بهسازی بتن عبارت است از مجموعه عملیات نگهداری ، ترمیم ، تعمیر ، تقویت و بازسازی بتن در صنعت ساختمان .
روند بهسازی بتن بر اساس مراحل زیر انجام می گیرد :
اقدامات مقدماتی در بهسازی بتن
اقدامات مقدماتی بهسازی بتن بشرح زیر می باشند :
- بازدید از آسیب ها و در صورت لزوم تهیه کروکی هایی از آنها ، جمع آوری اطلاعات و مدارک فنی و احتمالا انجام برخی آزمایشهای ساده و مقدماتی .
- ارزیابی مقدماتی از وضع سازه و به عبارت دیگر ارزیابی میزان خطرات نارسایی ها که ممکن است گسترده و خطرناک ، و یا محدود و بی خطر باشند و در صورت لزوم اقدام فوری به منظور حراست از جان و مال بهره برداری کنندگان ، ادامه بهره برداری و یا ادامه بهره برداری با تمهیدات خاصی از قبیل کاهش سربار و یا زدن شمع و …..
- بررسی مدارک فنی از قبیل گزارش مطالعات ژئو تکنیک ، دفترچه محاسبات ، نقشه های اجرایی ، مدارک اجرایی ، صورت جلسه ها و نتایج آزمایش های کنترل کیفیت در مورد سازه .
- جمع بندی ، محاسبه تقریبی ، نتیجه گیری و اظهار نظر مقدماتی در مورد محدود بودن و یا گسترده بودن نارسایی.
- تصمیم گیری مرحله نخست در مورد ادامه بهره برداری بدون قید و شرط از سازه ، ادامه بهره برداری و تحت نظر گرفتن تغییرات و تحولات ، ادامه بهره برداری با انجام اقدامات احتیاطی از قبیل شمع و داربست زدن ، ادامه بهره برداری با تقلیل سربارها و یا تخلیه ساختمان .
کلیه اقدامات فوق به منزله اقدامات مقدماتی بهسازی بتن محسوب می گردند . در این زمان در صورتیکه بر اساس تصمیمات مرحله اول ، کار قطع نشده باشد ، مرحله تقویم و تشخیص شروع می شود.
تقویم و تشخیص در بهسازی بتن
مرحله تقویم و تشخیص در بهسازی بتن شامل گام های زیر است :
- تکمیل اطلاعات و تعیین گستره‌ی نارسایی ها از طریق تکمیل برداشتها و تهیه برداشتهای جدید ، اندازه گیری ابعاد و تغییر شکل ها ، انجام آزمایشات ژئوتکنیک .
تعیین مشخصه های مصالح از طریق آزمایش های غیر مخرب و تهیه مغزه ، سونداژ به منظور تحقیق انطباق اجرا با نقشه یا تهیه نقشه تقریبی ، انجام آزمایشهای خاص خوردگی از قبیل تعیین مقدار کلر و عمق کربناتی شدن و آزمایشهای خاص ارزیابی اثر حریق از قبیل کریستالوگرافی و پتروگرافی .
- طبقه بندی نارساییها.
- بررسی علل بروز نارساییها و ریشه یابی نارساییها ( آسیب شناسی ) .
- ارزیابی وضع موجود سازه و باقیمانده مقاومت آن یا ” تقویم ” از طریق تخمین درصد تضعیف اعضای مورد بررسی ، حل مجدد سازه با توجه به مقاطع جدید ضعیف شده و بررسی مقاطع بحرانی و میزان تجمع تنش ها ، و یا بارگذاری سازه . اقدام اخیر برای بارهای قائم نسبتا کم هزینه و برای بارهای افقی پرهزینه است و در عین حال کاری پیچیده بوده و با انجام آن درصد تضعیف بدست نخواهد آمد.
- جمع بندی و نتیجه گیری نیمه نهایی و اظهار نظر در مورد علل و وخامت امر یا ” تشخیص ” .
در این مرحله مشخص می گردد که :
- سازه برای وظیفه مورد نظر مناسب است .
- یا سازه جوابگوی برخی حالات نیست ولی خطر قابل ملاحظه ای آن را تهدید نمی کند .
- سازه بطور مشهود آسیب دیده و باید تعمیر ، تقویت و یا بازسازی شود .
- یا سازه برای وظایف جدید آمادگی نداشته و باید تقویت گردد.
- در این مرحله می توان در تصمیم های مرحله نخست ، تجدید نظر بعمل آورده و در صورت ضرورت و فوریت بهسازی ، تصمیم مقتضی اتخاذ نمود.
پس از انجام مرحله تصمیم و تشخیص ، در صورت لزوم می توان مرحله سوم یعنی چاره جویی را آغاز نمود.
چاره جویی در بهسازی بتن
چاره جویی را می توان در گام های زیر خلاصه نمود :
- تعیین نوع و گستره بهسازی بتن می تواند شامل یک و یا چند اقدام زیر باشد :
- تخریب و حذف یک یا چند طبقه
- محدود کردن بهره برداری از ساختمان ( برای مثال : تبدیل واحد اداری به مسکونی )
- تغییر سیستم سازه ( برای مثال : تبدیل تیر ساده به تیر یکسره )
- تعمیر
- بازسازی برخی قطعات و یا تقویت از طریق بادبندی و یا تقویت قطعات
- انتخاب مصالح و روش بهسازی بتن
- انجام بررسی های اقتصادی بهسازی بتن
- اتخاذ تصمیم نهایی در مورد بهسازی بتن
باز طراحی در انجام بهسازی بتن
بازطراحی شامل گام های زیر است :
- حل سازه به منظور بازطراحی با در نظر گرفتن بازتقسیمهای ناشی از آرایش جدید سازه ، تعمیرات ابعاد مقاطع و جمع شدگی نامتجانس .
- تهیه نقشه ها و دستورالعمل های اجرایی بهسازی بتن
در عمل با توجه به پیچیدگی عملیات ، کلیات طرح بهسازی بتن مشخص شده و به ازای حالات مختلف ، جزئیات متفاوت پیش بینی می شوند و به مرور با پیشرفت کارها و روشن شدن مسائل بیشتر ، تصحیح و تطبیق گام به گام طرح با آنچه در عمل اجرا شده انجام می پذیرد.
مرحله درمان در بهسازی بتن
در این مرحله اجرای عملیات بهسازی بتن یا ” درمان ” بتن انجام می گیرد .