تقریباً می‌توان ادعا کرد که همه ما به شکلی با طراحی و اجرای فونداسیون سر و کار داشته‌ایم و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با آن در ارتباط هستیم. اما باید بپذیریم که این موضوع دلیل نمی‌شود که اجرای آن را خودمان برعهده بگیریم و تمامی مسئولیت آن را بپذیریم. این مسئله به این دلیل مطرح می‌شود که فونداسیون به عنوان اصلی‌ترین بخش سازه در استحکام و جلوگیری از حوادث مختلف شناخته می‌شود.
به همین دلیل طراحی و اجرای آن به عهده گروه‌های حرفه‌ای و مهندسین سازه واگذار می‌شود.
البته، در حال حاضر، پیمانکاران بسیاری هستند که به دلیل سابقه و تجربه کاری خود، فرایند طراحی و اجرای فونداسیون را به طور کامل انجام می‌دهند که کیفیت مناسب و قابل قبولی نیز دارد. ما در گروه کارخانه بتن آماده پاسارگاد تصمیم گرفتیم که در کنار مطالب قبلی در مورد (مواردی که هنگام طراحی و اجرای فونداسیون باید مد نظر قرار گیرد)، در این مطلب به فرآیند اجرای فونداسیون در هفت گام اشاره کنیم و آنها را با اصطلاحات عامیانه و عمومی طوری معرفی کنیم که همه افراد جامعه امکان بهره بردن از آن را داشته باشند.
بررسی زمین برای طراحی و اجرای فونداسیون
خب! فرض بگیریم که شما زمین مربوط به ساختمان منزل خود را انتخاب کرده‌اید و شرایط لازم برای اجرای ساخت آن را فراهم آورده‌اید.طبیعتاً وظیفه نقشه کشی و مهندسی ساختمان به عهده گروه‌های مهندس عمران و مهندس سازه واگذار می‌شود و در انتهای کار، نقشه آن در اختیار شماست.
از این مرحله به بعد شما میتوانید وارد فرآیند طراحی و اجرای فونداسیون سازه خود شوید.
پیشنهاد ما در این قسمت این است که زمین مورد استفاده برای ساختمان منزل خود را به شکل‌های مختلف و بر اساس فاکتورهای استاندارد بررسی کنید.البته مواردی مانند میزان رطوبت خاک، وضعیت آب و هوایی و همچنین تأثیر سایر عوامل بر روی زمین، را می‌توانیم خودمان برعهده بگیریم و نیازی به حضور مهندس نیست.
اما در مواردی بحث استحکام زمین و کیفیت آن برای ساخت و ساز مطرح می‌شود.
توصیه می‌کنم که حتماً با مهندس پروژه خود صحبت کنید تا آنها نیز در جریان این مرحله قرار گیرند.
طراحی فونداسیون با توجه به نقشه مهندسی ساختمان
حالا یک نقشه مهندسی ساختمان در اختیار شما قرار دارد و به عنوان گام اول باید پیاده سازی نقشه بر روی زمین را بر عهده بگیرد. برای انجام این کار نیازی به تجهیزات پیشرفته و پیچیده ندارید و با یک ریسمان معمولی و به کمک گچ یا پودر سنگ میتوانید این کار را انجام دهید.
در یک نقشه مهندسی (اگر تا به حال دیده باشید)! مشخصات و مختصات به طور دقیق داده شده‌اند و به کمک آن میتوانید اجرای فونداسیون منزل خود را پیش ببرید. با چند تکه میلگرد معمولی و به کمک ریسمان ابتدا چارچوب بیرونی فونداسیون را مشخص کنید، سپس با توجه به این چارچوب، سایر مشخصات و مختصات مربوط به فونداسیون را در جهت‌های مختلف بکشید. فقط به این نکته توجه داشته باشید که طراحی و اجرای فونداسیون، گام اول اجرای ساخت ساختمان منزل شماست و خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا رود دیوار کج!
حفاری و پی کنی و رفع ایراد سازه
اگر دو مرحله قبل را طی کرده باشید، الان با یک نقشه پیاده سازی شده بر روی زمین مواجه هستید که ابعاد آن با استفاده از گچ یا پودر سنگ مشخص شده است. در این مرحله از اجرای فونداسیون لازم است که مطابق با نقشه، حفاری فونداسیون صورت گیرد. شاید این مورد را نیز ندانید، اما در نقشه‌های مهندسی، عمق فونداسیون نیز مشخص می‌شود.
این بهترین فرصت برای کندن پی همانند پروژه‌های مهندسی است.
توصیه می‌کنم که در این مورد از ماشین آلات سنگین مانند لودر یا بیل مکانیکی کمک بگیرید.
این کار هم سرعت بالاتری دارند و هم دقت کار آنها بهتر است. اگر خودتان دست به کار شوید، مطمئناً پس از یک تجربه تلخ و سخت، در انتهای روز مجدداً مجبور خواهید شد که حفاری و پی کنی را به همان ماشین‌ها و به شرکت‌های پیمانکاری واگذار کنید.
آرماتوربندی
در حال حاضر شما باید یک فونداسیون کنده شده مطابق با نقشه مهندسی، کاملاً اصلاح شده و دقیق داشته باشید که وارد مرحله بعد در اجرای فونداسیون شوید. در این مرحله، یکی از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین کارهای طول عمر زندگی خود را باید انجام دهید. آرماتوربندی کاری است که در این مرحله باید صورت گیرد.
آرماتور به صورت یک ساختار تنیده شده از میلگرد و خاموت تعریف می‌شود.
تعداد میلگردها و نحوه قرارگیری آنها در کنار یکدیگر، تابع اصول مهندسی است.
اگرچه توصیه می‌کنم که وظیفه آرماتور بندی را خودتان انجام دهید، اما توجه داشته باشید که در کنار آن باید از یک مهندس مشورت بگیرید که توصیه‌های لازم را در مورد اندازه‌ها و تراکم میلگردها به شما بدهد. معمولاً هر چه تعداد طبقات سازه بالاتر رود، اندازه فونداسیون بزرگ‌تر می‌شود و در نتیجه میلگرد و خاموت بیشتری در آن استفاده می‌شود. این مرحله از اجرای فونداسیون ممکن است چند روز بیشتر طول بکشد و یک پروژه زمانبر نسبت به سایر بخش‌های آن است. فقط توجه داشته باشید که کار کردن با میلگرد و خاموت همچنین برش دادن آنها ممکن است خطرات و صدماتی به دنبال داشته باشد.
حتماً باید به این موارد توجه کنید و نکات ایمنی را رعایت کنید.
قالب گذاری اطراف فونداسیون و قراردادن آرماتورها
زمانی که فونداسیون ساختمان با استفاده از ماشین آلات سنگین و پیشرفته کنده می‌شود.
- به حدی کیفیت کار این ماشین هابالاست که احتمالاً تصور می‌کنید که نیازی به قالب گذاری نخواهید داشت.
- تاثیری که قالب گذاری بر فرایند طراحی و اجرای فونداسیون دارد، غیر قابل چشم پوشی است.
- قالب گذاری کیفیت کار را به شکل مستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- قالب گذاری ممکن است به دو سبک اجرا شود که به بودجه اختصاص داده شده به پروژه و همچنین میزان تنبلی شما بستگی دارد. در حالت استاندارد معمولاً از قالب‌های چوبی یا قالب‌های فلزی به عنوان قالب اصلی فونداسیون استفاده می‌شود و اطراف آرماتور را پوشش می‌دهند.
- برخی از مهندسی نیز ممکن است این دو نوع قالب را ترجیح می‌دهند و اطراف آن را با دیوار بپوشانند.
- استفاده از دیوار یا حتی دیوارهای خاکی فوندانسیون، روکش‌های نایلونی مانع از خروج آب سیمان از فونداسیون شود.
- معمولاً استفاده از قالب فلزی یا قالب چوبی برای اجرای فونداسیون نیازی به پوشش نایلونی ندارد.
اما نقش این نایلون‌ها چیست؟
مهر و موم کردن فضای داخلی فونداسیون برای جلوگیری از انتقال رطوبت
انتقال رطوبت از بتن فونداسیون به اطراف آن بسیار بد است و انتقال رطوبت از دیواره‌های اطراف به بتن فونداسیون، بدتر! در حقیقت باید بپذیریم که هیچگونه انتقال رطوبتی در جریان اجرای فونداسیون نباید صورت گیرد. به همین دلیل در مرحله قبل پیشنهاد شد که از یک لایه نایلونی در اطراف فونداسیون استفاده شود. مهر و موم کردن فضای داخلی فونداسیون به این دلیل اهمیت دارد که از انتقال آب سیمان و خروج آن از بتن جلوگیری می‌کند.
در جریان ویبره زدن و بتن ریزی فونداسیون، آب سیمان خارج ممکن است شود.
این موضوع با منجر به پدیده ای می شود که کیفیت سازه را به شکل عجیبی پایین می‌آورد.
انتقال رطوبت از دیواره‌های کناری به بتن تاثیر منفی دارد و ممکن است باعث شسته شدن بتن شود.
استفاده از نایلون، استفاده از پوشش قیر و گونی و همچنین استفاده از پوشش‌های مقاوم و نفوذ ناپذیر، راهکارهای مناسب برای مهر و موم کردن فضای داخلی در جریان اجرای فونداسیون است.
بتن ریزی و اجرای نهایی پروژه
حالا فرض بگیریم که تمامی مراحل فوق را به شکل استاندارد و مناسب انجام داده‌اید.
آخرین مرحله اجرای فونداسیون بتن ریزی است که کار چندان سختی نخواهد بود.
این کار به راحتی می‌توان آن را در چند ساعت انجام داد.
انتخاب نوع بتن و کیفیت مواد استفاده شده در این مرحله اهمیت بالایی دارد.
باید اندازه ماسه سنگها نیز متناسب با پروژه انتخاب شود.
در این قسمت میتوانید با تهیه یک همزن الکتریکی و چند فرغون فرایند بتن ریزی را انجام دهید.
البته در این مورد نیز یک پیشنهاد عالی وجود دارد که آن هم استفاده از کارخانه‌های بتن آماده است که بتن رو سر موقع و با کیفیت در محل پروژه تحویل می‌دهد. این گزینه برای کسانی که تجربه کافی در زمینه تولید بتن ندارند و همچنین حجم بتن ریزی آنها به اندازه‌ای است که تولید بتن کارگاهی برای آنها کم است، گزینه‌ای ایده آل به شمار می‌رود. کارخانه بتن آماده پاسارگاد به عنوان یکی از بهترین شرکت‌های فعال در حوزه تأمین بتن آماده، تیرچه و بلوک این امکان را فراهم آورده است.
مشتریان کیفیت بتن خود را مشخص کرده و با توجه به سفارش خود، بتن را در محل پروژه تحویل بگیرند.
برای آشنایی بیشتر با این گزینه و نقش آن در اجرای فونداسیون با کارشناسان فنی ما در تماس باشید.