بلوک لیکا یکی از محصولات و مصالح ساختمانی سبک است که به دلیل ویژگی‌ها و خصوصیات منحصربه‌فرد خود در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی جدید به کار گرفته می‌شود. روش ساخت و مواد استفاده شده در این بلوک به صورتی است که محصول نهایی نسبت به بلوک‌های بتنی معمولی از وزن کمتری برخوردار بوده و درنتیجه فشار کمتری بر روی سازه وارد می‌شود. مصالح اولیه استفاده شده در تولید این بلوک در فرآیندی تقریباً پیچیده و سنگین به شکل دانه‌های متخلخل با وزن مخصوص پایین تولید می‌شوند و درنهایت در اثر ترکیب با سیمان و آب به بلوک لیکا تبدیل می‌شوند.
بلوک لیکا از لحاظ ویژگی‌ها و خصوصیات مواد استفاده شده یک محصول خاص شناخته می‌شود که می‌تواند شرایط نسبتاً سخت محیطی را به راحتی تحمل کرده و به نوعی فرایند عایق‌کاری ساختمان را انجام دهند. همان‌طور که در مطالب قبلی در مورد بلوک سبک هوادار عنوان شد، وجود تخلخل در این بلوک‌ها باعث می‌شود که نفوذ حرارت و سروصدا به داخل ساختمان به دلیل عایق بودن کم بوده و شرایطی برای استفاده از مواد عایق فراهم می‌شود. بلوک لیکا به دلیل داشتن خصوصیاتی تقریباً مشابه می‌توانند این‌چنین وظیفه‌ای را بر عهده داشتند و کمک بسیاری در عایق سازی ساختمان انجام دهد.
در این مطلب قصد داریم به معرفی لیکا و روش ساخت آن بپردازیم و نحوه استفاده از آن در تولید بلوک لیکا را شرح دهیم. پس با ما همراه باشید!
بلوک لیکا چیست؟
بلوک لیکا همانند سایر بلوک‌های بتنی از یک نوع بتن خاص تولید می‌شود و علاوه بر سیمان و آب، به جای استفاده از ماسه سنگ‌ها و دانه‌های ریز از دانه‌های متخلخل لیکا بهره می‌برد. لیکا یک ماده ساختمانی متخلخل است که در فرآیندی تقریباً سنگین و پیچیده و در حرارت نسبتاً بالا تولید می‌شود و در جریان و آن شرایطی فراهم می‌شود که وزن مخصوص این مورد بسیار پایین بوده و می‌توانند شرایط مختلف را تحمل کند. به همین دلیل در مورد بلوک لیکا نیز می‌توان همین نکات را عنوان کرد و آن را بلوک سبک با قابلیت تراکم‌پذیری بسیار پایین و مقاومت بالا در برابر تنشهای مختلف معرفی کرد.
بلوک لیکا به دلیل وزن منحصربه‌فرد در بخش‌های مختلف از سازه به کار گرفته می‌شود و در شرکت‌ها و طرح‌های بسیار متنوعی تولید می‌شود. این موضوع به همراه خصوصیات ذاتی بلوک به معماران کمک می‌کند که در طراحی خود نهایت خلاقیت و استانداردسازی را به کار گیرند و کمترین فشار ممکن را به سازه بتنی خود وارد کنند. در حال حاضر استفاده از این بلوک‌ها در دیوارها و سقف ساختمان به همراه تیرچه دیده می‌شود که با تغییر در فرآیند ساخت آنها احتمال استفاده از آن در سایر بخش‌ها وجود دارد.
لیکا چیست؟
لیکا به عنوان یک ماده صنعتی تعریف می‌شود که در شرایط سخت و در درجه حرارت‌های بسیار بالا تولید می‌شود. واژه لیکا از Ligth Expanded Clay Aggregate با معنی سبکدانه رس منبسط شده سبک گرفته شده است که به نوعی روش ساختمان را نیز به صورت غیرمستقیم نشان می‌دهد. این ماده که در بازار ایران تحت عنوان سبکدانه های صنعتی شناخته می‌شود ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که باعث شده است مهندسین سازه تمایل بالای به استفاده از آن در ساخت و ساز داشته باشند. به‌عنوان‌مثال، تخلخل بسیار بالا به همراه وزن پایین و عدم تراکم‌پذیری باعث می‌شود که بلوک‌های تولید شده از این ماده در برابر حرارت، فشار بالا، صوت و تنشهای اعمالی مقاوم باشند.
فرایند تولید لیکا به صورت چند مرحله پیوسته صورت می‌گیرند که ماده اولیه آن را خاک رس تشکیل می‌دهند. کارخانه تولید لیکا فرایند بزرگ صنعتی را شکل می‌دهند که بسته‌های خاک رس در قسمت ورودی و تغذیه به داخل دستگاه تزریق می‌شوند و سپس به‌مرورزمان به آنها آب اضافه می‌شود. خاک رس استفاده شده در این فرآیند نسبت به خاک‌های معمولی متفاوت بوده با عنوان یلیت یا مونت موریونیت شناخته می‌شود که تنها در چند نقطه خاص یافت می‌شود.
در مرحله فرآوری این خاک رس به همراه آب درون آسیاب به یک گل یکپارچه و یک دسته تبدیل می‌شود که در اثر چرخش مداوم ساختاری موزون به وجود می‌آورد. در مرحله بعد گل به دست آمده وارد مخزن مخصوصی به شکل آسیاب می‌شود که ضمن دادن حرارت به آن، شرایط تولید دانه‌های لیکا را فراهم می‌کند. در مرحله آخر این ماده وارد آسیابی با درجه حرارت ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌شود که تمامی ترکیبات شیمیایی داخلی آن را تبخیر می‌کند و موجب ایجاد تخلخل زیاد در ساختار آن می‌شود. همین دلیل لیکا به عنوان سبکدانه صنعتی شناخته می‌شود که حباب زیادی در درون آن وجود دارد.
ویژگی‌های بلوک لیکا
در توصیف بلوک لیکا عنوان شد که به دلیل استفاده از مواد متخلخل در ساخت آن، وزن این ماده ساختمانی بسیار پایین است و به همین دلیل از آن در پروژه‌های مختلف استفاده می‌شود. به‌طورکلی خصوصیات و ویژگی‌های بلوک لیکا می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- وزن پایین: بلوک لیکا به دلیل داشتن تخلخل زیاد و همچنین قابلیت نگهداری هوا در درون ساختار خود، از وزن پایین‌تری نسبت به سایر بلوک‌های معمولی و حتی بلوک‌های سبک هوادار برخوردار است.
- عایق حرارتی: تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهند که هدایت حرارتی لیکا حدود w/mc 2 برآورد شده است که به معنی انتقال حرارت بسیار پایین در این بلوک‌ها است. به همین دلیل استفاده از آنها در دیوارها و سقف ساختمان باعث می‌شود که انتقال حرارت در آنها بسیار پایین بوده و نوعی لایه عایق بر روی سازه تشکیل شود.
- عایق صدا: ویژگی‌های ساختاری بلوک لیکا و همچنین دانه‌های استفاده شده در آن باعث جذب صوت می‌شود. در بلوک‌های معمولی و یا سازه‌های بتنی به دلیل عدم وجود تخلخل، انتقال صوت با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد و شخص به راحتی صداهای مختلف را می‌شنود. این در حالی است که دیوار ساختمان با ضخامت حدود ۱۵ سانتی‌متر می‌تواند صوت انتقال داده شده را به طرز چشمگیری کاهش دهند و میزان کاهش آن در حدود ۴۶ دسی بل باشد.
- مقاوم در برابر آتش‌سوزی: در فرایند تولید لیکا و در گام آخر دمای آسیاب به حدود ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد رسانده می‌شود و این موضوع باعث سوختن و تبخیر شدن بیشتر ترکیبات موجود در آن می‌شود. این شیوه در تولید بهترین کمک برای ایجاد مقاومت در برابر آتش‌سوزی محسوب می‌شود. با توجه به اینکه در دمای بالا کلیه مواد سوختنی و قابل اشتعال از بین رفته و تبخیر می‌شوند، بنابراین تنها مواد مقاوم باقی می‌مانند که طبق برآوردهای مهندسی می‌توانند بیش از ۳ ساعت در برابر آتش و انتقال آن به بخش‌های دیگر مقاومت کنند.
- مقاوم در برابر شرایط خورنده: بلوک لیکا از موادی ساخته می‌شود که در جریان تولید آن کمترین استفاده از مواد افزودنی شیمیایی صورت می‌گیرد. به همین دلیل این بلوک‌ها از لحاظ اسیدی و بازی کاملاً خنثی هستند و واکنش‌پذیری بسیار پایینی دارند. این خصوصیت در بلوک بدین معنی است که می‌توان از آن در شرایط مختلف شیمیایی و صنعتی استفاده کرد و هیچ نگرانی در مورد خوردگی و پوسیدگی آنها وجود نخواهد داشت.
- تنوع در ساخت و امکان برش آنها: توجه به امکانات موجود در هر پروژه می‌توان انواع مختلفی از بلوک‌های لیکا را تولید کرد که هر کدام از آنها با توجه به کاربردی که دارند، شکل خاصی داشته باشد. از طرفی شرایط این بلوک‌ها باعث می‌شود که امکان برش دادن آنها به کمک فرز فراهم باشد و از آنها در قسمت‌های مختلف سازه استفاده کرد.
معایب استفاده از بلوک لیکا
همان‌طور که در مورد بلوک لیکا می‌توان به مزایای متعددی اشاره کرد، در مورد آن معایبی نیز وجود دارد که برخی از معماران پیمانکاران ترجیح می‌دهند که در سازه‌های خود از آنها استفاده نکنند. معایب کلیه این بلوک‌ها را می‌توان به سه مورد زیر خلاصه کرد:
- تردی و شکننده بودن: شاید بتوان برای یک پیمانکار این گزینه را بدترین مشکل بلوک لیکا دانست. با توجه به اینکه پیمانکاران مایل‌اند که پروژه خود را با کمترین هزینه ممکن به پایان برساند، ترد و شکننده بودن این بلوک‌ها باعث می‌شود که پرتی کار با آنها بالا باشد و هزینه جانبی زیادی داشته باشد.
- هزینه بالا: بلوک‌های لیکا نسبت به سایر بلوک‌های معمولی یا حباب‌دار هزینه بیشتری دارند و باید بودجه بزرگ‌تری برای ساخت پروژه در نظر گرفت.
- بالا رفتن وزن پروژه در صورت پر کردن بلوک: در این بلوک‌ها فضای داخلی مختلفی در نظر گرفته می‌شود که طراحی آنها به شرکت سازنده بستگی دارد. برخی از پیمانکاران برای بالا بردن خصوصیات عایق بودن این بلوک‌ها و مصرف پایین انرژی سعی می‌کنند این فضای داخلی را پر کنند و به همین دلیل وزن پروژه افزایش می‌یابد.
استفاده از بلوک لیکا در یک پروژه ساخت و ساز به میزان بودجه و همچنین تجربه پرسنل در کار با آن بستگی دارد. به همین دلیل قضاوت در این مورد را باید به فعالان حوزه ساخت و ساز واگذار کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به وب‌سایت کارخانه بتن آماده پاسارگاد مراجعه کنید و برای سفارش این محصول با ما در تماس باشید!