پرداخت بتن یکی از مراحل مهم در تهیه بتن می باشد. روش پرداخت بتن می تواند نقش مهمی در میزان مقاومت فشاری و سایشی، نفوذپذیری و همچنین تراز کردن سطح بتن دارد.
مرحله پرداخت بتن ، پس از ریختن و جا دادن و تراکم بتن انجام می گیرد. نمای بتن می تواند ناشی از شکل قالب و یا رویه قالب و یا ناشی از کارهای انجام شده بر روی آن پس از بتن ریزی و یا پس از قالب برداری باشد.
سطوح مجاور بتن ، معمولا شکل قالب را به خود می گیرند ، جز در مواردی که پس از باز کردن قالب کارهایی مانند سنگ زدن ، سمباده زدن ، ماسه پاشی و….. روی سطح آن انجام پذیرد.
سطوحی از بتن که در مجاورت قالب نبوده اند ، در عملیات پرداخت بتن ، با پرداخت های متفاوت که بر روی آنها انجام میگیرد ، دارای بافتی نرم و یا زبر می شوند. و با توجه به نوع استفاده از بتن بافت مورد نظر اجرا می گردد.
در بیشتر موارد ، پرداخت نهایی بتن هنگامی صورت می پذیرد که بتن به قدر کافی سفت شده باشد تا بارهای ناشی از عملیات ماله کشی و شمشه کشی و ….. را تحمل نماید.
پرداخت بتن در سطوح در تماس با قالب
-
ساب زدن و پرداخت با گونی
ساب زدن بلافاصله بعد از برداشتن قالب ها انجام می گیرد. در صورتی که این ممکن نباشد ، پس از قالب برداری روی بتن را با یک گونی خیس می پوشانند تا سطح بتن خشک نشود.
قالب 12 تا 24 ساعت پس از جا دادن بتن برداشته می شود. و بالافاصله تمام مک ها و فرورفتگی ها ریز دیوار با ملاتی به نسبت 1 سیمان و 5/1 ماسه‌ی گذشته از الک شماره 16 ، که آب آن فقط در حدی است که مخلوط خشک و در عین حال چسبنده باشد ، گرفته می شود. پس از سخت شدن ملات ، سطح بتن با فشار زیاد آب تمیز می شود و سپس با وسایل مختلفی مانند گونی ، ماله لاستیکی یا چوبی ، ویا سمباده روی سطح بتن کشیده می شود . این کار تمام سوراخ های ریز را از ملاط پر می کند و یک سطح صاف و نرم ایجاد می شود.
-
ماسه پاشی
برای شکل دادن و تمیز کردن سطح بتن بکار می رود. بر اثر ماسه پاشی سطح بتن زبر می شود . ماسه پاشی سبک ، تنها ماسه های سطحی بتن را برمی دارد. ماسه پاشی سنگین ، می توان حتی ضخامتی در حدود 2 سانتی متر را از سطح بتن برداشت.
ماسه پاشی سبک ، برای تمیز کردن سطح بتن از زنگ زدگی ، تجمع ملاط ، و سایر چیزهایی که به سطح بتن چسبیده اند ، مناسب می باشد.
پرداخت بتن در سطوح آزاد آن
توجه به پرداخت بتن در قسمت سطوح آزاد ، برای دستیابی به خصوصیات مناسب ، ضروری میباشد. برای دستیابی به این مسئله باید نکاتی را به دقت انجام داد.
- باید بتن به نحوی ریخته شود که جدا شدن اجزا رخ ندهد.
- مخلوط بتن باید کاملا یکنواخت باشد.
- مراحل پرداخت بتن :
- شمشه یا تراز کردن
- تی کشی
- لبه کشی و درز کشی
- تخته مالی
- ماله کشی
- جارو کشی
- پرداخت نهایی
شمشه یا تراز کردن در پرداخت بتن
استفاده از شمشه برای ایجاد یک سطح کاملا صاف در بتن می باشد. طول شمشه باید برابر فاصله بین دو تخته قالب دو طرف کف بتنی باشد . این ابزار ، نخستین وسیله ای است که پس از بتن ریزی برای تراز کردن بکار می رود. شمشه ، از جنس چوب ، آلومینیوم و یا آلیاژ منیزیم است. لبه پایینی آن بسته به نوع سطح می تواند مستقیم و یا دارای انحنا باشد.
اصولا ، شمشه کاری در مرحله پرداخت بتن ، برای برداشتن بتن اضافی و همچنین تراز کردن سطح بتن به ارتفاع مورد نظر به کار می رود. برای این منظور ، شمشه را بر روی سطح بتن به صورت اره ای حرکت می دهند ، به طوریکه در هر حرکت مسافت کوتاهی به طرف جلو می روند. با این حرکات بتن اضافی در جلوی شمشه جمع شده و قسمت های پایین تر از سطح تراز توسط این بتن اضافی پر شده و سطح بتن تراز می شود.
در این عملیات باید دقت شود که در حرکت شمشه به جلو مسافت کوتاهی طی شود تا از آسیب زدن به سطح بتن جلوگیری گردد.
عملیات شمشه گیری در پرداخت بتن باید قبل از شروع آب انداختن بتن انجام گیرد.
T کشی در پرداخت بتن
برای از بین بردن نقاط پست و بلند سطحی و نیز برای فرو بردن دانه های درشت به درون بتن ، پس از عملیات تراز کردن به کار می رود. T دسته بلند در هنگامیکه سطوح بتن به قدری بزرگ است که نمی توان از T دسته کوتاه استفاده کرد ، بکار میرود.
پیش از آنکه هرگونه آب اضافی ناشی از آب انداختن روی سطح جمع شود، عملیات T کشی باید پایان پذیرد. با وجودی که بعضی اوقات پرداخت بیشتر لازم نیست ، اما برای پرداخت بتن پس T کشی یک یا چند عملیات دیگر مانند : لبه کشی ،درزکشی ،تخته مالی ، ماله کشی و جاروکشی انجام میگیرد.
لبه کشی و درز کشی در پرداخت بتن
لبه کشی ، در پرداخت بتن ، در امتداد تمامی درزهای جداکننده و اجرایی در کف ها و دال های بیرونی مانند پیاده روها ، ماشین روها و ایوانها مورد نیاز است.
تخته مالی در پرداخت بتن
پس از آنکه عملیات لبه کشی و درزکشی انجام شد ، سطح بتن باید به روش دستی و یا به روش ماشینی با استفاده از ماله های برقی صاف شود.
ماله کشی در پرداخت بتن
هنگامی که یک سطح صاف ، سخت و متراکم مورد نظر باشد پس از تخته مالی باید از ماله کشی فلزی استفاده شود. ماله کشی هرگز نباید روی سطحی انجام گیرد که تخته مالی نشده است.
جاروکشی در پرداخت بتن
پیش از آنکه بتن کاملا سفت شود ، از طریق جاروکشی می توان یک سطح مقاوم در برابر لغزش ایجاد کرد. اما باید در نظر داشت که سطح باید به اندازه کافی سخت باشد تا بتواند خطوط منقش را نگه دارد.