میلگرد ؛ هر آنچه در مورد مشخصات میلگرد و آزمایش های کنترل کیفیت آن باید بدانید

میلگرد ؛ به طورکلی میلگرد در آرماتوربندی به روشهای مختلفی طبقه بندی میشود .

  • از نظر مصالح : فولادی ، رشته های پلاستیک فولاد ، کابل های فولادی
  • از نظر روش ساخت : گرم نورد شده ، سرد اصلاح شده ، گرم عمل آمده
  • شکل مقطع : ساده ، آجدار ، آجدار پیچیده (TOR)
  • نوع عملکرد در بتن

معمولا روش ساخت و شکل مقطع مهمترین تاثیر ها را در خصوصیات و موارد استفاده از میلگرد دارد .

مشخصات میلگرد

مهمترین مشخصه های میلگرد عبارت است از : شکل پذیری ، سطح مقطع ، مقاومت حد جاری شدن و گسیختگی ، شکل پذیری ، و جوش پذیری.

میلگرد با سطح مقطع صاف و دایره ای معمولا از جنس نرمه هستند . هرچند که میلگردهای صاف به عنوان میل مهار با حد جاری شدن گاه تا 10000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع نیز موجود هستند.  میلگرد های صاف به عنوان تنگ تیر و ستون ، میلگردهای حرارتی دال ها و میلگردهای اصلی و خمشی منابع آب و سازه هایی که ترک خوردگی در آنها بسیار مهم است به کار می روند .

میلگردهای آجدار دارای برجستگی هایی در سطح میلگرد‌به نام آج هستند . وظیفه آج ها افزایش پیوستگی بتن و‌میلگرد است . این میلگردها ممکن است سخت یا نیم سخت باشند . با پیچاندن میلگردهای آج دار میلگرد تور به دست می آید که ححد جاری شدن آن بیشتر و تنجش نهایی آن کمتر است .

جوش پذیری عبارت است از قابلیت میلگرد‌جهت جوش شدن به طوری که ترک خوردگی یا سایر نواقص در اثر جوش شدن در آن به وجود نیاید . این ویژگی به خصوص د رمورد شبکه های پیش ساخته یا وصله های جوشی یا میله های مهاری بسیار مهم است . میلگرد گرم نورد شده و نیز فولاد با آلیاژ یا کربن کم جوش پذیری بسیار خوبی دارد .

آزمایش کنترل کیفیت میلگرد

طبق آیین نامه ملی 18-4 ایران انجام آزمایشهای کنترل پس از تحویل فولاد به کارگاه اجباری است . و فقط وقتی وزن کل میلگرد مصرفی در یک کارگاه آرماتوربندی از 50 تن بیشتر باشد می توان به تشخیص دستگاه نظارت از انجام این آزمایش صرف نظر کرد

آزمایشهای کنترل برای تعیین حد جاری شدن ، تاب کششی ، تنجش های نهایی روی نمونه هایی صورت میگیرد که به دلخواه و به طور پراکنده برداشته شده باشند .

میلگرد
میلگرد

کنترل کیفیت میلگردها با انجام این آزمایش ها تعیین میشود :

آزمایش کشش میلگرد

در این آزمایش میلگرد‌به طول مشخص در فک های دستگاه کشش قرار گرفته و کشیده میشود . در روی یک صفحه مدرج نیروی وارد به میلگرد‌مشخص شده و در روی یک استوانه متصل به دستگاه منحنی نیرو – تغییر شکل رسم میشود .  از این آزمایش می توان حد جاری شدن ، تاب کششی  تنجش نهایی را به دست آورد . حد جاری شدن ، مهمترین مشخصه میلگرداز نظر طراح سازه های بتن آرمه است . در صورتی که تنجش نهایی میلگرداز 8 درصد کمتر باشد نه تنها  شکل پذیری قطعه بتن آرمه کم بوده و احتمال گسیختگی ترد سازه وجود دارد بلکه کار کردن بر روی میلگرددر کارگاه نیز مشکل میشود .

آزمایش تا شدگی میلگرد

در این آزمایش با توجه به قطر میلگردآن را توسط دستگاه مکانیکی خم نموده و ترک ها و یا پوسته شدن احتمالی آن را میبینند .  طبق آیین نامه ملی 18-4 میلگردتا زاویه 45 درجه خم شده سپس نیم ساعت در آب جوشانده میشود و سپس خم آن به مقدار 22.5 درجه باز میشود . در صورت مشهود نبودن نقص در میلگرد استفاده از آن بلامانع است . در صورت مشاهده نقص باید سه میلگرددیگر تحت آزمایش قرار گیرند. میلگرد وقتی قابل قبول است که نایج آزمایش هر سه میلگرداخیر قابل قبول باشند .

میلگرد
میلگرد

آزمایش جوش پذیری میلگرد

در صورتی که جوش پذیری میلگردها مورد تردید باشد باید قبل از شروع کار تعدادی نمونه جوش شده تهیه شوند و تحت آزمایش کشش و تا شدگی قرار گیرند . نتیجه آزمایش کشش وقتی رضایت بخش است که مقطع گسیخته شده در محل جوش یا مجاورت آن نباشد . نتیجه آزمایش تاشدگی وقتی رضایتبخش است که در اثر خم کردن در منطقه جوش شده ترک به وجود نیاید .

در حین انجام کار نیز برای حصول اطمینان باید سه سری نمونه برای هر 300 اتصال در مورد فولاد نرم و سه سری نمونه برای هر 150 اتصال در مورد فولاد سخت تحت آزمایش قرار گیرد .  هر سری شامل دو نمونه یکی برای آزمایش کشش و دیگری برای آزمایش تاشدگی است . برای فولادهای اصلاح شده در صورت تغییر جوشکار و یا وسیله و شرایط کار باید سه سری نمونه تهیه و بعد از حصول اطمینان از قابل قبول بودن نتیجه آزمایش ها کار را ادامه داد .

بتن ریزی ؛ 21 نکته که برای ایمنی در هنگام بتن ریزی و آرماتوربندی باید رعایت شود

بتن ریزی ؛ ایمنی در بتن ریزی برای تضمین سلامت کارگران و همینطور متصدیان و افراد حاضر در ساختمان در هنگام بتن ریزی ضروری است. برای حفظ سلامت و ایمنی رعایت این نکات ضروری است :

حمل و نقل بتن آماده : هر آنچه که در مورد حمل بتن به محل مورد نظر، تجهیزات حمل بتن و بتن ریزی باید بدانید

بتن ریزی و حمل بتن

به طور کلی بتن ریزی و حمل بتن باید به نحوی باشد که جدا شدن اجزا ، کاهش اجزا و کاهش اسلامپ آن حداقل باشد . بتن با اسلامپ کم و دارای حباب های هوا به دلیل قوام خمیری آن قابلیت حمل بهتری هم دارد. گاهش جدا شدن دانه های درشت البته نامناسب نیست ، البته به شرط اینکه سنگدانه ها مجددا با مصالح ریز مخلوط شوند و یا بتن مذکور به عنوان لایه فوقانی روی بتن قبلی ریخته شود ، زیرا در این صورت مواد لرزاننده ها باعث متراکم شدن مصالح میگردند (+)

ریختن بتن حمل شده در شوت و یا از ارتفاع کم باعث کاهش امکان جداشدگی دانه ها می شود . البته با استفاده از دریچه های مناسبی که نشت آنها تا جای ممکن کم باشد می توان از کاهش اجزا در مخلوط بتن جلوگیری کرد.برای این هدف می توانید وسایل اختلاط بتن و حمل بتن را با یک ملاط مناسب آغشته کرد و از ریختن بتن به داخل آب جلوگیری کرد .

در مورد تسمه نقاله باید با صفحات ویژه از برگشت مصالح ریزدانه بعد از عبور از قرقره نهایی جلوگیری کرد .

کاهش اسلامپ به چه دلایلی ممکن است در مخلوط بتن روی دهد ؟

کاهش اسلامپ به دلیل افزایش حرارت بتن ، خشک شدن آب بتن و نیز کاهش دوغاب سیمان رخ می دهد .

برای جلوگیری از کاهش اسلامپ باید از قرار گیری بتن در معرض آفتاب و باد جلوگیری کرد . رنگ زدن وسایل حمل و انتقال بتن به رنگ سفید یخچالی می تواند مفید باشد.

بتن ریزی
بتن ریزی

وسایل حمل و بتن ریزی

وسیله هایی که برای حمل بتن و بتن ریزی استفاده میشود تابع مسافت حمل بتن ، امتداد حمل بتن ، حجم بتن ، شرایط محل بتن ریزی و سایر مسائل فنی و اقتصادی است .(+)

حمل بتن توسط این وسایل می تواند انجام شود :

  • کامیون مخلوط کن بتن

کامیون مخلوط کن بتن برای اختلاط و حمل بتن در مسافت های کوتاه و بلند مورد استفاده قرار می گیرد . در روش حمل بتن با استفاده از کامیون مخلوط کن بتن به کار گاه مرکزی تهیه بتن احتیاجی نیست و فقط یک کارگاه پیمانه کردن لازم است . زیرا بتن در کامیون مخلوط کن بتن به خوبی و به بهترین شکل مخلوط می شود .

تخلیه از کامیون مخلوط کن بتن به راحتی کنترل میشود و بتن تخلیه شده یکنواخت است . در حمل بتن با استفاده از کامیون مخلوط کن بتن کنترل کیفیت بتن به خوبی حالت کارگاه مرکزی نیست . آزمایشات بتن مربوط به اسلامپ و قوام بتن هم در هنگام تخلیه بتن ضروری است .

  • جرثقیل و جام

این وسیله برای بتن ریزی در ساختمان های بلند و افزودن کابل به آن برای بتن ریزی سد به کار میرود. در این روش بتن از مرکز بتن سازی به محل ریخته شدن حمل میشود (+)

محاسن بتن ریزی با جرثقیل و جام : ظرفیت بسیار زیاد و کار تمیز  این وسیله

ابعا جام با توجه به حجم بتن ریزی انتخاب میشود .

بتن ریزی
بتن ریزی
  • فرغون دستی و فرغون موتوری

این وسیله برای حمل بتن در مسافت های کوتاه  در انواع کارگاه ها به خصوص مواردی که محل ورود به محوطه کار نسبتا محدود هستند به کار میرود .فرغون به صورت چرخ فولادی و چرخ لاستیکی موجود است . نوع چرخ لاستیکی کاربری ساده تری دارد . قدرت تحرک فرغون بسیار زیاد است و توانایی آن در داخل سازه ها بسیار خوب است .

نقطه ضعف : حرکت این وسیله بسیار کند است . مهارت نیروی انسانی به کار گیرنده در کارایی آن نقش دارد .

  • شوت

شوت برای حمل بتن به ترازهای پایین تر از محل تهیه بتن به خصوص در پایین تر از سطح زمین و برای تمام عملیات ساختمانی مناسب است . گاهی می توان شوت را از اتصال نیم بشکه ها به هم درست کرد .

مزایا: هزینه به کار گیری این وسیله بسیار کم است – برای حمل بتن احتیاج به نیروی محرکه ندارد و قوه جاذبه کار حمل را به انجام میرساند .

نکته : نوک شوت در محل تخلیه بتن باید به قدر کافی پایین باشد تا از جداشدن اجزای بتن جلوگیری کند .

بتن ریزی
بتن ریزی
  • تسمه نقاله

تسمه نقاله برای حمل بتن به صورت افقی و نیز ترازهای بالتر به کار می رود . نقاله ها گران تر هستند ولی ممکن است با کاربرد آنها نیاز به استفاده از وسایل گران بها مانند جرثقیل را برطرف کنند (+)

مزایا : با تسمه نقاله می توان به هر محلی با سرغت دست یافت . حرکت آن به جلوو عقب به راحتی میسر است و می توان حجم زیادی از بتن را با آن در زمان کوتاه حمل کرد .

  • پمپ بتن

پمپ بتن برای انتقال مستقیم بتن از محل تخلیه اصلی به قالب ها یا محل تخلیه ثانوی به کار می رود .

مزایا : خط لوله جای کمی را اشغال می کند و به سهولت می توان با گسترش لوله ها به نقاط مختلف دست یافت . بتن ریزی با این وسیله مداوم است . بتن ریزی در افق و در ارتفاع با استفاده از یک بازوی متحرک امکان پذیر است

  • شوت های قائم یا خرطومی

این وسیله برای بتن ریزی در انواع گوناگون قالب های قائم مورد استفاده قرار می گیرد . با استفاده از این وسیله امکان جداشدن دانه ها در اثر سقوط از ارتفاع زیاد و یا در اثر برخورد به آرماتوربندی یا سایر موانع به حداقل می رسد

  • قیف و لوله

این وسیله برای بتن ریزی در زیر آب به کار میرود

  • بتن پاش

در مواردی که باید در مکان های سخت بتن ریزی کرد و یا در محل هایی که باید مقاطع نازک با سطوح وسیع درست کرد از بتن پاش استفاده می کنند . این وسیله به خصوص در تعمیرات بتن کاربرد دارد.

مشخصات فنی و نحوه استفاده از میلگرد در بتن برای آرماتوربندی

بتن در مقابل نیرو های همزمان کششی، برشی و فشاری مقاومت ناچیزی دارد. به همین دلیل قطعات بتنی با میلگردهای فولادی مسلح می شوند. به این کار‌ آرماتوربندی می گویند. خصوصیات و نحوه استفاده از میلگرد در بتن اهمیت فراوانی دارد که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.

هدف از به كار بردن میلگرد فولادي در قطعات بتني

فولاد، بیشتر به صورت انواع میلگرد همراه با بتن، بتن مسلح را تشکیل می دهد.با توجه به این که قطعات بتنی تواما تحت تاثیر انواع نیرو های فشاری، برشی و کششی قرار می گیرند، لازم است قطعات بتنی برای مقاومت کافی در مقابل این نیرو ها، با عنصر مناسبی مسلح شود.