سقف سازه ها وظیفه تحمل وزن خود و بار های زنده یا مرده سازه را بر عهده دارد . سقف های همچنین باید در برابر آب و هوا و حرارت ار خود پایداری نشان دهند. در ادامه به بررسی انوع سقف های بتنی می پردازیم.
بتن به دو شکل میتواند در ساخت سقف سازه ها دخیل باشد. سقف دال بتنی و سقف تیرچه بلوک (بتنی) دو شکل از کارا ترین و پر طرافدار ترین نوع سقف ها هستند.
سقف دال بتنی:
دال بتنی به عضوی گفته میشود که ضخامت آن نسبت به طول و عرضش بسیار کمتر باشد. این ضخامت معمولا مقداری برابر با ۵ تا ۱۰ سانتی متر دارد.معمولا از دال ها در ساخت سقف سازه ها استفاده میشود. علاوه بر این در پل سازی و کف سازی (در قالب سنگ فرش ) نیز کاربرد دارند. اجرای این نوع سقف ها به دلیل زمان بر بودن قالب بندی و چگالی بالای مصالح از نظر اقتصادی به صرفه نبوده و در ابعاد انبوه انجام نمیشود.
دال های بتنی به طور کامل از بتن و فولاد ( به صورت میلگرد) ساخته میشوند ؛ از این رو بیشتر در برابر نیرو های ثقلی مقاومت میکنند.
انواع دال های بتنی:
دال یک طرفه: اگر نسبت طول به عرض دال بیشتر یا مساوی ۲ باشد دال یک طرفه عمل خواهد کرد . به این معنا که بار های وارده را فقط در جهت طولی منتقل میکند . در اجرای سقف های بتنی برای این نوع دال فقط در یک جهت میلگرد خمشی کار گذاشته می شود .
دال دو طرفه : اگر نسبت ذکر شده ( طول به عرض دال ) کمتر از ۲ باشد دال دو شرفه عمل کرده و در هر دو جهت طول و عرض نیرو را منتقل می کند . در این نوع دال آرماتور خمشی در دو جهت گذاشته می شود .
کاربرد دال دو طرفه در سازه های لارج پنل و تونلی بیشتر از نوع دیگر آن است.
لازم به ذکر است نوع دیگری نیز از دال وجود دارد که به دال موج دار معروف است. قسمت روی این نوع دال دارای سطح صاف است ولی بخش زیرین با ریختن بتن در قالب هاب موج دار ساخته میشود.
برای به دست آوردن اطلاعات بیستر در زمینه دال های بتنی مبتوانید به مقاله موارد استفاده و نکات مهم درباره دال های بتنی مراجعه کنید.
سقف بتن آرمه با تیرچه بلوک:
تیرچه بلوک ها با درصد بتن پایین به کاهش بار مرده و هزینه های اضافی کمک میکنند. این نوع سقف های بتنی نسبت به نوع دال بتنی یا طاق ضربی از مزایای زیاده بهره مند هستند ؛ که میتوان به عنوان مثال سرعت بالا تر اجرا و نیاز به مصالح کمتر را نام برد. سطح صاف زیرین این نوع سقف ها را از به کار بردن اندود زیاد بی نیاز می کند.
سبک تر بودن مصالح و در کل سازه ی تکمیل شده از دیگر مزیت های مهم این نوع سقف های بتنی است .
لازم به ذکر است این نوع سقف های بتنی بیشتر در شرایطی که بار وارده یکنواخت باشد اجرا میشوند و در صورت مرتعش و متزلزل بودن بار همانند سقف پارکینگ های طبقاتی این نوع سقف مورد استفاده قرار نمی گیرد .
سقف های تیرچه بلوک به دو نوع تیرچه بتنی و تیرچه فولادی با جان باز اجرا میشوند.
اجرای سقف های تیرچه بلوک بتنی به این ترتیب صورت می گیرد :
- قرار دادن تیرچه های آماده در فواصل تعیین شده
- استفاده از شمع به عنوان تکیه گاه موقتی تیر ها
- گذاشتن بلوک در فواصل میانی تیرچه ها
- کار گذاشتن آرماتور های حرارتی بر روی بلوک ها
- بتن ریزی
انواع تیرچه های بتنی:
تیرچه های پیش شاخته پیش تنیده : در ساخت این نوع تیرچه ها برای افزایش مقاومت فشاری تیرچه ابتدا آرماتور ها را کار گذاشته و بتن ریزی در قالب انجام میشود. اما قبل از سخت شدن کامل بتن میلگرد های فولادی را از دو طرف به وسیله دستگاه به حالت کشیده در می آورند . این فرایند تا زمان سفت شدن بتن ادامه می یابد و پس از آن آرماتور ها رها می شوند و بتن تحت نیروی فشاری قرار میگیرد . این عمل به بار بری بیشتر بتن در سازه و سقف های بتنی کمک می کند .
تیرچه های پیش ساخته خرپایی : تیرچه های پیش ساخته به دلیل کیفیت بالای تولید در کارخانه ، حذف هزینه قالب بندی و انجام بتن ریزی در محل بسیار پر طرفدار و پر کاربردند.
اجزای این نوع تیرچه عبارتد از : عضو کششی ، میلگرد های عرضی ، میلگرد بالایی ، بتن پاشته
عضو کششی همان میلگرد های خمشی هستند که باید نیروی کششی (لنگر خمشی) ناشی از وزن خود هنگام حمل و نقل و نیروی وارده از طرف بار مرده سازه را تحمل کنند .
میلگرد های عرضی وظیفه برقراری پیوستگی لازم بین میلگرد های کششی و بتن پوششی در سقف را بر عهده دارند.
میلگرد بالایی توانایی تحمل وزن خود و وزن بار مرده در هنگام استفاده از تکیه گاه های موقت ( زمان قالب بندی و بتن ریزی ) را دارا میباشد .
بتن پاشنه در کارخانه به نحو مطلوب ریخته شده و قسمت های خالی میلگرد ها را می پوشاند و بخش مقاوم در برابر حرارت تیرچه را تامین میکند .