آزمایش بتن ؛ برای کنترل کیفیت بتن سخت شده و اطمینان از مناسب بودن بتن برای بهره برداری مورد نظر بر روی بتن آزمایش هایی تحت عنوان آزمایش بتن انجام میشود .
آزمایش بتن پیش بینی شده
برای انجام آزمایش بتن به این شکل طبق برنامه مشخص و از پیش تعیین شده ای از بتن نمونه گیری به عمل می آید . و سپس نمونه ها مورد آزمایش قرار میگیرند . انواع نمونه جهت آزمایش بتن به شرح زیر است :
- نمونه های مطالعاتی برای تحقیق مطابقت نسبت اختلاط محاسبه شده با مشخصات مورد نظر در آزمایشگاه بتن و کارگاه بتن تهیه میشود .
- نمونه های کنترل برای تحقیق عملکرد و مشخصات بتن مورد مصرف در کارگاه گرفته شده و در شرایط آژمایشگاهی نگه داری میشوند .
- نمونه های آگاهی به منظور اطلاع از مشخصه های بتن تهیه شده در کارگاه در موارد مشخص دلخواه مثلا هنگام کشیدن کابل های پیش تنیدگی تهیه و در شرایط کارگاه بتن نگه داری میشوند.
مهمترین آزمایش بتن پیش بینی شده به شرح زیر است :
1-آزمایش مقاومت فشاری بتن ( C39 و C31)
برای این آزمایش بتن در قالب های مکعبی استاندارد به ضلع 15 یا 20 سانتی متر و یا در قالب های استوانه ای استاندارد به قطر 15 و ارتفاع 30 سانتی متر با شرایط مشابه بتن ریزی در مخروط آبرام ریخته و کوبیده میشود . در صورت تهیه بتنی با اسلامپ کم می توان از ویبراتورهای داخلی یا سطحی نیز برای تراکم بتن استفاده نمود و پس از باز کردن قالب از بتن در شرایط استاندارد مراقبت به عمل آمده در زمان معین ( معمولا 7 و 28 روزگی برای سیمان معمولی و 35 روزگی برای سیمان مقاوم به سولفات ) بتن تحت آزمایش بتن قرار میگیرد . روش های آزمایش بتن و ضاف کردن سطح آزاد بتن و… در C31 آمده است .
مقاومت فشاری نمونه مکعبی استاندارد بتن 25/1 برابر مقاومت فشاری بتن نمونه استوانه ای استاندارد همان بتن است مشروط بر آنکه حداکثر 50 کیلوگرم بر سانتی متر مربع از آن بیشتر باشد .
در صورتی که نمونه مکعبی بتن استاندارد نباشد می توان با ضرب کردن ضریب اصلاح در جدول زیر در مقاومت به دست آمده از آزمایش فضاری بتن بر روی بتن مقاومت فشاری نمونه مکعبی استاندارد ( به ضلع 15 یا 20 سانتی متر ) را به دست آورد.
| ضلع نمونه مکعب ( سانتیمتر) | 10 | 15 | 20 | 25 | 30 |
| ضریب اصلاح | 1.10 | 1.00 | 1.00 | 0.95 | 0.90 |
2- آزمایش مقاومت کششی بتن یا آزمایش برزیلی (C496)
در این آزمایش بتن نمونه بتنی تهیه شده طبق بخش قبل به صورت خوابیده و در مورد نمونه استوانه ای و یا متکی بر یک لبه برای نمونه مکعبی بتن زبر دستگاه پرس قرار گرفته و در اثر فشار پرس در نمونه تولید کشش میشود و نمونه به دو قسمت شکسته میشود .
-
آزمایش مقاومت خمشی بتن (C78و C31)
بتن در دولایه در قالب های مکعب مستطیلی 50*15*15 سانتی متر ( برای سنگدانه ای تا 5 سانتی متر ) ریخته و متراکم میشود . برای اسلامپ بیش از 7.5 سانتی متر باید بتن را با میله متراکم کرد . برای اسلامپ کمتر از 2.5 سانتی متر باید بتن را با لرزاندن متراکم نمود . برای اسلامپ بین این دو مقدار می توان بتن را با کوبیدن میله متراکم کرد . برای هر 6 سانتی متر مربع سطح باید دوبار به داخل بتن میله کوبید . در مورد تراکم بتن با ویراتور حجمی نباید فاصله های ورود ویبراتور از هم از 15 سانتی متر کمتر باشد .
برای آزمایش بتن دو بار متمرکز مساوی به فواصل مساوی از هم و از و از انتهای تیر روی تیر به دهانه سه برابر عرض مقطع تیر تا حد شکستن تیر وارد آیند .
-
آزمایش نفوذ ناپذیری بتن
این آزمایش بتن با اندازه گیری مقدار آب تحت فشاری که از یک سمت نمونه بتن داخل آن شده اسد و یا از یک انتها وارد شده و در زمان معینی از سمت مقابل خارج میگردد انجام میپذیرد . وجوه دیگر نمونه بتن معمولا کاملا عایق شده در آب تحت فشار قرار میگیرند .
-
آزمایش بتن جذب آب بتن
در صد جذب آب بتن با قرار دادن بتن به مدت 24 ساعت تا 48 ساعت در آب و توزین آن و سپس خشک کردن آن در گرمخانه و توزین آن به دست می آید . اختلاف وزن های فوق تقسیم بر وزن نمونه کاملا خشک مقدار جذب آب را مشخص می نماید . گاه بتن به جای قرار گیری در آّ به مدت 5 ساعت در آب جوشانده میشود .
-
آزمایش بتن یخبندان (c666)
برای این آزمایش بتن طبق روندA یخ زدن و ذوب یخ در آب و طبق روند B یخ زدن د رهوا و ذوب یخ در آب انجام می پذیرد.
در این آزمایش بتن مدول الاستیسیته دینامیک نمونه بتن که تحت دوره های متوالی انجماد و ذوب یخ قرار گرفته پس از 300 دوره یا تا وقتی که به 60 درصد مقدار اولیه برسد اندازه گیری میشود . از روی میزان افت مدول الاستیسیته یا تعداد دوره های لازم برای رسیدن مدول به 60 درصد مقدار اولیه پایایی بتن به یخبندان اندازه گیری میشود .