اگر از افراد قدیمی هستید، به احتمال زیاد خط کش T، میز وایت برد سفید، و چند ابزار بزرگ در دست مهندسین عمران و مهندسین معماری دیده‌اید که با ظهور نرم افزارهای مهندسی از رده خارج شده‌اند. در حقیقت، در حال حاضر نرم افزارهای مختلف برای حوزه ساختمان و طراحی به وجود آمده‌اند که عملاً مهندسین نیاز به کارهای سخت و مکانیکی ندارند و تنها با فشردن چند دکمه، امکان خلق طراحی‌های مختلف را دارند. خوشبختانه تکنولوژی به سمتی حرکت کرده است که امروزه بیشتر کارها به صورت غیر مکانیکی انجام می‌شوند. با توجه به حوزه فعالیت ما، نرم افزارهای مهندسی به شکل‌های مختلفی به ما ربط دارند. از نرم افزارهای ساده مانند مایکروسافت اکسل گرفته، تا نرم افزار اتوکد به شکل‌های مختلفی مارا با خود درگیر کرده‌اند. به همین دلیل، در گروه کارخانه بتن آماده پاسارگاد تصمیم گرفته‌ایم که به معرفی برخی از این نرم افزارها بپردازیم.
نقش مهم نرم افزارهای مهندسی
نه‌تنها مهندسی عمران و مهندسی معماری، در گذشته مداد و کاغذ به عنوان ابزار بسیاری از رشته‌ها به کار برده می‌شد. استفاده از آنها برای ما خاطرات زیادی خلق کرده‌اند که هنوز هم از آنها یاد می‌کنیم. اما باید به این نکته نیز اعتراف کنیم که، تکنولوژی امروزه باعث راحت شدن بسیاری از کارها شده است. نرم افزارهای مهندسی نیز از لحاظ راحتی نقش خود را به شکل غیر قابل انکاری نشان داده‌اند. البته باید بپذیریم که استفاده از این نرم افزارها، صرفاً برای راحتی کار نیست. این نرم افزارها به شکلی طراحی شده‌اند که محاسبات سخت و پیچیده ساختمانی را در کمترین زمان ممکن انجام می‌دهند. به همین دلیل، حتی برای افزایش سرعت کار نیز شده، نرم افزارهای مهندسی به عنوان گزینه انتخابی اولیه مهندسین شناخته می‌شود. اما چه نرم افزارهایی در مهندسی عمران و مهندسی معماری به کار گرفته می‌شود؟
1. نرم افزار ETABS از CSI
نرم افزار ETABS را می‌توان یکی از مشهورترین نرم افزارهای مهندسی معرفی کرد که در تجزیه و تحلیل پروژه‌های ساختمانی به کار گرفته می‌شود. اگرچه این نرم افزار محاسبات پیچیده‌ای را انجام می‌دهد، اما استفاده از آن بسیار ساده است و اغلب مهندسین عمران می‌توانند از آن استفاده کند. مهندسین عمران به کمک این برنامه قادر هستند که طیف گسترده‌ای از گزینه‌ها برای تجزیه و تحلیل عناصر مختلف ساختمانی در اختیار داشته باشد. نرم افزار ETABS به طور عمده مدل سازی و ابزار تجسم مبتنی بر شکل سه بعدی را ارائه می‌دهد. همچنین این نرم افزار در تجزیه و تحلیل لرزه نگاری و زمین لرزه مشهور است.
2. نرم افزار S-Concrete
این نرم افزار توسط بسیاری از مهندسین به عنوان جایگزین نرم افزار ETABS شناخته می‌شود. نرم افزار S-Concrete تقریباً به همان اندازه نرم افزار قبلی معروف و محبوب است. البته با توجه به سابقه مهندسین عمران در استفاده از نرم افزارهای مهندسی برخی از آنها ترجیح می‌دهند که از این نرم افزار استفاده کنند. قابلیت‌ها و امکانات این نرم افزار قابل رقابت با اکثر نرم افزارهای موجود در بازار هست. به همین دلیل در اکثر پروژه‌ها به عنوان یک نرم افزار جایگزین و همه کاره به کار برده می‌شود.
3. نرم افزار Sap2000
نرم افزار Sap2000 توسط گروه CSI طراحی شده است. این نرم افزار معمولاً به عنوان یک نرم افزار عمومی شناخته می‌شود و اغلب مهندسان ساختمانی از آن استفاده می‌کنند. این نرم افزار تقریباً تمامی انواع ساختارهای مختلف مانند سازه‌های فلزی، سازه‌های بتنی و سازه‌های کامپوزیتی را طراحی می‌کند. نرم افزار Sap2000 به عنوان یکی از نرم افزارهای مهندسی شناخته می‌شود. اما اساساً بیشتر مهندسین ساخت پل از آن استفاده می‌کنند. با کمک این نرم افزار، امکان محاسبه بار خودکار و همچنین بارهای داینامیک بر روی سازه‌های مختلف فراهم می‌شود. به همین دلیل در پروژه‌های پل سازی، شاهد استفاده بیشتر از این نرم افزار هستیم.
4. نرم افزار SAFE توسط CSI
این نرم افزار نیز توسط گروه CSI نوشته شده است و برای تجزیه و تحلیل انواع فونداسیون و اسلب های ساختمانی استفاده می‌شود. این نرم افزار طیف گسترده‌ای از تجزیه و تحلیل‌ها در شکل‌های مختلف ارائه می‌دهد. به همین دلیل معمولاً از آن برای محاسبات مربوط به انواع مختلف اسلب و فونداسیون ساختمان استفاده می‌شود. با استفاده از سیستم آنالیز محدود این نرم افزار، یک نقشه کانتور توزیع تنش، بررسی میزان تقسیم، میزان انحراف برای اصل بها و همچنین توزیع نیرو قابل محاسبه است. همچنین نرم افزار SAFE برای محاسبه تنش و همچنین توانایی بتن‌های مسلح قابل کاربرد است.
5. نرم افزار AllPile
نرم افزار AllPile یک برنامه آنالیز مبتنی بر سیستم‌عامل ویندوز است که عملاً برای محاسبات مربوط به انواع شمع‌ها مانند لوله‌های فولادی، شمع H، شمع‌های بتنی قبل از بتن ریزی، شمع‌های شیبدار، شمع‌های حذف شده، شمع‌های چوبی، شمع‌های مخروطی به کار گرفته می‌شود. مزیت عمده این نرم افزار این است که بیشتر تحلیل‌ها و آنالیزهای مربوط به شمع‌های ساختمانی را در یک برنامه واحد در اختیار مهندسین قرار می‌دهد. این برنامه به عنوان یکی از نرم افزارهای مهندسی برای محاسبات ارزان و کارآمد شناخته می‌شود.
6. نرم افزار اتوکد
نرم افزار اتوکد به عنوان یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین نرم افزارهای مهندسی شناخته می‌شود. اتوکد در محاسبات مختلف به کار گرفته می‌شود. برای مسئله درفتینگ، نرم افزار اتوکد تنها گزینه‌ای است که به ذهن مهندسین عمران می‌رسد. این نرم افزار شامل تجزیه و تحلیل و آنالیزهای مختلف است. به همین دلیل از نرم افزار اتوکد به عنوان یک نرم افزار حیاتی در صنعت ساختمان یاد می‌شود. جالب است بدانید که این نرم افزار در زمینه طراحی، و معماری ساختمان نیز به کار گرفته می‌شود. الگوهای به دست آمده توسط این نرم افزار قابلیت استفاده در بسیاری از حوزه‌های مختلف را دارد.
7. نرم افزار مایکروسافت اکسل
همه ما به شکل‌های مختلفی با نرم افزارهای مایکروسافت آشنا هستیم. از دیر باز از نرم افزار مایکروسافت اکسل در بسیاری از کارهای ساختمانی استفاده می‌شد. اما شاید استفاده از آن به عنوان یکی از نرم افزارهای مهندسی تعجب برانگیز باشد. با استفاده از این محصول مایکروسافت، مهندسین می‌تواند بسیاری از محاسبات خود را انجام دهند. ایجاد صفحات مختلف برای طراحی عناصر بر اساس نیازهای خود، تنها یکی از قابلیت‌های این نرم افزار است.
نرم افزارهای مهندسی چه کاری انجام می‌دهند؟
حالا که به معرفی برخی از نرم افزارهای مهندسی پرداختیم. بد نیست که کاربرد کلی این نرم افزارها را نیز در نظر داشته باشید. هر کدام از مهندسین ساختمانی، با توجه به زمینه کاری خود، انتظار خاصی از این نرم افزارها دارند. به عنوان مثال، یک معمار بیشتر به جنبه طراحی ساختمان توجه می‌کند. از سوی دیگر یک پل ساز ممکن است به فاکتورهای مختلف دیگری مانند میزان فشار وارده بر سازه توجه داشته باشد. بنابراین اگر فکر کنیم که یک نرم افزار می‌تواند تمامی کارهای مربوط به نرم افزارهای مهندسی را انجام می‌دهد، سخت در اشتباهیم.
اما برای پایان رساندن این بحث، بد نیست که به برخی از کاربردهای نرم افزارهای مهندسی اشاره کنیم:
- طراحی الگوهای معماری مختلف.
- طراحی سازه در پروژه‌های بزرگ و کوچک.
- محاسبات مربوط به مصالح مختلف و میزان استاندارد هر کدام از آنها.
- محاسبات مربوط به مواردی مانند میلگرد، تیرچه، بتن و در کل استحکام سازه.
- تجزیه و تحلیل ساختار یک سازه.
- محاسبات عددی برای اجرایی کردن پروژه.
- محاسبات مربوط به بار اعمالی به هر کدام از محورها.
- محاسبات روشهای مختلف برای بهینه کردن بارهای اعمالی.
- محاسبه فشار وارده بر محورها و کاهش آنها.
- محاسبه مربوط به لرزه نگاری و تنش‌های آن برای ساختمان.
البته این موارد فوق زیر تنها بخشی از قابلیت‌ها و توانایی‌های نرم افزارهای مهندسی هستند. در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید؟. یا برای پروژه ساخت و ساز خود به بتن آماده و بلوک سبک نیاز دارید؟. با ما در کارخانه بتن آماده پاسارگاد در تماس باشید تا کارشناسان فنی و ما به سؤالات شما پاسخ دهند.