هیچ چیزی مانند خرید بتن آماده مرغوب برای بالا بردن کیفیت ساخت و ساز و راضی نگه داشتن مهندس پروژه مناسب نیست و هیچ چیزی به اندازه آن برای پیمانکاران اهمیت ندارد. در مطالب قبلی، به معرفی بتن آماده و کارخانه آن پرداختیم و نشان دادیم که روند تولید آن به چه صورت است. همچنین اهمیت حمل بتن آماده را نیز بررسی کردیم و مشخص شد که کیفیت بتن تا حدود زیادی تحت تأثیر این فاکتور نیز قرار دارد. البته باید بپذیریم که از مرحله ریختن مواد اولیه تا مرحله برداشت و انتقال بتن، فاکتورهای متعددی در بالا بردن کیفیت بتن آماده مرغوب تاثیرگذار هستند. پس با ما در کارخانه بتن آماده پاسارگاد همراه باشید تا ابتدا ویژگی‌های یک بتن آماده خوب را معرفی کنیم و سپس تک‌تک فاکتورهای تاثیرگذار بر آن را بررسی کنیم.
بتن آماده مرغوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
اولین سوالی که در ذهن هر بازدیدکننده یا هر خریدار بتن و پیمانکاری به وجود می‌آید این است که بتن آماده مرغوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ برای روشن‌تر شدن این موضوع فاکتورهای تعیین کننده کیفیت بتن آماده را در موارد زیر خلاصه می‌کنیم:
- دانه بندی ماسه سنگ‌های استفاده شده در بتن مناسب باشد؛
- نوع سیمان و اندازه سیمان استفاده شده به صورت استاندارد باشد؛
- میزان آب بتن آماده طبق استاندارد اضافه شود؛
- میزان اختلاط بتن با توجه به نوع بتن و کارایی آن انتخاب شود؛
- افزودنی‌های بتن آماده با توجه به شرایط محیطی و زمان انجام پروژه انتخاب شوند؛
- روش حمل بتن با توجه به محل استفاده از آن و همچنین بعد مسافت انتخاب شود؛
- محل کارخانه بتن آماده از محل بتن ریزی فاصله زیادی نداشته باشد؛
- حالت خمیری و سیالیت بتن به صورتی باشد که بتن ریزی ساختمان در بهترین کیفیت ممکن صورت گیرد.
البته این موارد تنها تعداد کمی از فاکتورهای تعیین کننده بتن آماده مرغوب هستند و ممکن است هر مهندس یا هر شخص عادی، گزینه‌های دیگری نیز به آن اضافه کند. ولی به طور کلی، لازم است که این فاکتورها از افت کیفیت بتن آماده جلوگیری کنند.
بررسی میزان آب بتن آماده
انتخاب میزان آب بتن آماده از دو جهت قابل بررسی است. یک جهت آن، مربوط به کارهای فیزیکی و بتن ریزی سازه می‌باشد. به عنوان مثال اگر هدف ما، بتن ریزی فونداسیون باشد، بتن استفاده شده برای بتن ریزی ستون یا سقف در این مورد کاربرد ندارد و لازم است که حالت خمیری آنها تغییر کند. مثلاً اگر قصد شما بتن ریزی یک دال بتنی باشد، طبیعتاً به تجهیزاتی مانند پمپاژ یا وسایلی دیگری نیاز دارید که لازم است میزان روانی بتن آماده بیشتر باشد.
از لحاظ مهندسی، مهم‌ترین فاکتور برای تعیین میزان آب در یک بتن آماده مرغوب با استفاده از نسبت آب به سیمان (W/C) سنجیده می‌شود. میزان آب موجود در بتن آماده از این جهت اهمیت دارد که واکنش هیدراتاسیون در حضور آب انجام می‌گیرد و بین ۲۲ تا ۲۵ درصد آب برای انجام این واکنش ضروری است. پس نسبت آب به سیمان در هر بتنی نباید کمتر از ۲۵ درصد باشد. در حالت استاندارد، نسبت وزنی آب به سیمان در بتن بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است.
البته درصدهای کمتر از ۴۰ درصد به دلیل سخت شدن بتن چندان قابل استفاده نیست. پس اگر بخواهیم یک بتن آماده مرغوب از لحاظ میزان آب بتن آماده مشخص کنیم، لازم است که نسبت آب به سیمان در این بتن بین ۴۰ تا ۶۰ درصد باشد.
بررسی دانه بندی بتن آماده
انتخاب دانه بندی بتن آماده به محل استفاده از بتن بستگی دارد. هر چه دانه‌های ماسه‌ها ریزتر باشد، چسبندگی بین سیمان و دانه‌های ماسه بیشتر بوده و میزان آب بیشتری برای تولید بتن نیاز هست. معمولاً در پروژه‌هایی مانند بتن ریزی فونداسیون و بتن ریزی ستون‌ها بیشتر از ماسه‌هایی با دانه بندی بزرگ استفاده می‌شود که احتمال ترک خوردن بتن بسیار کم است و مقاومت فشاری آنها بالاتر است. بر اساس بررسی‌های فنی، ماسه‌های با دانه بندی حداکثر اندازه ۲۰ میلیمتر برای بتن‌های آماده مسلح معمولی مناسب هستند. البته افزایش اندازه دانه ماسه سنگ با حداکثر اندازه ۳۸ میلیمتر نیز مجاز است. در مورد پوشش‌ها و پلاستر ها این اندازه‌ها بسیار کوچک‌تر می‌شوند و از دانه‌های ریزتر برای پوشش‌هایی نفوذ ناپذیر و محکم استفاده می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با پلاستر ها و پوشش‌ها توصیه می‌کنم که مطلب همه آنچه که باید در مورد پلاستر بدانید را مطالعه کنید.
میزان اختلاط بتن آماده
میزان اختلاط بتن آماده و نحوه انجام آن در کیفیت نهایی بتن مؤثر است و باید شرایط بهینه برای انجام این کار انتخاب شود. معمولاً برای بررسی میزان اختلاط از دو پارامتر نگاه ظاهری و بحث مهندسی بررسی می‌شود. با توجه به اینکه، تمامی بررسی‌های مهندسی در کارخانه‌های بتن آماده انجام می‌گیرد و ما به عنوان مصرف کننده یا پیمانکار نمی‌توانیم این موارد را بررسی کنیم، عملاً در این مورد کاری از ما ساخته نیست و باید بیشتر به شواهد ظاهری برای بررسی بتن آماده مرغوب بسنده کنیم.
از لحاظ ظاهری، طرح اختلاط بتن آماده مرغوب باید چند ویژگی بارز داشته باشد تا به عنوان معیار سنجش مورد استفاده قرار گیرد. این شواهد ظاهری عبارتند از:
- اختلاط کامل و عدم جداشدگی دانه‌های بتن یا آب سیمان؛
- حفظ حالت خمیری بتن در صورت انتقال با تانکرهای حمل بتن؛
- حفظ حالت کشسانی بتن و امکان پمپاژ آن به طبقه‌های بالا یا پایین پروژه؛
- امکان کار پذیری بالا برای تنظیم سطح بتن به عنوان پوشش.
روش حمل بتن آماده
اصولاً فرآیند حمل بتن آماده با استفاده از بونکر های مخصوص انجام می‌گیرد و این بونکر ها در حین جابجایی بتن زمینه اختلاط و هم زدن آن را نیز فراهم می‌کنند. مسئله روش حمل بتن از این لحاظ در بین گزینه‌های تعیین کننده بتن آماده مرغوب قرار گرفته است که انتقال بتن بدون اختلاط و به صورت ثابت باعث تکمیل واکنش هیدراتاسیون شده و عملاً بتن مورد نظر کیفیت خود را از دست می‌دهد. البته این موضوع تحت کنترل ما نیست و تنها در لحظه خرید بتن آماده باید از کارخانه بتن بخواهیم که فرایند اختلاط در حین جابجایی و حمل بتن انجام گیرد.
کیفیت سیمان مورد استفاده
یکی دیگر از فاکتورهایی که به عنوان نشانه بتن آماده مرغوب در نظر گرفته می‌شود، مسئله نوع سیمان استفاده شده و کیفیت آن است. در حال حاضر، سیمانهای پرتلند به ۵ نوع یا تیپ دسته بندی می‌شوند که هر کدام از آنها برای یک نوع ساخت و ساز استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، سیمانهای تیپ ۵ دیرگیر تر هستند و در پروژه‌های بزرگی مانند سد سازی و ساخت پالایشگاه استفاده می‌شود. برخی دیگر از سیمان‌ها در برابر حملات فسفاتی و سولفاتی مقاوم هستند و در سواحل و نزدیک آب دریا به کار گرفته می‌شوند.
معمولاً برای ساخت و سازهای معمولی و پروژه‌های مسکونی از سیمانهای پرتلند تیپ ۲ استفاده می‌شود که هم میزان استحکام مناسب و استانداردی دارد و هم زمان سفت شدن آن برای پروژه‌های معمولی مناسب است. اما کیفیت سیمان استفاده شده در تولید بتن آماده به چند عامل دیگر بستگی دارد:
- کارخانه تولید کننده سیمان؛
- مواد اولیه استفاده شده در تولید سیمان؛
- بسته‌ها و پاکت‌های نگهداری سیمان؛
- شرایط حمل و انتقال سیمان از کارخانه به محل پروژه؛
- شرایط نگهداری و انبار کردن سیمان؛
- میزان سیمان استفاده شده در ساخت و ساز؛
- تاریخ تولید و تاریخ انقضاء سیمان.
افزودنی‌های بتن آماده
افزودنی‌های استفاده شده به بتن زیاد هستند و هر کدام از آنها با توجه به شرایط محیطی و زمان انجام بتن ریزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، ضد یخ برای جلوگیری از یخ زدن بتن در فصل زمستان به کار گرفته می‌شود و مواد دیرگیر کننده برای جلوگیری از تبخیر آب بتن استفاده می‌شوند. این موضوع نشان می‌دهد که افزودنی‌ها در کیفیت نهایی بتن تاثیرگذار هستند و باعث می‌شوند که سفت شدن بتن تحت شرایط استاندارد و معمولی انجام گیرد. البته انتخاب میزان افزودنی‌های بتن برعهده کارخانه بتن آماده است، ولی اگر ما بخواهیم که در پروژه خود از بتن آماده مرغوب استفاده کنیم، لازم است که به آنها در مورد استفاده از این افزودنی‌ها متذکر شویم.
محل کارخانه بتن آماده
طول عمر مفید بتن به واکنش هیدراتاسیون و از دست رفتن آب آن بستگی دارد. پس بعد از گذشت مدت زمانی از تولید بتن آماده، عملاً استفاده از آن امکان پذیر نیست و شاخص‌های کیفی بتن افت می‌کند. بنابراین همه مهندسین پروژه‌ها توصیه می‌کنند که محل کارخانه بتن آماده تا حد امکان به محل پروژه نزدیک باشد. هرچه کارخانه به محل پروژه نزدیک‌تر باشد، دخالت ما در فرایند تولید بتن آماده بیشتر خواهد بود و این موضوع در نهایت به بالاتر رفتن کیفیت بتن کمک می‌کند.
کارخانه بتن آماده پاسارگاد با توجه به سابقه خود در تولید بتن و سایر مصالح ساختمانی مانند بلوک سیمانی و گروت ساختمانی، این فرصت را برای هموطنان عزیز به وجود آورده است تا از یک بتن آماده مرغوب در پروژه ساخت و ساز خود استفاده کنند. برای آشنایی با کارخانه ما و همچنین سفارش محصول با ما در تماس باشید.