بتن پاشی به طور کلی عبارت است از پرتاب کردن ملات یا بتن به وسیله فشار هوا . بتن پاشی به دو روش خشک و تر انجام میشود . در بتن پاشی به روش خشک مصالح خشک با قدری رطوبت برای جلوگیری از گرد شدن مصالح کاملا مخلوط میشود . این مخلوط خشک حاصل توسط فشار هوا به سمت یک افشانک خروجی رانده می شود و در آنجا با آب مخلوط میشود سپس به سطح مورد نظر پاشیده میشود .
در بتن پاشی به روش تر مصالح با آب مخلوط میشود و ملاط با بتن حاصل از داخل یک شلنگ به افشانک رسیده و توسط فشار هوا با سرعت پرتاب می شوند (+)
ویژگی های بتن پاشی
- نسبت کم آب به سیمان باعث مقاومت زیاد و نفوذپذیری کم بتن پاشیده شده میشود
- به دلیل سرعت پاشیده شدن بتن و میزان کم آب آن تراکم بتن زیاد است
- چسبندگی زیاد این بتن آن را برای کارهای تعمیراتی بسیار مطلوب می سازد .
- وسایل لازم محل کمی اشغال می کند و کاربرد آن آسان است .
- مقاومت بتن پاشیده شده به سایش و همینطور هوازدگی و خرابی ناشی از عوامل شیمیایی زیاد است
- معمولا به قالب بتن نیازی نیست و ساخت مقاطع نازک به سهولت امکان پذیر است
بتن پاشی برای کارهای تعمیراتی ، برای احداث سازه های جدید ، پوشش دادن به یک عضو ساختمانی و… به کار میرود (+)
وسایل و تجهیزات بتن پاشی
دستگاه بتن پاشی دارای دو واحد فشار است . در ابتدا مخلوط ماسه و سیمان داخل واحد فوقانی میشود . در این واحد بتن پاشی به طور متناوب فشار هوای ایجاد شده و آزاد میشود . هنگامی که در واحد فوقانی بسته و فشار داخل آن مساوی فشار در داخل واحد تحتانی بشود ، در رابط میان این دو واحد باز میشود و مصالح به داخل واحد پایینی میریزد . در پایین قسمت تحتانی چرخی که توسط فشار هوا حرکت می نماید مصالح را به داخل شلنگ خروجی می راند .در این جا فشار هوای ایجاد شده در یک شلنگ نازک مصالح را داخل شلنگ خروجی و افشانک کرده و ب سطح مورد نظر می پاشد .
در روش خشک آب از شلنگ دیگری آمده و به مصالح افزوده میشود . معمولا می توان به دستگاه شلنگ های به طول 45 تا 60 متر نصب کرد .
بهتر است دستگاه کمپرسور بتواند حدود 10 متر مکعب در دقیقه هوا را با فشار 3.15 کیلوگرم بر سانتی متر مربع در واحد فشار ایجاد نماید تا جای دادن بتن به خوبی انجام شود . اگر طول شلنگ بیش از 30 متر باشد باید به ازای هر 15 متر اضافی 0.35 کیلو گرم بر سانتی متر مربع به فشار مورد نظر اضافه شود . معمولا فشار حداکثری 5.25 کیلوگرم بر سانتی متر مربع کاملا کافی است . فشار آب در شلنگ مخصوص باید 1.05 کیلو گرم بر سانتی متر مربع بیش از فشار در واحد فشار باشد .
مصالح و مخلوط ملات یا بتن
سیمان
برای بتن پاشی می توان از تمام انواع سیمان موجود استفاده کرد.
سنگدانه ها
سنگدانه ها باید از نوع استاندارد باشند .
مخلوط ملات یا بتن در بتن پاشی
برگشت مصالح باعث تغییر نسبت های اختلاط بتن که روی سطح مانده نسبت به بتنی که در واحد فشار ریخته شده میگردد . برای همین باید مقدار سیمان را کم تر از مقداری که لازم است بر سطح بچسبد در نظر بگیرید . نسبت 1 وزن سیمان به 3.2 تا 4.5 وزن ماسه وشن برای ملات یا بتن معمولا مناسب است . نسبت آب به سیمان برای سطوح شیبدار در حدود 0.57 و برای سطوح بالای سر در حدود 0.54 است . البته نسبت های دقیق از روی آزمایش به دست می آید .
برگشت مصالح در بتن پاشی
به دلیل سرعت برخورد مصالح به سطح مورد نظر ملاط یا بتن پاشی قسمتی از مصالح که عمدتا شامل دانه های درشت می باشند برگشت کرده و روی زمین می افتد . میزان برگشت بستگی به فشار هوا ، کیفیت دانه ها ، شرایط جا دادن ، و میزان آب و سیمان دارد . میزان تقریبی برگشت برای سطوح بالای سر و گوشه های دیواره ها 30 درصد ، برای سطوح قائم 25 درصد و در سطوح افقی تخت 20 درصد است . نسبت کمتر آب به سیمان و فشار بیشتر هوا میزان برگشت مصالح را بیشتر می کند . وجود زور گیر کننده برای کاهش میزان برگشت مناسب است . در همین راستا دانه های تیز گوشه بهتر از دانه های غلتیده هستند نگه داری افشانک در نزدیکی سطح مورد نظر هرچند مقدار برگشت را کاهش میدهد ولی باعث موج برداشتن و نامنظم شدن در بتن پاشی میشود .