افراد فعال در صنعت ساختمان، مانند پیمانکاران، تمایل دارند که فعالیت ساخت و ساز خود را در طول سال حفظ کنند و به همین دلیل فرآیند بتن ریزی در هوای سرد اجتناب ناپذیر است. ما در مطالب قبلی فرایند بتن ریزی هوای سرد را مورد بررسی قرار دادیم و برخی از الزاماتی که در جریان آن باید رعایت شود، معرفی کردیم. اما گاهی پرداختن به اشتباهات و خطاهای پیمانکاران، یک درس آموزنده برای ما می‌شود که در گام‌های بعدی این اشتباهات را مرتکب نشوید.
بنابراین، در کارخانه بتن آماده پاسارگاد تصمیم گرفتیم که ۶ اشتباه رایج در هنگام بتن ریزی در هوای سرد را معرفی کنیم و اعلام کنیم که چرا هر کدام از این فرایندها اشتباه است. پس با ما همراه باشید.
اشتباه اول؛ بتن ریزی در هوای سرد و بر روی زمین یخ زده
اگر زمین، فونداسیون یا هر قسمتی که قرار است ساخت و ساز بر روی آن انجام گیرد، یخ زده باشد یا برف بر روی آن جمع شده باشد، به هیچ وجه نباید فرآیند بتن ریزی را انجام دهید. زمین یخ زده باعث می‌شود که فرایند هیدراتاسیون بتن دچار اختلال شده و بتن در معرض ترک خوردگی قرار گیرد. علاوه بر این، بتن ریزی در هوای سرد باعث می‌شود که واکنش سخت شدن بتن آهسته‌تر انجام شود که این موضوع نیز می‌تواند باعث ایجاد ترک و شکاف در بتن شود.
پس بهتر است قبل از بتن ریزی موارد زیر را انجام دهید:
- تمامی برف جمع شده در محل ساخت و ساز را پارو کنید؛
- حتماً صبر کنید تا یخ زمین به طور کامل آب شود؛
- از سیستم گرمایشی مانند شعله برای آب کردن یخ استفاده کنید؛
- شب یا روز قبل تمهیداتی بچینید که از یخ زدن زمین جلوگیری کنید.
اشتباه دوم؛ یخ زدن بتن
اگر تصمیم دارید فرآیند بتن ریزی در هوای سرد را انجام دهید و نمی‌توانید تا گرم شدن هوا صبر کنید، مهم‌ترین وظیفه شما جلوگیری از یخ زدن بتن است. معمولاً بتن خمیری و پلاستیکی در دمای ۲۵ درجه فارنهایت یا همان منفی ۴ درجه سانتیگراد یخ می زند. این یخ زدگی نه‌تنها باعث ترک خوردگی بتن می‌شود، بلکه می‌تواند استحکام نهایی آن را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. بنابراین، حتماً باید شرایطی به وجود بیاورید که استحکام نهایی بتن در حدود 500psi باشد.
بسیار مهم است که روش‌های مختلف حفاظت از بتن را رعایت کنید و آن را تا حد ممکن، یعنی حداقل ۵۰ فارنهایت یا 10 سانتی گراد، گرم نگه دارید. برای این کار میتوانید از پوشش‌های حرارتی و هیتر های مخصوص استفاده کنید.
البته رعایت این نکات هم ضروری است:
- به صورت استاندارد و توصیه شده از ضد یخ استفاده کنید؛
- حتماً پس از بتن ریزی در هوای سرد از یک پوشش حرارتی استفاده کنید؛
- بتن ریزی را به شکلی انجام دهید که قبل از سرمای هوا سخت شود؛
- از روش‌های مختلف مانند هیتر برای گرم کردن بتن استفاده کنید.
اشتباه سوم؛ استفاده نامناسب و بیش از حد از هیتر
به منظور حفظ دمای بتن در حداقل ۵۰ فارنهایت یا ۱۰ سانتی گراد، استفاده از بخاری و هیتر ایده خوبی است. اما اگر از این بخاری‌ها به شکل نامناسب استفاده شود، می‌تواند تبعات زیادی برای سازه شما به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، اگر از یک بخاری نفتی یا گازوئیلی استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که برای آن یک سیستم تهویه مناسب قرار داده‌اید. در غیر این صورت، دی اکسید کربن تولید شده در اگزوز بخاری می‌تواند یک واکنش شیمیایی به نام کربناته شدن را به وجود بیاورد که باعث ضعیف شدن سطح بتن می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این فرآیند مطلب کربناته شدن را مطالعه کنید.
- حتماً از بخاری‌ها و هیتر های استاندارد استفاده کنید؛
- بخاری‌ها و هیتر های الکترونیکی تبعات کمتری دارند؛
- سیستم تهویه مشخص و مناسب برای بخاری در نظر بگیرید؛
- دمای بخاری را خیلی بالا یا خیلی پایین انتخاب نکنید.
اشتباه چهارم؛ استفاده از مصالح و مواد اولیه سرد
غیر از این که مطمئن شوید که دمای بتن در حالت استاندارد باشد و زمین بتن ریزی در هوای سرد به اندازه کافی گرم باشد، باید اطمینان حاصل کنید که این مواد شیمیایی اضافی و مصالح ساختمانی نیز به اندازه کافی گرم باشند. این موضوع باعث می‌شود که به کار بردن روش‌های گرمایشی در بتن ریزی کمتر باشد. برای این کار، دمای مصالح ساختمانی را در حداقل ۳۲ درجه فارنهایت تنظیم کنید که بیش از حد سرد یا گرم نباشند.
برای بهره بردن از این شیوه، دستورالعمل‌های زیر را انجام دهیم:
- مصالح اولیه را به شکل مناسب و استاندارد ذخیره سازی و انبار کنید؛
- در حد امکان از قرار دادن مصالح در هوای آزاد و در معرض یخ زدگی جلوگیری کنید؛
- روش استاندارد انبار کردن سیمان ها و انبار کردن مواد شیمیایی اضافی را فرا بگیرید؛
- اگر در محل کار شما بخاری هست، قبل از بتن ریزی، مصالح را به همان درجه ۳۲ فارنهایت برسانید.
اشتباه پنجم؛ نادیده گرفتن نور روز و گرمای آن
در فصل پاییز و در طول ماه‌های زمستان، زمان استفاده از نور روز بسیار کم است و تعداد ساعات کاری نیز کاهش می‌یابد. اگر برای بتن ریزی در هوای سرد برنامه ریزی کرده‌اید، باید نهایت تلاش خود را به کار ببرید که پروژه را در طول روز و زیر گرمای نور خورشید به پایان برسانید. باید این امکان را فراهم کنید که بتن قبل از فرا رسیدن سرما فرآیند هیدراتاسیون خود را انجام داده باشد تا احتمال ترک خوردگی آن کاهش می‌یابد. توصیه ما این است که در صورت طولانی شدن فرآیند بتن ریزی، حتماً از چراغ و بخاری استفاده کنید.
از چند مورد زیر به عنوان راهکار بهره ببرید:
- فرایند بتن ریزی را هر چه سریعتر و در ساعات اولیه روز انجام دهید؛
- نهایت تلاش خود را به کار گیرید تا فرایند بتن ریزی قبل از ظهر به پایان برسد؛
- تجهیزاتی مانند چراغ و بخاری فراهم کنید تا در صورت طولانی شدن بتن ریزی از آنها استفاده کنید؛
- فراهم آوردن ابزارها و امکانات اولیه برای بتن ریزی، در سرعت انجام کار نقش مستقیمی دارد.
اشتباه ششم؛ آب بندی بتن در هوای خیلی سرد
اما آخرین اشتباهی که ممکن است در جریان بتن ریزی در هوای سرد مرتکب شوید، مهر و موم کردن و آب بندی کردن بتن در هوای خیلی سرد است. با وجود اینکه آب بندی بتن مزایای زیادی دارد و کمک می‌کند که نفوذ پذیری سازه در برابر رطوبت کم شود، اما اگر دمای محیطی کمتر از ۵۰ فارنهایت یا همان ۱۰ درجه سانتیگراد باشد، نباید این کار را انجام دهید. در عوض سعی کنید از مواد شیمیایی افزودنی استفاده کنید و راهکارهای زیر را به عنوان توصیه اجرا کنیم:
- فرایند آب بندی کردن بتن را در ساعات میانی روز انجام دهید؛
- حتماً مطمئن شوید که دمای دیوار و بتن به اندازه کافی بالاست؛
- مطمئن شوید که محل بتن ریزی یخ نزده باشد و دمای آن استاندارد باشد؛
- شرایط آب بندی کردن بتن را با مهندس سازه در میان بگذارید تا آن را در شکل استاندارد خود انجام دهید.
در این مطلب تلاش کردیم که اشتباهات مربوط به بتن ریزی در هوای سرد را گوشزد کنیم و برای هر کدام از آنها راهکارهای مختلفی پیشنهاد دهیم. اگر برای بتن ریزی سازه خود به بتن آماده نیاز دارید، یا می‌خواهید از تیرچه و بلوک یا گروت ساختمانی استفاده کنید، با ما در تماس باشید.