در عصر حاضر زمان یکی از مسائل مهم برای بشر می باشد و سرعت در انجام امور برای او بسیار حائز اهمیت می باشد . در امور اجرایی ساختمان نیز زمان می تواند بسیار مهم باشد . در مقاله نقش زمان بندی در ساختمان درباره برنامه زمانبندی مباحثی را مطرح کردیم و یکی از روشهای تهیه برنامه زمانبندی یعنی نمودار ستونی را تا حدودی بیان داشتیم اکنون به ادامه مطالب در این مورد می پردازیم .
نمودار میله ای شکل جدولی را دارد که در یک سمت آن در ستونی ، عمل ها و ریز عمل ها نوشته شده و در ستون مجاور زمان و ساعات کاری مورد نیاز برای هر یک و در ستون بعدی درصد هر عمل نسبت به کل کار درج می گردد.
درج عمل ها در ستون اول باید حتی المقدور باید با رعایت توالی منطقی عملیات صورت پذیرد و پس از تکمیل سه ستون مورد نظر در کنار هر عمل ، با رعایت تقدم و تاخر منطقی آنها ، زمان شروع و پایان هر یک از آنها مشخص می شود و در حد فاصل این دو نقطه ، خطی ضخیم ( میله ) ترسیم می گردد .
در هر مقطع زمانی نسبت طول میله تا آن مقطع به کل طول میله ، مقدار تقریبی کاری را که باید انجام شود مشخص می نماید .این نسبت وقتی دقیق خواهد بود که روند انجام هر کار در تمام مدت یکنواخت باشد . در حالی که می دانیم سرعت پیشرفت هر عمل در شروع کار کم بوده و به تدریج افزایش می یابد تا به حد نسبتاً ثابتی برسد و نزدیک به اتمام کار ، روند به تدریج کم شده و به صفر می رسد . برای بیان دقیق برنامه ریزی ، بهتر است در فواصل زمانی ، مثلاً آخر هر هفته و یا آخر هر ماه ، در صد پیشرفت مورد نظر در برنامه زمانبندی نوشته شود.
برای آسان تر شدن مقایسه میزان کار انجام شده با میزان کار پیش بینی شده ، علاوه بر مشخص کردن زمان شروع و اتمام هر یک از کارهای اجرایی ، در فضایی مناسب در زیر میله ، با کشیدن میله ای به رنگ دیگر درصد پیشرفت واقعی کار نشان داده می شود تا مقایسه چشمی و کنترل سریع برنامه امکان پذیر باشد .
به طور کلی ، برنامه زمانبندی به روش نمودار میله ای دارای قابلیت های بسیاری است که اتمام عملیات اجرایی یک طرح را در چارچوب کنترل شده ای میسر می سازد . ولی در عین حال با وجود این قابلیت ها ، برای برنامه ریزی یک کار پیچیده ، تهیه نمودار میله ای با محدودیت هایی مواجه می باشد . در نمودار میله ای نمی توان اثر تاخیر یا تغییر انجام یک عمل را در کل عملیات نشان داد .
با توجه به اینکه نمودار میله ای قادر به نشان دادن وابستگی های درونی عمل های مختلف و مشخص نمودن عمل یا عمل های بحرانی نمی باشد ، کارشناسان روش برنامه ریزی شبکه ای را پیشنهاد کردند .
در نمودار شبکه ای روابط بین عمل ها و جزء عمل ها ، و همچنین عمل هایی را که هر تاخیری در انجام آنها به تاخیر در انجام کل عملیات منجر می شود ، نشان می دهد .
در نمودار شبکه ای دو روش برنامه ریزی وجود دارد :
- روش مسیر بحرانی
- روش ارزیابی و بازنگری برنامه
با وجود ابداع نمودار شبکه ای ، هنوز نمودار میله ای به دلیل سادگی و درک آسان ، پر کاربرد ترین روش می باشد .
با توجه به آنچه بیان شد ، به اهمیت زمان در اجرای یک پروژه پی بردیم . ولی در عین حال برای اجرای برنامه زمانبندی در یک پروژه بهترین و موثرترین راهکار ، بوجود آوردن شرایط مناسب و ایجاد انگیزه برای کارکنان آن مجموعه می باشد .
تامین نیازهای مالی ، نیازهای عاطفی و حرمت و منزلت انسانی ، و مسائل رفاهی شرایط را برای ایجاد رشد خلاقیت و ایجاد انگیزه ، مهیا می کند .
کیفیت و کمیت خوراک در کارگاه ، محل مناسب غذاخوری و زمان کافی و منظم برای صرف غذا از اهمیت زیادی برخوردار است . و بسیاری از مشکلات کارگاه ، از کم بها دادن به این مسائل ناشی می شود .
محل سکونت و استراحت کارکنان باید در محیطی مناسب قرار گیرد .
رعایت موارد ایمنی و اهمیت دادن به آن بسیار مهم می باشد .
تنظیم رابطه بین کارگران و سرکارگران و مهندسان پروژه و جلوگیری از ایجاد بحث و مجادله بین گروه های مختلف کاری و همچنین مشخص کردن حدود اختیارات و مسئولیت ها از اهمیت زیادی برخوردار است .
امر آموزش به هنگام کار ، که باید از سوی مهندسان و سایر مسئولان فنی صورت پذیرد ، می تواند بر تسریع کار موثر باشد .
یک مدیر خوب باید همکاران خود را به خوبی بشناسد و با روحیات آنها آشنا باشد . و طوری رفتار کند که کارکنان دستورات او را با جان و دل انجام دهند .
تمام این موارد می تواند در رسیدن به هدف و آنچه که برای پروژه در برنامه زمانبندی مشخص شده است موثر باشد.