سیمان جسم چسبنده و جسباننده ای است که اختلاط آن با آب تولید لعابی می کند که دور دانه های سنگی را می گیرد . سخت شدن این لعاب باعث بهم پیوستن توده مصالح میشود.
کنترل کیفیت بتن فقط از طریق آزمایشهای مربوط به مصالح و همین طور بتن تشکیل شده تعیین میشود . کنترل کیفیت بتن بسته به شرایط از یکی از این سه مورد تعیین میشود :
- آزمایشهای مطالعاتی قبل از انجام عملیات ساختمانی برای شناسایی مصالح و تعیین ضوابط و شرایط کاربرد و نسبت های اختلاط آنها برای تعیین بتن.
- آزمایش بتن کنترل جهت اطمینان از کیفیت مصالح و بتن ساخته شده در حین حداث بنا یا ساخت قطعه بتنی
- آزمایشهای آگاهی جهت اطلاع از کنترل کیفیت بتن درست شده با مصالح فوق در شرایط کارگاهی و در مواقع و موارد خاص مانند قبل از باز کردن قالب یا عبور دادن از یک پل
انواع سیمان از مصالح اولیه تهیه بتن
در تهیه بتن باید از خوب بودن مصالح و به عبارت دیگر انطباق خصوصیات مصالح با ویژگی هایی که جهت بتن خوب ضروری است اطمینان حاصل کرد .
انواع سیمان پرتلند و موارد کاربرد به شرح زیر است :
- سیمان پرتلند معمولی نوع 1 ،برای شرایط عادی بتن ریزی مثلا برای ساختمان های بتنی ، پل ها ، مخازن آب ، لوله های آب و … در آب و هوای مناسب و معتدل .
- سیمان پرتلند نوع 2 ، برای مواردی که خطر حمله ضعیف سولفات ها موجود است و این امر احتمالا مشکلاتی ایجاد خواد کرد . مثلا برای سازه های زهکشی و فاضلاب روها و یا محیط های کم سولفات .
- سیمان پرتلند زود گیر نوع 3 ، برای هنگامی که ازدیاد مقاومت هرچه سریع تر بتن مورد نیاز باشد . مثلا برای زودتر برداشتن قالب یا جلوگیری از یخ زدن بتن تاز در موقعی ک درجه حرارت هوا کمی از صفر درجه سانتی گراد باشد.
سرعت گیرش و سخت شدن این نوع سیمان‌به دلیل ریزتر بودن دانه های آن و نیز مقدار بیشتر سه کلسیم سیلیکات در ترکیب آن نسبت به سایر سیمانها است . این دو مورد باعث ایجاد حرارت آبگیری بیشتر میشوند . و بنابراین استفاده از این نوع سیمان‌در بتن حجیم که مقادیر زیادی دما را در خود محبوس می نماید مناسب نیست زیرا حرارت ممکن است به 100 درجه سانتی گراد رسیده و باعث خرابی بتن شود .
- سیمان پرتلند با حرارت زایی کم نوع 4 که دارای نرمی کمتر و سه کلسیم آلومینات و سه کلسیم سیلیکات کمتری است و به همین دلیل دیرتر آب میگیرد و حرارت آبگیری آن نیز کمتر است . استفاده از این نوع سیمان‌برای بتن حجیم مثلا بتن سدها که در آنها حرارت نسبتا زیادی در قسمت مرکزی بتن محبوس میشود مناسب است .
- سیمان پرتلند مقاوم به اثر سولفات ها نوع 5 ، که نسبت به سایر سیمانها دارای ترکیبات آلومینیومی کمتری است و این امر باعث میشود که از تشکیل سولفو آلومینات کلسیم جلوگیری به عمل آید .
- سیمان روباره ای که از آسیاب کردن مخلوط کلینر و روباره کوره آنگدازی به دست می آید . نرمی این سیمان‌از سیمان‌پرتلند معمولی بیشتر ولی سعت حصول مقاومت آن کمتر است . حرارت آبگیری این سیمان‌نیز کمتر از سیمان‌پرتلند معمولی است . و در مجاورت محیط های حاوی کلر حفاظت خوبی برای میلگردهای آرماتور تامین میکند .
- سیمان دریاگیر که بر اساس سفارش ساخته میشود و علاوه بر مشکل بودن تنظیم ترکیبات تشکیل دهنده آن در صورت ماندن در انبار و دیر استفاده شدن از آن با سرعتی بیش از سایر سیمانها فاسدذ میشود .
- سیمان پرآلومین یا سیمان برقی ، که میزان اکسید آلومینیوم آن نسبتا زیاد است . این سیمان‌را با سنگ آهک و بوکسیت می سازند و به خاطر خواص شیمیایی ترکیبات تشکیل دهنده آن مقاومت ملاط یک روزه آن مشابه مقاومت ملات 28 روزه ی سیمان‌پرتلند معمولی است . این ملاط افزای شحجم نیز نمیدهد و مقاومت شیمیایی آن به خصوص در آب دریا و در مجاورت سولفات ها بسیار عالی است . این سیمان‌به هوای مرطوب و گرم حساس است و در مناطق استوایی قابل کاربرد نیست.
- سیمان پوزولان دار که از آسیاب کردن کلینر و سنگ های آتشفشانی درست میشود و برای رویه های بتنی و سایر نقاطی که برای ذوب یخ روی آنها از نمک و سایر مواد یخ زا استفاده میشود مناسب است . ملات این سیمان حالت کلوئیدی داشته و جمع شدگی آن بسیار کم است .
در مقاله بعدی در خصوص آزمایشات کنترل کیفیت سیمان به صورت تخصصی صحبت می کنیم .