به احتمال زیاد، برای شما نیز این سؤال مطرح شده است که چرا بیشتر مهندسین و پیمانکاران به سمت سازه بتنی حرکت کرده‌اند؟ آیا برای تمایل آنها دلایل منطقی و استاندارد وجود دارد؟ آیا دلایل اقتصادی با دلایل فنی در این مسئله دخیل هستند؟ خوشبختانه، در چند سال اخیر شاهد رشد چشمگیر استفاده از بتن، به خصوص بتن آماده در ساخت و ساز هستیم که روند ساخت آنها را به شکل کلی تحت تأثیر قرار داده و تقریباً در همه سازه‌های عظیم از آنها استفاده می‌شود. مهندسین سازه برای این استفاده خود توجیهات فنی متفاوتی دارند و پیمانکاران نیز از لحاظ اقتصادی این موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهند.
با توجه به منشاء طبیعی بتن و دسترسی به آن شاید بهترین انتخاب ممکن برای یک سازه بزرگ استفاده از همین ماده باشد که کیفیت بالایی از لحاظ مهندسی به نمایش می‌گذارد و در نهایت از لحاظ اقتصادی نیز برای پیمانکار مناسب است. با وجود مزایای متعدد، در مورد سازه بتنی برخی ایرادات و معایب نیز وجود دارد که در ادامه این مطلب به بررسی آنها خواهیم پرداخت. پس با ما در کارخانه بتن آماده پاسارگاد همراه باشید!
وضعیت اقتصادی سازه بتنی
یکی از بهترین مزایای که استفاده از سازه‌های بتنی می‌تواند به مهندسین و البته پیمانکاران برساند، کاهش هزینه‌های اقتصادی است است که به موارد مختلفی برمی‌گردد. در وهله اول دسترسی به مواد اولیه و حتی به خود بتن بسیار آسان است و به راحتی می‌توان آنها را از نزدیکترین مسافت ممکن تهیه کرد. در ضمن تولید بتن یا حتی خرید بتن آماده نیازی به مهارت یا گذراندن دوره خاصی ندارند و پیمانکار می‌تواند از کارخانه‌های تولید بتن آماده بخواهد بتن مورد نظر مهندسین را تولید کنند. با این وجود، برخی از موارد دیگر مانند نحوه استفاده، روش‌های قالبگیری، امکان ایجاد طرح‌های مختلف و انعطاف پذیری در استفاده از بتن، باعث شده است که امروزه در بسیاری از ساخت و سازها به سازه بتنی اهمیت داده شود.
مناسب بودن آن برای فعالیت‌های معماری و ایجاد اشکال مختلف
اگر بخواهیم فعالیت‌های معماری و ایجاد اشکال مختلف بر بخش‌های یک سازه را در نظر بگیریم، سازه بتنی از این لحاظ ایده‌آل به نظر می‌رسد. بسیاری از معماران و طراحان دکوراسیون خارجی ترجیح می‌دهند که در نمای خارج ساختمان از نماهایی استفاده کنند که به خود سازه متصل بوده و پایداری آن بیشتر باشد. در مورد اسکلت‌های فلزی، ایجاد چنین طرحهایی و الگوهای متنوع بیشتر تقریباً غیرممکن است و به کارهای برشکاری و تراشکاری بسیاری نیاز دارد. اما در یک سازه بتنی به راحتی می‌توان با قالب گیری، شکل‌های متنوع معماری به وجود آمد که در مراحل بعدی کارهای نما بر روی آن صورت گیرد.
مقاومت در برابر آتش
به احتمال زیاد، به صورت حضوری یا در اخبار دیده‌اید که در یک ساختمان مسکونی که دچار حریق شده است، تمامی بخش‌های داخلی آن از بین می‌روند و تنها دیوارهای آن باقی می‌ماند. از سوی دیگر در برخی از ساختمان‌های فلزی نیز مشاهده شده است که به دلیل بالا رفتن درجه حرارت، شاهد ریزش آنها هستیم. بتن یکی از مقاوم‌ترین مصالح ساختمانی است که می‌تواند بدون هیچگونه لایه عایق و مواد ضد آتش سوزی، بین یک تا سه ساعت مقاومت کند و حالت اولیه خود را حفظ کند. این در حالی است که سازه‌های فلزی در مقابل آتش سوزی مقاومت چندانی ندارند و در حقیقت از همان لحظه ابتدایی لازم است که از شیوه‌های مقابله با آتش سوزی در آنها استفاده شود.
استحکام
استحکام یا درجه سختی سازه بتنی یکی دیگر از معیارهای انتخاب آن به عنوان سبک طراحی و ساخت ساختمان است. سازه‌های فلزی به دلیل انعطاف پذیری و ساختار منحصر به فرد فولاد، ممکن است در اندازه‌های بسیار کم حرکت داشته باشند و حتی در برابر تغییرات دما خود را به صورت انقباض و انبساط نشان دهند. اما در مورد بتن و بخصوص بتون آرمه، میزان تغییرات حرارت و تغییر وضعیت فولاد به کار رفته در آن به حدی نیست که بر روی ساختار کلی تأثیر گذار باشد. به همین دلیل شاهد هستیم که در بسیاری از سازه‌های فولادی، ترک خوردگی‌های ریز و درشت در دیوارها دیده می‌شود.
تعمیر و نگهداری کم
یکی از مواردی که از لحاظ هزینه باعث شده است که سازه‌های بتنی جذابیت بیشتری داشته باشند، این است که هزینه تعمیر و نگهداری آنها بسیار کمتر از سازه‌های فولادی است. آهن به عنوان یک ماده جذاب برای اکسیژن شناخته می‌شود و به راحتی با هم واکنش می‌دهند. این موضوع باعث می‌شود که سازه‌های فلزی به راحتی دچار خوردگی شده و احتمال لطمه وارد شدن به استحکام آنها وجود داشته باشد. اما در مورد سازه بتنی این مسئله وجود ندارد و با یک بار ساخت پروژه، عملاً هزینه نگهداری و تعمیر آن پرداخت می‌شود. البته ممکن است در برخی شرایط خاص آب و هوایی، از سیستم‌های عایق مختلف برای بتن استفاده شود.
قابلیت دسترسی مواد
سازه بتنی از لحاظ دسترسی به مواد اولیه، بسیار راحت و بدون محدودیت خاصی هست. خوشبختانه مواد اولیه استفاده شده در بتن به صورت معدنی بوده و تقریباً در تمام مناطق به راحتی پیدا می‌شود. از طرفی هزینه‌ی تهیه آنها نیز پایین است و مشکلی از این لحاظ برای پیمانکاران وجود ندارد. بنابراین با تعیین آنها می‌توان با سرعت بسیار بیشتری فرایند ساخت سازه‌ها به پایان رساند.
مشکلات سازه بتنی
با وجود اینکه سازه بتنی طرفداران بسیاری دارد، اما هنوز هم بسیاری از پیمانکاران و مهندسین معتقدند که در این روش ایراداتی وجود دارد و باعث می‌شود کیفیت کار آنها نسبت به سازه‌های فلزی کمتر باشد. برخی از ایرادات اساسی که به این سازه‌ها وارد می‌شود عبارتند از:
استحکام کششی پایین
مهم‌ترین نقطه ضعف بتن این است که انعطاف بسیار کمی دارد و در کوچکترین تنش کششی دچار شکستگی می‌شود. این در حالی است که استحکام فشاری آن بسیار بالا بوده و به همین دلیل استفاده از آن در پروژه‌های مختلف توجیه پذیر است. البته مهندسین ساخت و ساز برای این ضعف نیز یک راهکار پیشنهاد داده‌اند و آن استفاده از الیاف در ساختار بتن است که به طرز چشمگیری به بهبود کیفیت آن کمک می‌کند. در حال حاضر انواع مختلفی از الیاف‌های فولادی، کربنی و حتی شیشه‌ای در ساخت بتن مورد استفاده قرار می‌گیرند که تأثیر هر کدام از آنها متفاوت بوده و انتخاب آنها با نظر مهندس سازه صورت می‌گیرد.
استحکام نسبی پایین نسبت به واحد حجم یا وزن
استحکام فشاری بتن تقریباً ۵ تا ۱۵ درصد فولاد است، درحالی که دانسیته و چگالی آن تقریباً ۳۰ درصد فولاد است. درنتیجه، یک سازه بتنی نیاز به حجم بیشتر یا وزن بیشتر از مواد اولیه نسبت به سازه فولادی دارد. حال اگر به مقایسه این دو نوع سازه و استحکام آن نسبت به واحد حجم بر وزن بپردازیم، متوجه می‌شویم که این استحکام پایین‌تر است.
وابستگی بالا به زمان
به طور کلی هدایت حرارتی در فولاد سریعتر است و نسبت به تغییرات محیطی مانند تغییر دما زودتر واکنش می‌دهد و بلافاصله به حالت قبلی خود برمی گردد. این در حالی است که در یک سازه بتنی، در مرحله اول انتقال حرارت بسیار دیرتر انجام می‌شود، اما پس از گرم شدن، مدت زمانی می‌طلبد تا این حرارت را از دست بدهد. در این موضوع باعث می‌شود که بتن در مدت زمان بیشتری تحت تأثیر قرار گیرد و نمی‌توان برای آن برنامه‌های کوتاه مدت در نظر گرفت. حتی این موضوع می‌تواند خود را در خشک شدن بتن و پیروی کار نیز نشان دهد. سازه‌های فولادی بلافاصله پس از جوشکاری قابل استفاده هستند، اما در مورد یک سازه بتنی لازم است که مدت زمان بگذرد تا بتن به استحکام کافی برسد و ادامه کار شروع شود.
در صورت، با توجه به مزایا و معایب ذکر شده برای سازه بتنی هنوزهم پیمانکاران و مهندسین نسبت به استفاده از آن خوشبین هستند و حجم بیشتری از سازه‌ها با این روش ساخته می‌شود. ویژگی‌های ذاتی بتن در کنار توانایی و سرعت عمل کارخانه نوع ماده باعث می‌شود که عملاً بسیاری از این ایرادات از بین برود. برای کسب اطلاعات بیشتر وسفارش بتن آماده و انواع بلوک سبک با ما در تماس باشید.