بتن تازه ؛ در مورد بتن تازه باید بگوییم که سه خاصیت کارائی ، چسبندگی و عدم تراوش از ویزگی های بتن تازه میباشند. که در این مقاله به برری آنها می پردازیم.
کارایی بتن تازه
کارایی بتن تازه که به میزان آب ، نوع سنگدانه ها و دانه بندی ، نسبت سنگدانه به سیمان ، مواد افزودنی ، درجه حرارت و ریزی سیمان بستگی دارد، به معنای عدم تغییر در یکنواختی بتن هنگام حمل و نقل یا ریختن در قالب و تراکم است.
افزودن آب عامل مهمی در کارائی بتن تازه است و باعث میشود ذرات همچون ساچمه در مخلوط بتن حرکت نموده و مقدار زیادی از اصطکاک از بین برود.
چسبندگی بتن تازه
چسبندگی یا عدم جدایی دانه ها در بتن تازه یعنی پخش غیر یکنواخت ذرات که موجب جدایی اجزای مخلوط ناهمگن در بتن تازه میشود.جدایی دانه ها و ملات معمولا در بتن‌هایی با چسبندگی مناسب رخ نمیدهد.
در بعضی بتن‌های کم سیمان در صورت خشک بودن بیش از حد اتفاق می افتد . این نوع از جدایی با دانه بندی مناسب و دقت در حمل و نقل مخلوط، میتواند کنترل شود. حالت دیگر در بتن تازه ، جدا شدن دوغاب( سیمان و آب ) از سایر اجزا میباشد .
عدم تراوش بتن تازه
سومین ویژگی بتن تازه عدم تراوش یا آب انداختن آن است. عدم توانایی ذرات جامد در حفظ آب مخلوط بین خود و جلوگیری از ته نشین شدن آنها علت این پدیده میباشد . آب انداختن در بتن تازه در واقع حالتی از جدایی در بتن است که با بالا آمدن آب و رسیدن آن به سطح بتن رخ داده و موجب جدایی دانه ها و آب انداختن بتن را از لحاظ کمی تعریف کنیم ، به معنای کاهش واحد ارتفاع بتن میباشد.
از عوارضی که این پدیده روی بتن‌ها میگذارد محبوس شدن لایه ی پر آب سطحی هنگام ریختن لایه ی بعدی روی آن میباشد. به این ترتیب لایه هایی بسیار ضعیف و کم دوام و دارای تخلخل بالا شکل میگیرد. آب محبوس شده زیر آرماتور یا درون سنگدانه ها باعث کاهش چسبندگی آن ناحیه از بتن می گردد.آب انداختن بتن تازه با سخت شدن خمیر سیمان متوقف میشود.
در ادامه به بررسی مختصر ویژگی های بتن سخت شده می پردازیم:
ویژگی های بتن سخت شده عبارتند از :
- مقاومت در برابر نیرو های وارده
- حملات شیمیایی و سایش
- پایائی و دوام
- ثبات حجم
- ناتراوایی
- انقباض و حرکان ناشی از حرارت
- مقاومت به نیرو های وارده : این ویژگی بتن در طرح سازه ها بسیار حائز اهمیت میباشد.
مقاومت فشاری معمولا به صورت تابعی از مقاومت خمشی آن ( که بیشتر برای طرح جاده ها و سایر دالانها اهمیت دارد) معرفی میشود.
نسبت آب به سیمان ، سن بتن ، محدوده زمانی انجام عمل هیدراسیون ، نسبت سیمان به دانه ها ، نوع دانه بندی ، ویژگی دانه ها اعم از شکل ،مقاومت ، بافت سطح و سختی و در نهایت اندازه بزرگترین دانه عوامل اساسی موثر بر میزان مقاومت بتن مورد نظر میباشند.
- پایائی یا دوام بتن : این مورد از ویژگی بتن‌های سخت شده به معنایی توانایی حفظ و عدم تغییر در کیفیت بتن و قابلیت بهره برداری از آن در گذر زمان میباشد.
برای داشتن بتنی با پایائی بالا لازم به رعایت تمامی نکات فنی در طی ساخت و نگهداری از بتن‌ها است.
پنج مورد از عوامل تاثیر گذار بر پایائی یا دوام بتن ها عبارتند از :
-
نسبت آب به سیمان در بتن:
که بر اساس شرایط محیطی و عملکرد سازه باید در مشخصات فنی قید شود.
-
حداقل مقدار سیمان در بتن :
باید به اندازه ای باشد که امکان لرزاندن و مرتعش ساختن بتن در کارگاه فراهم آید.این کار با انتخاب صحیح نسبت آب به سیمان ، تراکم کافی و عمل آوردن مناسب امکان پذیر میشود.
-
حباب هوا در بتن:
برای افزایش دوام بتن‌ها در برابر نمک های یخ زدا ( هنگام قرار گیری در شرایط یخ زدن یا برای ذوب کردن یخ های مجاور ) مواد حباب زا به بتن اضافه میشود.
-
مقاومت بتن در برابر حملات شیمیایی:
در صورت عدم ساخته شدن بتن با شرایط مناسب هنگام قرارگیری در معرض خاک های حاوی مواد شیمیایی مهاجم یا خورنده شامل سولفاتها، فاضلابهای خانگی و صنعتی ، آبهای شور و آب دریا ، شدیدا از میزان پایائی اش کم میشود.
-
مقاومت بتن در برابر سایش:
به معنای مقاومت در مقابل اثر گذاری های فرسایشی ناشی از عبور و مرور و تردد ماشین آلات ، ضربه ، سریدن مواد و اسباب و لوازم بر روی بتن میباشد.
-
ثبات حجم بتن :
مقدار تغییر حجم بتن سخت شده در اثر تغییرات دما ، رطوبت و تنش های وارده بسیار کم میباشد.
-
ناتراوایی یا نفوذناپذیری بتن :
این ویژگی بتن ضروری برای هنگامیست که بتن‌ها در معرض ها و شرایط محیطی نامناسب قرار میگیرد.
عوامل زیر برای کاهش نفوذ پذیری بتن و جذب رطوبت بتن موثرند:
- نسبت آب به سیمان : حداکثر 0.45 باشد .
- نسبت های اختلاط بتن : باید با توجه به نوع سازه به طور دقیق مشخص شود. در صورت مصرف بیش از حد آب جرم مخصوص کاهش یافته و نفوذ پذیری افزایش می یابد. میزان اسلامپ بتن 50 میلیمتر توصیه شده است.
- ریختن ، عمل آوردن و مراقبت : طوری باشد که جدا شدگی عوامل تشکیل دهنده بتن رخ ندهد . در شرایطی که نسبت آب به سیمان زیاد باشد نیازمند مراقبت و دقت بیشتری در عمل آوردن برای رسیدن به بتن توپر و نفوذناپذیر هستیم.
-
انقباض بتن و حرکات ناشی از حرارت :
بلافاصله پس از مخلوط کردن بتن شروع به انقباض می کند.این ویژگی بتن حتی تا مدت ها پس از سخت شدن ادامه می یابد. علت آن میتواند جذب آب توسط دانه ها یا تبخیر آب سطح بتن باشد.
مقدار و نوع سیمان ، مقدار آب و اندازه دانه ها از عوامل موثر بر آخرین ویژگی بتن سخت شده میباشند.