پس از سال‌ها فعالیت در حوزه تولید و مصرف بتن، باید این موضوع را اعتراف کنم که بتن ریزی در هوای گرم به مانند بتن ریزی در هوای سرد مشکلات بسیاری دارد و اغلب پیمانکاران نسبت به این مشکلات و تاثیری که بر کیفیت بتن دارد، ناآگاه هستند. هوای گرم به شکل‌های مختلفی می‌تواند شرایط طبیعی بتن را تحت تأثیر قرار دهد و کیفیت مورد انتظار آن را به شکلی تغییر دهد که از لحاظ استاندارد قابلیت استفاده را نداشته باشد. به همین دلیل، مهندسین سازه تلاش می‌کند که در جریان بتن ریزی در هوای گرم از شیوه‌های مختلف برای کاهش تأثیر گرما بر بتن استفاده کند.
با این وجود، هنوز هم این طرز فکر غلط در بین بسیاری از پیمانکاران وجود دارد و ساخت و ساز پروژه خود را به ماه‌های گرم سال و بخصوص تابستان انتقال می‌دهد. اگرچه بتن ریزی در هوای گرم می‌تواند این مزیت را داشته باشد که از پدیده‌ها و نزولات جوی در امان باشید، اما تبعاتی دیگر برای بتن و سازه به همراه خواهد داشت. اما چند سوالی که مطرح می‌شود این است که هوای گرم چه تاثیری بر کیفیت بتن ریزی دارد؟ چه ویژگی‌هایی از بتن را تغییر می‌دهد؟ آیا راهکاری برای مقابله با آن وجود دارد؟ آیا مواد افزودنی به بتن می‌تواند تأثیر داشته باشند؟
در این مطلب سعی می‌کنیم که به شکل‌های مختلفی به این سؤالات و سایر ابهامات موجود در مورد بتن ریزی در هوای گرم پاسخ دهیم.
مشکلات هوای گرم در جریان بتن ریزی در هوای گرم
در شرایط آب و هوایی گرم ممکن است برخی از عوامل و فاکتورها در حالت بهینه عمل کنند و شرایط کار مناسب باشد. اما بیشتر این موارد در مقابل و به ضرر عملکرد مطلوب بتن قرار دارند می‌توان گفت که بتن ریزی در هوای گرم باعث از بین رفتن برخی از خصوصیات بتن می‌شود.
این درحالیست که انجام بتن ریزی در یک هوا با رطوبت نسبی و جریان باد مناسب به کیفیت نهایی کار کمک می‌کند. با این حال، اگر تولید کننده شما شرایط استفاده از بتن آماده ساخته شده از دانه‌های ماسه سنگ، محتوای سیمان کافی، و همچنین محتوای آب کافی را فراهم کند، در هنگام بتن ریزی و پایان دادن پروژه، مشکلات کمتری وجود خواهد داشت. با این وجود، بتن ریزی در هوای گرم بدون شرایط کنترل شده ممکن است تبعاتی داشته باشد.
برخی از اقدامات احتیاطی که در این مورد میتوانید انجام دهید این است که از تأثیر مستقیم گرما بر بتن جلوگیری کنید. در حالت اول باید روشهایی به کار گیرید که از تبخیر شدن آب و از بین رفتن زود هنگام آن جلوگیری کنید و در وهله دوم از خشک شدن بیش از حد سریع بتن جلوگیری کنید.
اگر این مشکلات پیش بینی نشده وجود داشته باشند و راهکار مناسبی برای آنها در نظر نگیرید، به احتمال زیاد فرآیند بتن ریزی شما با چهار مشکل بزرگ همراه خواهد بود:
- کاهش مقاومت و استحکام بتن؛
- ترک خوردگی و لایه لایه شدن بتن؛
- ایجاد ترک‌ها و شکستگی‌های بزرگ در ساختار بتن؛
- وجود مشکلاتی در تکمیل پروژه و به پایان رساندن مناسب آن.
موارد کنترلی در مورد بتن ریزی در هوای گرم
برنامه ریزی و آماده سازی برای هر کاری، باید به شکلی صورت گیرد که مشکلات مربوط به آن به حداقل برسد و از سایر شرایط نگران کننده در مورد آن جلوگیری شود. در مورد بتن ریزی در هوای گرم نیز به عنوان شد که مشکلات فوق ممکن است رخ دهند؛ بنابراین صاحب پروژه باید بتواند اقدامات احتیاطی لازم را در نظر بگیرد. احتمالاً هر پیمانکار مرتبط با سازه بتنی با تجربه می‌داند که چرا منطقی است که با استفاده از اقدامات احتیاطی از وجود چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
اقدامات احتیاطی برای ادامه کار و بهبود کیفیت نهایی آن بسیار مهم هستند و برخی از آنها در زیر آورده‌ایم:
- گام اول و بسیار ضروری در حفظ آب در بتن آماده (هنگام تحویل از کارخانه بتن آماده) این است که قبل از بتن ریزی، سطح مورد نظر را تقویت کنیم. استفاده از تقویت کننده‌های فولادی و چوبی برای این مورد مناسب هستند.
- از تأخیر در بتن ریزی جلوگیری کنید. برای انجام پروژه و قرار دادن سریع بتن در محل مورد نظر، کارگر و تجهیزات کافی فراهم کنید.
- تا زمانی که محل بتن ریزی آماده نشده باشد، بهتر است بتن آماده را سفارش ندهید و اگر امکان استفاده از بتن آماده را ندارید، بهتر است بتن مورد نیاز خود را در محل پروژه تولید کنید.
- در جریان بتن ریزی در هوای گرم سعی کنید که از تابش مستقیم نور آفتاب بر روی بتن جلوگیری کنید.
- پوشش‌های مرطوب تا انتهای پروژه می‌تواند به کیفیت نهایی کار کمک کند؛ یا حتی میتوانید از اسپری با ترکیب شیمیایی آلیفاتیک نیز استفاده کنید.
- در سطوح مسطح، تنها بخش کوچکی از کار را که بر روی آن کار را انجام می‌دهید باز بگذارید، و سایر قسمتهای آن را با پوشش‌های مختلف بپوشانید.
- سطح بتن ریزی را مرطوب نگه دارید.
- برای تکمیل بتن ریزی باید کارگر و تجهیزات کافی داشته باشید.
- در مواردی که آب و هوا شدیداً گرم است، عاقلانه‌ترین راه این است که فرایند بتن ریزی خود را به ساعت‌های انتهایی روز و حتی به شب انتقال دهید و از دمای پایین شب استفاده کنید.
- جریان‌های نسیم و بادهای آرام را نیز نادیده نگیرید. شاید جالب باشد بدانید که با افزایش سرعت باد از صفر تا ۱۵ کیلومتر در ساعت، سرعت تبخیر رطوبت از بتن تازه به چهار برابر افزایش می‌یابد.
- تخلیه بتن از کامیون‌ها و میکسر ها باید با سرعت بسیار بالا صورت گیرد، زیرا باقی ماندن بتن در داخل میکسر باعث تکمیل فرایند هیدراتاسیون سیمان شده و به طور پیوسته به افزایش دمای داخلی بتن منجر می‌شود که در نهایت باعث کاهش سریع کارایی بتن می‌شود.
در جریان بتن ریزی در هوای گرم از چه شیوه‌هایی استفاده کنیم؟
بتن ریزی به صورت محافظت از بتن تازه و جلوگیری از تبخیر آن در دمای شدید تعریف می‌شود که بلافاصله بتن مورد نظر باید به محل پروژه و ساخت و ساز انتقال داده شود. بنابراین زمانی که بتن ریزی در هوای گرم مطرح می‌شود، دو مورد بسیار مهم می‌تواند کیفیت آن را نشان دهد و بعد هم بتن ریزی باید این دو ویژگی را داشته باشد:
- وجود رطوبت کافی برای انجام هیدراتاسیون سیمان
- دمای مناسب و معتدل برای حفظ این واکنش شیمیایی و بالابردن سریع آن.
بنابراین می‌توان گفت که برای اطمینان از انجام بتن ریزی در شرایط بهینه، باید از تاثیرات مضر باد، خورشید و آب و هوای متغیر جلوگیری کرد. به عنوان مثال، دما 23 درجه سانتی سانتیگراد، به عنوان یک دمای مطلوب برای هیدراتاسیون شناخته می‌شود و معمولاً روش‌های به کار گرفته می‌شود که دمای سازه در این محدوده باقی بماند.
بطور کلی دو شیوه و تکنیک برای کمک کردن به بتن ریزی در هوای گرم وجود دارد:
- برخی از آنها به سراغ شیوه‌هایی می‌روند که از از دست رفتن آب جلوگیری کنند، مانند استفاده از غشاها و پوشش‌های نفوذ ناپذیر.
- برخی نیز تأمین رطوبت را در مرحله اولیه فرایند هیدراتاسیون انتقال می‌دهند و از شیوه‌هایی مانند استفاده از شن و ماسه مرطوب برای تولید بتن استفاده می‌کند.
انتخاب هر کدام از این روش‌ها، به طور کلی یک موضوع اقتصادی است و پیمانکار می‌تواند با توجه به وضعیت بودجه پروژه از آنها استفاده کند. در ضمن در مورد پروژه‌های بزرگتر، مسئله زمان ساخت نیز مطرح می‌شود که باید توسط پیمانکار و مهندسین سازه مدنظر قرار گیرد.
آیا کارخانه‌های بتن آماده می‌توانند در فرایند بتن ریزی در هوای گرم تأثیر گذار باشند؟
مسلماً بله! در مورد کارخانه بتن آماده عنوان شد که یک محل استاندارد برای تولید انواع مختلف بتن است که از تجهیزات و امکانات ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند وضعیت بتن را با توجه به شرایط مختلف تغییر دهد. در این کارخانه‌ها، آزمایشگاه‌های کنترل کیفی وجود دارد که وضعیت بتن به شکل تجربی و فنی مورد بررسی قرار می‌دهد. بنابر این زمانی که سفارش بتن برای بتن ریزی در هوای گرم باشد، پیمانکار با کارخانه هماهنگ بوده و مدت زمان انتقال بتن از کارخانه تا محل پروژه را در نظر می‌گیرد. همچنین صاحب پروژه شرایطی را فراهم می‌کند که تحویل بتن دقیقاً همزمان با شروع نهایی پروژه باشد که کمترین معطلی در جریان مصرف بتن وجود داشته باشد. با این شیوه، بلافاصله پس از رسیدن تانکر یا میکسر به محل ساخت و ساز، فرایند بتن ریزی شروع شده و آب و هوا کمترین تأثیر را بر بتن خواهد داشت.
مادر کارخانه بتن آماده پاسارگاد با توجه به سابقه طولانی خود در زمینه بتن ریزی در هوای سرد و بتن ریزی در هوای گرم ، شرایط لازم را برای استفاده بهینه در پروژه‌های مختلف فراهم می‌کنیم. برای سفارش خرید بتن آماده و بلوک سبک و بلوک پومیس با ما در تماس باشید.