متراکم کردن بتن یا همان ویبره زدن بتن یکی از فعالیتهای ساختمانی است که بیشتر ما در طول روز یا در طول سال با آن مواجه شده‌ایم و دوست داریم که هدف استفاده از آن یا نحوه صحیح اجرای آن را بدانیم. مسئله تراکم بتن برای بالا بردن مقاومت و استحکام آن بسیار مهم است و به نوعی مانع از ایجاد تحول در ساختار آن می‌شود. بنابراین، در این مطلب از گروه کارخانه بتن آماده پاسارگاد تصمیم گرفتیم که به سؤالات زیر در مورد این فرآیند پاسخ دهید:
- متراکم کردن بتن چیست؟
- هدف از ویبره زدن بتن چیست؟
- تأثیر تراکم بتن بر بتن تازه
- تأثیر متراکم کردن بتن بر بتن محکم شده
قبل از هر چیزی توصیه می‌کنم که مطلب نکاتی در مورد ویبره زدن بتن و چگونگی انجام آن را مطالعه کنید تا شناخت کافی نسبت به نحوه انجام آن پیدا کنید و بدانید که در این مطلب به شکل دقیق به دنبال چه نکته‌ای هستیم.
متراکم کردن بتن چیست؟
متراکم کردن بتن یا تراکم بتن یکی از عملیات مهم در ساخت و ساز است که به بتن تازه برای رسیدن به استحکام، تراکم بالا، و نفوذ پذیری پایین کمک می‌کند. در واقع به طور صحیح، پدیده ویبره زدن بتن تضمین می‌کند که بتن به طور کامل اجزای داخلی خود را احاطه کرده و از قسمت‌های فولادی و میلگردها پشتیبانی می‌کند. همچنین به طور ویژه، این فرایند برای دستیابی به یک سطح مشخص از بتن مناسب است.
از لحاظ علمی، متراکم کردن بتن فرآیندی است که در جریان آن هوا از بتن تازه خارج شده و دانه‌های ماسه سنگ موجود در آن به یکدیگر نزدیک می‌شوند تا چگالی بتن افزایش یابد.
فشرده سازی بتن و اتمام کارهای سطحی آن به طور کلی دو عملیات جداگانه هستند، اما گاهی اوقات می‌توان آنها را به صورت همزمان نیز انجام داد و در قالب یک عملیات تعریف کرد. در چنین شرایطی، با استفاده از ویبره، کلیه حباب‌های هوای موجود در بدنه بتن خارج شده و سطح آن به طور نسبی صاف می‌شود. در انتها نیز چند عملیات ساده بر روی آن انجام می‌گیرد و فرایند بتن ریزی به پایان می‌رسد.
هدف از ویبره زدن بتن چیست؟
متراکم کردن بتن به طور قابل توجهی باعث افزایش مقاومت نهایی آن می‌شود و باعث می‌شود که پیوند بین اجزاء تشکیل دهنده آن به شکل بهتری صورت بگیرد. همچنین این فرآیند مقاومت سایشی و طول عمر بتن را افزایش می‌دهد، باعث کاهش نفوذپذیری بتن می‌شود به کاهش ویژگی‌های انقباضی و خزش آن کمک می‌کند. ویبره زدن مناسب نیز تضمین می‌کند که بخش‌های تقویتی و نوارهای فولادی استفاده شده در داخل آن به طور کامل توسط بتن احاطه شده و قالب آنها کاملاً پر شود. این موضوع باعث می‌شود که سطح آنها به طور کامل پوشش داده شده و تا حد امکان خوردگی و واکنش فولاد با اکسیژن نیز کاهش می‌یابد.
به طور کلی، بتن در هنگام بتن ریزی باید فشرده شود، تا:
- یک توده بتنی یکنواخت بخش‌های مختلف و اتصالات برنامه‌ریزی شده ایجاد شود؛
- قالب‌های آرماتوربندی به طور کامل و به سطح مورد نظر پر شوند؛
- هوای ورودی در بدنه بتن خارج شود؛
- تمامی میلگردها و تقویت کننده‌ها و همچنین لنگرگاه‌ها به طور کامل احاطه شوند؛
- فرآیند تصحیح و آماده سازی سازه بتنی به شکل مناسب و کامل انجام گیرد؛
- خواص مورد نیاز و استاندارد بتن به دست آید.
تأثیر تراکم بتن بر بتن تازه
برای نشان دادن تأثیر متراکم کردن بتن بر روی استحکام سازه و پروژه‌های بزرگ، ابتدا تأثیر آن را بر بتن تازه بررسی می‌کنیم. ویبره زدن به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های فشرده سازی بتن مطرح می‌شود و تقریباً در تمامی پروژه‌هایی که از بتن استفاده می‌شود، مسئله تراکم بتن نیز وجود دارد. با وجود اینکه بتن تهیه شده توسط کارخانه‌های بتن آماده از لحاظ استاندارد و کیفیت در سطح مطلوبی قرار دارد، وجود ویبره برای بالا بردن کیفیت سازه بسیار مهم است.
برخی از تاثیراتی که تراکم بتن بر بتن تازه می‌گذارد عبارتند از:
- توزیع مجدد سیمان در بین دانه‌های ماسه سنگ و ایجاد یکنواختی از لحاظ آب سیمان؛
- از بین رفتن حباب هوا و چسبیدن دانه‌های ماسه سنگ به منظور جلوگیری از تخلخل در بدنه بتن؛
- توزیع مناسب دانه‌های ماسه سنگ در داخل بتن و ایجاد یک محیط یکپارچه برای بالا بردن نفوذ ناپذیری؛
- ایجاد یک سد محکم در برابر عبور اکسیژن و جلوگیری از خوردگی فولاد و میلگرد در داخل بتن؛
- افزایش تأثیر افزودنی‌های شیمیایی بتن مانند ضد یخ، گروت ساختمانی و سایر افزودنی‌ها؛
- آماده سازی بتن برای انجام کارهای نهایی‌ای و تسطیح آن.
تأثیر متراکم کردن بتن بر بتن محکم شده
برای بررسی تأثیر متراکم کردن بتن بر روی سازه‌ها لازم است که بهبود وضعیت بتن بعد از خشک شدن را نیز در نظر بگیرید. زمانی که بتن حالت خمیری و روان دارد، هنگام بتن ریزی احتمال ایجاد حباب یا روان شدن آب سیمان در آن هست و راهکارهای مختلفی برای آن پیشنهاد می‌شود. بهترین راهکار، ویبره زدن بتن است که مزایای استفاده از آن در مورد بتن تازه را در بند قبل دیدیم.
تأثیر این روش بر روی بتن سفت شده عبارتند از:
- بالا رفتن استحکام فشاری سازه بتنی و افزایش مقاومت آن در برابر ضربه؛
- جلوگیری از ایجاد تخلخل در بدنه بتن و ممانعت از نفوذ رطوبت به بخش‌های داخلی؛
- ایجاد یک پوشش حائل کامل برای بخش‌های داخلی سازه، از جمله میلگردها و سایر ابزارهای فولادی؛
- جلوگیری از تأثیر مواد خورنده بر روی بتن و فولاد استفاده شده در سازه؛
- ایجاد یک لایه محکم برای جلوگیری از ورود رطوبت به طبقه‌های زیرین؛
- بالا بردن طول عمر سازه و جلوگیری از شکستن بتن در برابر تنش‌ها.
آیا بتن آماده نیازی به متراکم کردن و ویبره زدن دارد؟
یکی از اشتباهاتی که برخی از مهندسین ساخت و ساز و پیمانکاران مرتکب می‌شوند این است که فرایند متراکم کردن بتن را در مورد بتن آماده انجام نمی‌دهند. توجیه این افراد برای انجام ندادن این کار، اختلاط کامل و هم خوردن بتن در طول بارگذاری و انتقال به محل پروژه است. همانطور که در مطلب کارخانه بتن آماده عنوان شد، بعد از آماده سازی بتن، فرآیند انتقال آن با استفاده از این مخزن‌ها و بونکرهای مخصوص انجام می‌گیرد. این بونکر ها در زمان حمل بتن آماده همزمان فرایند اختلاط آن را انجام می‌دهند تا هم از میزان هوای موجود در آن کم شده و هم یکنواختی بتن افزایش یابد.
در جریان بتن ریزی، از پمپاژ بتن استفاده می‌شود که نکات مربوط به اجرای آن را در مطلب قبل توضیح دادیم. نکته مهم در این مورد این است که انتقال بتن با استفاده از پمپاژ یا هر روش دیگری، در نهایت باعث ورود حباب هوا به داخل بدنه آن می‌شود و همین حبابها را به پروژه ساخت و ساز انتقال می‌دهند. حتی اگر فرآیند تولید بتن آماده در بهترین شرایط ممکن و در حالت استاندارد انجام گیرد، عملیات متراکم کردن بتن و ویبره زدن آن ضروری است.
اگر در هر کدام از مراحل ساخت و ساز خود با مشکل مواجه هستید یا برای تأمین بتن آماده و بلوک ساختمانی به کمک نیاز دارید، با کارشناسان ما در کارخانه بتن آماده پاسارگاد تماس بگیرید.