. مقاومت به سایش در بتن سخت شده

6.ناتروایی در بتن سخت شده. یعنی اینکه آب هر چه کمتر به درون آن نفوذ کند و یا از آن عبور کند . این امر بر پایایی بتن تاثیر به سزایی دارد .

7.مقاومت به اثر تخریبی آب اعم از سایش یا اثر خلا زایی

8.مقاومت در برابر حرارت یا برودت

بتن حجیم به هر حجمی از بتن (معمولا با ابعاد بزرگ) که نیازمند تدابیر ویژه برای کاهش ترک خوردگی ناشی از گرمای آب گیری (هیدراتاسیون) سیمان باشد، گفته می شود. واکنش میان سیمان و آب، همراه با تولید گرما است و سبب افزایش قابل ملاحظه دمای درون قطعات بزرگ بتنی می شود.

بتن پاشی به طور کلی عبارت است از پرتاب کردن ملات یا بتن به وسیله فشار هوا . بتن پاشی به دو روش خشک و تر انجام میشود . در بتن پاشی به روش خشک مصالح خشک با قدری رطوبت برای جلوگیری از گرد شدن مصالح کاملا مخلوط میشود . این مخلوط خشک حاصل توسط فشار هوا به سمت یک افشانک خروجی رانده می شود و در آنجا با آب مخلوط میشود سپس به سطح مورد نظر پاشیده میشود .

در بتن پاشی به روش تر مصالح با آب مخلوط میشود و ملاط با بتن حاصل از داخل یک شلنگ به افشانک رسیده و توسط فشار هوا با سرعت پرتاب می شوند (+)

ویژگی های بتن پاشی

• نسبت کم آب به سیمان باعث مقاومت زیاد و نفوذپذیری کم بتن پاشیده شده میشود
• به دلیل سرعت پاشیده شدن بتن و میزان کم آب آن تراکم بتن زیاد است
• چسبندگی زیاد این بتن آن را برای کارهای تعمیراتی بسیار مطلوب می سازد .
• وسایل لازم محل کمی اشغال می کند و کاربرد آن آسان است .
• مقاومت بتن پاشیده شده به سایش و همینطور هوازدگی و خرابی ناشی از عوامل شیمیایی زیاد است
• معمولا به قالب بتن نیازی نیست و ساخت مقاطع نازک به سهولت امکان پذیر است

بتن پاشی برای کارهای تعمیراتی ، برای احداث سازه های جدید ، پوشش دادن به یک عضو ساختمانی و… به کار میرود (+)

وسایل و تجهیزات بتن پاشی

دستگاه بتن پاشی دارای دو واحد فشار است . در ابتدا مخلوط ماسه و سیمان داخل واحد فوقانی میشود . در این واحد بتن پاشی به طور متناوب فشار هوای ایجاد شده و آزاد میشود . هنگامی که در واحد فوقانی بسته و فشار داخل آن مساوی فشار در داخل واحد تحتانی بشود ، در رابط میان این دو واحد باز میشود و مصالح به داخل واحد پایینی میریزد . در پایین قسمت تحتانی چرخی که توسط فشار هوا حرکت می نماید مصالح را به داخل شلنگ خروجی می راند .در این جا فشار هوای ایجاد شده در یک شلنگ نازک مصالح را داخل شلنگ خروجی و افشانک کرده و ب سطح مورد نظر می پاشد .

در روش خشک آب از شلنگ دیگری آمده و به مصالح افزوده میشود . معمولا می توان به دستگاه شلنگ های به طول 45 تا 60 متر نصب کرد .

بهتر است دستگاه کمپرسور بتواند حدود 10 متر مکعب در دقیقه هوا را با فشار 3.15 کیلوگرم بر سانتی متر مربع در واحد فشار ایجاد نماید تا جای دادن بتن به خوبی انجام شود . اگر طول شلنگ بیش از 30 متر باشد باید به ازای هر 15 متر اضافی 0.35 کیلو گرم بر سانتی متر مربع به فشار مورد نظر اضافه شود . معمولا فشار حداکثری 5.25 کیلوگرم بر سانتی متر مربع کاملا کافی است . فشار آب در شلنگ مخصوص باید 1.05 کیلو گرم بر سانتی متر مربع بیش از فشار در واحد فشار باشد .

مصالح و مخلوط ملات یا بتن

سیمان

برای بتن پاشی می توان از تمام انواع سیمان موجود استفاده کرد.

سنگدانه ها

سنگدانه ها باید از نوع استاندارد باشند .

مخلوط ملات یا بتن در بتن پاشی

برگشت مصالح باعث تغییر نسبت های اختلاط بتن که روی سطح مانده نسبت به بتنی که در واحد فشار ریخته شده میگردد . برای همین باید مقدار سیمان را کم تر از مقداری که لازم است بر سطح بچسبد در نظر بگیرید . نسبت 1 وزن سیمان به 3.2 تا 4.5 وزن ماسه وشن برای ملات یا بتن معمولا مناسب است . نسبت آب به سیمان برای سطوح شیبدار در حدود 0.57 و برای سطوح بالای سر در حدود 0.54 است . البته نسبت های دقیق از روی آزمایش به دست می آید .

برگشت مصالح در بتن پاشی

به دلیل سرعت برخورد مصالح به سطح مورد نظر ملاط یا بتن پاشی قسمتی از مصالح که عمدتا شامل دانه های درشت می باشند برگشت کرده و روی زمین می افتد . میزان برگشت بستگی به فشار هوا ، کیفیت دانه ها ، شرایط جا دادن ، و میزان آب و سیمان دارد . میزان تقریبی برگشت برای سطوح بالای سر و گوشه های دیواره ها 30 درصد ، برای سطوح قائم 25 درصد و در سطوح افقی تخت 20 درصد است . نسبت کمتر آب به سیمان و فشار بیشتر هوا میزان برگشت مصالح را بیشتر می کند . وجود زور گیر کننده برای کاهش میزان برگشت مناسب است . در همین راستا دانه های تیز گوشه بهتر از دانه های غلتیده هستند نگه داری افشانک در نزدیکی سطح مورد نظر هرچند مقدار برگشت را کاهش میدهد ولی باعث موج برداشتن و نامنظم شدن در بتن پاشی میشود .